Güncelleme Tarihi:
Özellikle bir diyot çeşidi olarak ön plana çıkan zener, temel görevi gerilim üzerinden denetleme ve kontrol şeklinde ifade etmek mümkün. Özellikle devreler üzerine içerisinde belli noktaya kadar gerilim kapsamında herhangi bir akım geçirmez. Şimdi gelin beraber zener diyot nedir ve özellikleri hakkında bilgi alalım.
Zener Diyot Nedir?
P ve N yarıiletken malzemelerinden oluşan, aynı zamanda silikon yapıya sahip bir dioet çeşidine zener diyot denmektedir. Özellikle temel amacı devreler çevresindeki gerilimi sabit tutmaktır. Bu doğrultuda yüksek bir akım ile beraber meydana gelebilecek olası tehlikelere karşı, devreleri ve sistemi koruma altına alma şansı sağlamaktadır. O yüzden belli bir aşamaya kadar devre üzerinden herhangi bir akım geçirmez. Buna da zener kırılma gerilimi denmektedir. Vz ile gösterilir ve bu sembol üzerinden herhangi bir devre üzerinde zener diyot olduğunu anlatır.
Zener Ne İşe Yarar?
Zener diyotun en önemli görevi gerilimin sabit tutmak olarak ön plana çıkıyor. Böylece devri üzerinde aşırı yük binmesini engelleme suretiyle, çok yüksek akımlar kapsamında yaşanabilecek sorunları engellemektedir. Daha çok elektronik devrelerde kullanılır ve güçlü bir koruma sağlar. Aynı zamanda diğer elemanların güvenliği konusunda da büyük bir öneme sahiptir. Devre içerisindeki tüm elemanların zarar görmesini engellerken, aşırı akım noktasında bir uyarıcı niteliği taşır.
Zener Diyot Nasıl Çalışır?
Zener diyotun üzerinde belli başlı bazı farklı noktalar bulunmaktadır. Bu noktalar sınır noktaları olarak bilinmektedir ve belirlenmesi ise üretim aşamasında gerçekleşir. Çünkü her zener diyotun değişik sınır noktaları yer alır. Bu sebepten dolayı bu gerilim noktaları zener gerilimi olarak bilinir. Örneğin 30V gerilim aynı zamanda 30 diyot gerilim şeklinde ifade edilir. Yani gerilim hangi sınır noktasında gösteriliyor ise, zener diyot buna göre kullanılır ve gerilimin aşılması engellenir. Bu doğrultuda gerilim aşıldığında zener diyot noktalarına denk gelir ve buna göre bir uyarı verir.
Zener Diyot Nasıl Bağlanır?
Zener diyot bir gerilim kaynağına seri bir yapı üzerinden bağlanır. Gerilim tespiti yapabilmek için bu şekilde bağlantı kurulur. Kaynak gerilim 0’dan başlamak suretiyle yavaş yavaş yükseltilir. Böylece seri bağlantı ile beraber en yüksek gerilim noktası zener diyotun üretim aşamasına bağlı olarak belirlenmiş şekilde uyarı noktası oluşturur. Bu da herhangi bir sınır aşımı noktasında devre içerisinde zener diyotun uyarı vermesini ve bunu engellemesine olanak verir.
Zener Diyot Özellikleri
Zener diyot devrelere bağlı olarak farklı sınır noktaları özelliklerine sahiptir. Yani her devrenin kendine özgü bir sınır noktası bulunurken, bu doğrultuda özel üretim eşliğinde değerlendirilir. Aynı zamanda her devre için kullanım özelliğine sahip bir akım eşik sınırı bulunur. Bu sayede etkin şekilde devrenin sağlıklı ve kullanım imkanı elde etmesine olanak sağlamaktadır.
Zener Çalışma Prensibi
Seri bir bağlantı üzerinden devreye yerleştirilen zenner diyot, kaynak gerilim noktasında sıfırdan başlayarak yavaş bir şekilde arttırılır. Bu esnada diyot üzerine düşen gerilim voltmetre üzerinden ölçülür. İşte bu gerilim zener gerilimi olarak da bilinmektedir. Böylece kolay ve etkili çalışma prensibi ile beraber zenner diyotu etkin bir şekilde devre içerisinde görevini yerine getirir.