Yüzbinlerce çocuk müzede öğreniyor

Başta Ankara’da bulunan Anadolu Medeniyetleri Müzesi olmak üzere İstanbul Modern, Santralistanbul, Rahmi Koç Müzesi, Antalya ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Sivas-Kars ve Erzurum Müzeleri yıllardar her yaş grubundan öğrenciler için farklı eğitim etkinlikleri düzenliyor. Etkinliklerin bazıları ücretli, bazıları da ücretsiz.
Eğitim çalışmaları yürüten müzelerin başında Ankara’daki Anadolu Medeniyetleri Müzesi geliyor. Bu çalışmalar ilk olarak 1970’li yıllarda hem okullarda, hem de müze içinde düzenlenen konferans ve seminerlerle başladı. 2002 yılında Müze Müdürlüğü’ne bağlı olarak Eğitim Birimi kuruldu. Burada arkeolog, sanat tarihçisi, hititolog ve antropologlar olmak üzere toplam 11 kişi çalışıyor.
Arkeolog ve Müze Eğitimcisi aynı zamanda Anadolu Medeniyetleri Müzesi Müdür Yardımcısı Halil Demirdelen’in verdiği bilgiye göre, Anadolu Medeniyetleri müzesi eğitim faaliyetlerinde şimdiye kadar birçok ilk geçrekleştirdi. Örneğin, Türkiye’de ilk kez öğrenciler müze bahçesinde arkeolojik kazı yaptılar, sikke basma makinası ile sikke bastılar, kil tabletler üzerine çivi yazısı yazdırıldı, görme engelli öğrenciler müzede gezdirildi ve kabartma eserlere dokunmaları sağlanarak düşünmeleri, konuşmaları sağlandı.
Eğitim atölyelerinin şu anda devam eden tadilat nedeniyle kapalı olduğunu belirten Demirdelen, ilerleyen zamanlarda çalışmaların süreceğini söyledi. Anadolu Medeniyetleri Müzesi eğitim programlarının, görevli uzmanların gönüllü katılımları ve randevu sistemiyle yürütüldüğünü anlatan Halil Demirdelen şu bilgileri verdi:
“Eğtimler kapsamında aylık programlar hazırlanıyor. Hangi okuldan, hangi gün ve saatte öğrencilerin geleceği, hangi uzmanların eğitim vereceği önceden belirleniyor. Eğitim Birimi’nde görevli uzmanlar sadece müze içinde değil, dışarıda düzenlenen şenlik ve festivallere de katılıyorlar. Eğitim faaliyetlerinde kullanılan araç-gereçler götürülüyor çocuklara ve ailelere düzenlediğimiz etkinlikler tanıtılarak çocukların arkeolojiyi sevmeleri ve kültür varlıklarını tanımaları sağlanıyor. Bu konulardaki deneyimlerimi ABD’de müzecilere ve öğretmenlere de sunumlar, konferanslar ve workshop’lar ile aktardım. Yıllardır yaptığımız eğitim uygulamaları sık sık Türkiye’deki müzeci meslektaşlarımıza ve öğretmenlere anlatılıyor. Halen, deneyimlerimizi paylaştığımız Çorum, Mardin, Sivas, Kırşehir-Kaman, Aydın, Ankara-Etnoğrafya ve İstanbul Müzelerinde de eğitim çalışmaları Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğümüzün destekleri ile devam ediyor. Çok sayıda müzemiz de bu konularda uygulamalara başladı.”

509 bin öğrenciye modern sanat eğitimi

İstanbul Modern Sanat Müzesi ise modern ve çağdaş sanatı toplumun her kesimine ulaştırmak amacıyla çocuklar, gençler ve aileler için çeşitli programlar sunuyor. Müze sergilerine paralel eğitim programları, Genç İstanbul Modern sergileri, tatil döneminde farklı yaş gruplarına sunulan sanat atölyeleri bunlardan bazıları. Türkiye’nin modern ve çağdaş sanat sergileri düzenleyen ilk özel müzesi olarak 2004 yılından bugüne okullara sunulan eğitim olanaklarıyla hizmet veriyor. Keşifle, araştırmayla ve paylaşımla dolu zengin deneyimlere olanak tanıyan müze, ziyarete açıldığından bugüne 509 bin 713 kişinin bu olanaktan faydalanmasını sağladı. Okul programları, hafta sonu çocuk atölyeleri, sanatçıyla buluşma programları, gençlik atölyeleri, Ailece Sanat ve Genç İstanbul Modern etkinlikleri ücretsiz olarak düzenleniyor. Okulların tatil olduğu dönemlerde düzenlenen 7-12 Yaş Grubu Çocuklar İçin Yarı Yıl ve Yaz Sanat Atölyeleri ücretli. Atölye katılım bedelleri yıllık olarak değişiyor.

2002’de başladı, 169 bin 205 öğrenciye ulaşıldı

Rahmi Koç Müzesi’nde ise, 2002’de VKV Koç Özel İlköğretim Okulları ile temeli atılan ‘Müzede Eğitim’ programı kapsamında şimdiye kadar İlkokul ve Ortaokul Eğitim Paketleri, Gezici Müze-Müzebüs, İl İçi ve İl Dışı Kardeş Okul Projesi, Keşif Masası, Planetaryum-Keşif Küresi, Fen ve Teknoloji Laboratuvarı, Enerji Atölyesi, DNA Biyoloji Atölyesi gibi çalışmalar yapıldı. Müzenin Eğitim Danışmanı Emine Bayam’ım verdiği bilgilere göre, bugüne kadar 1118’i özel, 1564’ü devlet olmak üzere toplamda 2682 okulun 169205 öğrencisi yaralandı.
Bayam düzenledikleri etkinliklerle ilgili şu bilgileri verdi:
“Her bireyin aktif katılımcı olarak yer aldığı bilimsel ve sanatsal etkinliklerle, onların araştırmacı yanlarının ortaya çıkmasını sağlayan projeler üretiyoruz. Her konuda kendine güvenen, çevresiyle barışık, ulaştığı bilgiyi etkin biçimde kullanan üretken bireyler yetiştirmek başlıca hedefimiz. Derslerin değişik bir ortamda işlenmesinin ilgi çekiciliği ile öğrencilerimizin merak duyguları gelişiyor. Akılcı yaklaşımla, araştırarak öğrenmeyi kendine ilke ediniyorlar. Müzeleri seven vemüzelerden ne şekilde yararlanabileceklerini bilen bireyler olarak bilgiye giden yolda emin adımlarla yürüyorlar”

Enerji ve bilim başlığı altında iki program

Santralistanbul’da, İnformel Eğitim-Çocukistanbul kapsamında çocuklara yönelik düzenlenen eğitim etkinliklerinin başlığı de Enerji ve Bilim olmak üzere ikiye ayrılıyor. İnformel Eğitim-çocukistanbul Eğitim Koordinatörü Sibel Çetingöz, bu eğitimlerin çocuklara katkılarını şöyle anlattı:
“Enerji günümüzün en temel konularından, sorunlarından biri ve çocuklar/gençler bu kapsamda hem “tüketici” hem de “geleceğin karar vericileri” konumundalar. Bu nedenle enerji konusunda çocuklar ve gençler çok önemli bir hedef kitle. Enerji ile ilgili, enerji tasarrufu, enerji verimliliği, alternatif enerji kaynakları ele aldığımız konuların başında geliyor. Eğitim programlarımızda ülkemizde ve dünyada giderek artan enerji ihtiyacının daha efektif, sürdürülebilir, doğa dostu olması ile ilgili bilinçlenmeleri, üzerinde düşünmeleri, farkına varmalarına yardımcı olmayı hedefliyoruz. Aynı zamanda çocukların bu konuda kazandıkları bilgi ve farkındalığın çarpan bir etki ile ailelere de ulaştığı ve çok daha geniş bir kitleyi olumlu anlamda etkilediğini de görüyoruz. “Bilim” ile çocukları ve gençleri daha yakından buluşturmayı hedefleyen Gizemli Kutular Programında ise, öğrenciler, bilimsel düşünme süreçlerini bire bir deneyimlemiş oluyorlar. Özellikle bilim insanları ile ilgili sahip oldukları ve kimi zaman onları bir bilim insanı olmayı hedeflemekten uzaklaştıran önyargılarının nerdeyse tamamen değişmesine yol açan bu program, bilimin merak, heyecan, sabır, iletişim, işbirliği yönlerine vurgu yaparak ve öne çıkararak öğrenciler için önemli bir algı değişimine sebep oluyor.”