Zaman yetmiyor dememek için birkaç ipucu

Binlerce öğrenci için sınava hazırlık maratonu çoktan başladı. Adaylar, iyi bir üniversiteye girmek için aylarca ter dökecek. Sınavda başarı için sadece bilgi yetmiyor, zamanı verimli kullanmak da bu konuda önemli noktalardan biri. Zira bu, sınava giren öğrencilerin en çok şikayet ettiği konuların başında geliyor. Sadece sınav için değil, araştırmalar zamanı daha iyi yönetenlerin iş ve akademik yaşamda da daha başarılı olduğunu gösteriyor. Etkili zaman kullanımı üzerine çalışmaları bulunan İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hasan Demirtaş, konuyla ilgili sorularımızı yanıtlarken, öğrenci, veli ve eğitimcilere önerilerde bulunmayı da ihmal etmedi.

Verimli zaman kullanımının akademik başarı üzerinde nasıl bir etkisi var?

Yapılan çeşitli araştırmalar, başarı ile zaman yönetimi becerileri arasında olumlu yönde bir ilişki olduğunu gösteriyor. Zamanı daha iyi yöneten ve zaman harcattırıcılardan kaçınanlar, iş ve akademik yaşamda daha başarılı oluyor. Öğrenciler üzerinde yapılan çok sayıda araştırma zamanı kontrol eden ve iyi yönetenlerin, performanslarının, başarılarının daha yüksek olduğunu, düşük rol karmaşası yaşadıklarını ve daha az gerildiklerini ortaya koyuyor. Etkili zaman yönetiminin birkaç pozitif sonucu var. Bunlardan birincisi, zamanını etkili yöneten bireylerin performansları ve verimlilikleri artıyor. İkincisi, etkili zaman yönetimi görevden tatmin olma gibi olumlu psikolojik sonuçlar veriyor.

Zamanlarını programlarken nelere dikkat etmeliler?

Zaman yönetiminde başarı öncelikle iyi bir planlamadan geçiyor. Öğrencilerin zamanlarını planlarken konuları zordan kolay olana doğru sıralamak ve yapmak; çalışmalarını planlanan güne ve saate göre yaparak sürüncemede bırakmamak, ertelememek; bir işi bitirmeden diğerine geçmemek; istek ve enerji ile başlamak; gereksiz ayrıntılardan uzak durarak odaklanmak; engellenmeden çalışılabilecekleri saatleri belirlemek ve bu saatleri etkili kullanmak; çalışmayı engelleyen etmenleri belirleyerek bunları ortadan kaldırmak gibi noktalara dikkat etmeleri gerekiyor. Diğer yandan her konunun kendine özgü bir teknikle öğrenilmesi söz konusu. Bu nedenle doğru çalışma yönteminin belirlenmesi başarı için yaşamsal. Bazı konular özet çıkararak, bazıları soru çözerek, kimisi ise çok tekrar edilerek hatta ezberlenilerek öğrenilebiliyor. Her öğrenci konunun özelliğini dikkate alarak ve kendi öğrenme biçimine uygun bir çalışma stratejisi belirlemeli.

Sınava hazırlanan öğrenciler, verimli zaman kullanımı için ne yapmalı?

Öğrenciler, öncelikle görevlerini, gereksinimlerini ve isteklerini belirlemek ve bunları önem derecesine göre sıralamakla işe başlamalı. Gereksinimleri ve istekleri gerçekleştirmek için amaçları belirleme ve görevleri sıralama gibi belli etkinlikler, başarı için gereklidir. Daha sonra en önemli görev, uygun zaman ve kaynakları planlayıp, programlayıp, listelemek. Verimli zaman kullanma becerisi, öğrenme için yeterince zaman ayırma anlamına geliyor. Bu sürenin belirleyicisi, konunun güçlük düzeyi ve öğrencinin bireysel farklılıkları olacaktır. Bazı konuları öğrenmek için çok kısa bir zaman dilimi yeterli olurken, başka konular için daha uzunu gerekebiliyor. Bu, aynı zamanda bireyden bireye de değişebiliyor. Bu noktada öğrencinin kendini iyi tanıması gerekiyor. Ayrıca zamanı verimli kullanmak için duygusal bir hazırlık da lazım. Yani moral ve motivasyon yüksek olmalı. İstekle başlanmayan bir çalışmanın kendisi zaman kaybettiricidir.

Hangi zaman aralığının ayrıldığı da önemli. Zor ve karmaşık konular için günün erken saatleri tercih edilmeli. Kolay ve daha az dikkat gerektiren konular için akşam saatlerinin kullanılması yanlış olmayacaktır.

ADAYLARA DESTEK OLUN

Doç. Dr. Hasan Demirtaş, adaylara destek olmak için ailelerin ve öğretmenlerin de yapabilecekleri olduğunu söylüyor. Demirtaş’ın önerileri şöyle:

1- Sınavın hayati bir şey ve sonunda ölüm olmadığına önce kendinizi, sonra çocuklarınızı ve öğrencilerinizi inandırın. Bu çocuklarda stresi azaltır.

2- Onlara eğitim hayatlarının ilk yılından başlayarak düzenli ve etkili ders çalışmayı öğretin.

3- Çocuklarınıza, öğrencilerinize gelecekle ilgi planları konusunda yardımcı ve destek olun. Bunun için onlarla konuşun ve tercihleri konusunda baskı yapmadan rehberlik etmeye çalışın.

4- Onlara sürekli olarak “ders çalış” demeyin. Unutmayın, çalışmak çocukların da içinden gelmeli. Bunun için ona çalışma alışkanlığı kazandırın.

5- Çocuklarınızı, öğrencilerinizi asla başkaları ile kıyaslamayın.

6- Sınav dönemlerinde sosyal hayatlarından kopmamaları için onlara destek olun ve eğlenmelerini de teşvik edin. Bu çalışma isteklerini destekler.

7- Daha hoşgörülü olun. Çünkü bu dönemler çocukların önemli bir takım sorunlar yaşayacakları zamanlar olabilir.

SINAVDA VERIMLİ ZAMAN KULLANIMI İÇİN BUNLARA DİKKAT

- Sınava en iyi bilinen bölümden başlanmalı.

- İlk amaç, bütün soruları okumak olmalı. Çünkü okunamayan sorular içinde çok iyi bilinen ve kolayca çözülebilecekler olabilir.

- Bir bölümdeki bütün soruların doğru cevaplarının puan değeri eşittir. Dolayısıyla zor bir soruda çok fazla zaman kaybetmek yerine hızla bir başka soruya geçilmeli.

- Her sorunun sonunda cevabı hemen işaretlenmeli.

- Sınavda sık sık saati kontrol etmek yerine 15-20 dakika gibi belirli aralıklarla bakılmalı.

- Sorular mutlaka iyi okunmalı ve vurgulayıcı yerlerin altı çizilmeli.

- Dikkatin dağılmaması için çevreye değil, sorulara yoğunlaşılmalı.

- Sınavdan asla erken çıkılmamalı, son kontrolleri iyi yapmak için en geç çıkan olmakta fayda var.