Güncelleme Tarihi:
Yüzey gerilimi, sıvı moleküllerin arasında bulunan kohezyon kuvveti olarak bilinmektedir. Yüzey geriliminin oluşumu ve yansıması arasında bazı farklılıklar da bulunabilir.
Yüzey Gerilimi Nedir?
Fizik ve kimya gibi bilim dallarında doğa ve doğadaki sistemin açıklanması amaçlanır. Bu iki farklı bilim dalının bazı kesişim noktaları bulunmaktadır. Fizik ve kimya ise zaman zaman ortak bir payda da çalışma alanına sahip olabilir. Bu konulardan birisi de yüzey gerilimi olarak bilinmektedir. Yüzey gerilimi ise sıvıların yüzeyindeki etkenlerden kaynaklanır.
Sıvının üst katmanının esnek bir zara bürünmesi olayına yüzey gerilimi denilmektedir. Böceklerin suyun üzerinde durabilmesi ve bazı hayvanların suyun yüzeyinde yürümesi yüzey geriliminin en önemli etkenleri arasında gösterilebilir. Hafif kuvvet ve ya ağırlığa sahip olan nesneler suyun içerisine girmeden suyun üzerinde kalabilir. Bu durumda ise birbirinden farklı sıvıların özellikleri önemlidir.
Yüzey Gerilimi Nelere Bağlıdır?
Sıvının üst katmanında esnek bir zar oluşması ile birlikte yüzey gerilimi oluşacaktır. Bunun yanı sıra hafif kuvvet ve ağırlığa sahip olan nesneler suyun içerisine girmez. Bu nedenle maddeler suyun üzerinde kalırlar. Yüzey gerilimi genel olarak fizikokimya dalı tarafından çalışılmaktadır. Ayrıca yüzey gerilimi sıvıların türüne göre değişiklik göstermektedir.
Yüzey Gerilimini Etkileyen Faktörler Nelerdir?
Günümüzde yüzey gerilimini etkileyen pek çok farklı faktör bulunmaktadır. Sıvının sıcaklığının yükselmesi ile birlikte yüzey gerilimi azalabilir. Buna benzer bazı durumlar da ortaya çıkabilir. Benzer özelliklere sahip olarak deterjan ve ya sabun gibi etkenlerin sıvıya eklenmesi ile birlikte yüzey gerilimini azaltan bazı unsurlar bulunur. Sudan bahsedilecek olur ise sıcaklığın artması yüzey geriliminin düşmesine neden olabilir. Yüzey gerilimi düşen su çok iyi bir şekilde temizlik yapabilecektir.
Yüzey Gerilimi İle İlgili Merak Edilenler
Fizikokimyada işlenen yüzey gerilimi bir sıvının yüzey katmanı ile ilgilidir. Yüzey katmanı ayrıca esnek bir tabakaya benzemektedir. Bu etki göz önüne alındığında bazı böcekler su üzerinde yürüyebilir. Bir gaz ve sıvının ya da birbiri ile karışmayan iki sıvının temas yüzeyleri gerildiğinde esnek bir zara benzemektedir. Bu şekilde yüzey gerilimi oluşacaktır.
Bazı böcekler de yüzey gerilimi ile birlikte suyun üzerinde yürüyebilir. Bilimsel bir tanımlama yapılması gerekir ise sıvı yüzeyinde birim uzunluğu gergin tutan kuvvete yüzey gerilimi denilmektedir. Ayrıca dar tüplerde sıvı yükselmesi ile alçalması olan kapilarite olayının nedeni de yüzey gerilimi olarak bilinmektedir.
Yüzey Gerilimine Etki Eden Etkenler Nelerdir?
Yüzey gerilimini etkileyen bazı faktörler bulunmaktadır. Sıvıların sıcaklığının artması ile birlikte sıvıya sabun ya da deterjan gibi etkenlerin karıştırılması da yüzey gerilimini azaltacaktır. Yüzey geriliminin düşürülmesi için sıvı içerisine kiri de daha rahat alabilir. O nedenle yüzey gerilimi düşerse daha iyi bir şekilde temizlik yapılabilir.
Yüzey gerilimini etkileyen faktörler göz önünde bulundurularak sonuçlar daha iyi değerlendirilir. Ayrıca sıvının yoğunluğu arttıkça yüzey geriliminde de artış görülür. Suya tuz eklenmesi ile birlikte tuz molekülleri suyun içine yayılır. Bu şekilde su molekülleri arasında kuvvet de artar. Sabun ile deterjanlar yüzey geriliminin azalmasına neden olacaktır. Sıcaklık arttıkça yüzey gerilimi de azalacaktır.
Yüzey gerilimi ile ilgili olarak uygulanan basınç, sıvı yüzeyinde güçlü bir kuvvet oluşturmaktadır. Bu kuvvet ise gerginliği arttırır. Bazı kaynaklara göre ise dış basınç ve yüzey gerilimi ters orantılı olarak ele alınmaktadır.