Yumurta Hücresi Nedir, Nerede Üretilir Ve Özellikleri Nelerdir? Yumurta Hücresi Yapısı Ve Oluşumu
Güncelleme Tarihi:
Dişi üreme hücresi olarak bilinen yumurta, vücuttaki en ilginç hücre yapıları arasında yer alır. İnsan vücudunda bulunan temel yapı taşları arasında yer alan hücreler, bulundukları yere ve işlevine göre farklılık gösteren yapıya sahiptir. Kadınların yumurtalıklarında yer alan yumurta hücrelerinin de kendine özgü bazı özellikleri bulunuyor. Yumurta hücresi nedir, nerede üretilir ve özellikleri nelerdir? İşte, merak edilen tüm detaylar.
İnsan vücudunda bulunan hücrelerin hemen hemen hepsi ancak mikroskopla görünebilecek büyüklüktedir. Vücutta bulunan en büyük hücre, yumurta hücresidir.
Yumurta Hücresi Nedir?
Çıplak gözle görülebilen nadir hücreler arasında yer alan yumurta hücresinin çapı yaklaşık 100 mikron kadardır. Bu da bir saç telinin çapı kadar demektir. Yumurta hücresi, dişi üreme hücresidir. Her dişi bir bebek vücudunda 7 milyon yumurta hücresi ile dünyaya gelir. Fakat büyüdükçe yumurta rezervi de azalmaya başlar. Aynı zamanda her menstrual döngüde, bu yumurta hücrelerinden bazılarını salarak gebeliğe hazırlık yapılır.
Yumurta Hücresi Nerede Üretilir ve Özellikleri Nelerdir?
Kadında üreme hücresi olarak da bilinen yumurtalar, karın boşluğunda yer alan rahmin iki tarafında ve tüplerin altında yerleşmiş olan yumurtalıklarda bulunur ve burada üretilir. İnsanlar yaşlandıkça hücreler de yaşlanmaya başlar ve bunun sonucunda da yumurta hücreleri git gide azalır. Kadınlar milyonlarca yumurta hücresi ile birlikte doğsalar da, zaman içinde bu hücrelerin çoğu kaybederler.
Aynı zamanda kız çocukları ergenliğe ulaşmadan yaklaşık 700 bin yumurta hücresini kaybeder. Her ay menstrual döngü ile birlikte yumurta hücreleri de yeni yumurtalar oluşturmak için kullanılır ve dolayısı ile de giderek azalmaya devam eder. Menopoz çağına gelen bir kadında ise, artık yaklaşık olarak 1000 yumurta hücresi kaldığı tahmin edilir.
Yumurta Hücresi Yapısı ve Oluşumu
Ovülasyon (yumurtlama) olarak da bilinen durumda, adet döngüsü normal işleyen her kadında yaşanan her menstrual döngüde bir gerçekleşir. Bazı kadınlar ise, bir döngüde iki yumurta hücresi birden bırakabilirler. Bu durumda ise, hamilelik gerçekleştiği zaman ise, ikiz gebelik yani çift yumurta ikizi durumu ortaya çıkabilir. Hormonal doğum kontrol yöntemleri ise, yumurtlama sürecini bastırırlar. Bu da yumurta salınması işlemini engellendiği için doğum kontrol hapı kullanılırken hamilelik oluşumu önlenir.
Ovülasyon durumu gerçekleştikten yaklaşık olarak 12-24 saat sonra yumurta hücresi işlevini yitirmeye başlar. Bunun sonucunda ise, bir sonraki döngüden ilk yumurtlama dönemine kadar hamile kalmak da neredeyse imkansız hale gelir. Bu nedenle de hamile kalmak için en uygun zamanın yumurtlamadan önceki gün olduğu söylenir. Çünkü sperm hücresi, rahimden içeri doğru geldiği zaman burada 5 güne kadar hayatta kalabilir. Bırakılan yumurta hücresine de kolaylıkla ulaşabilir.
Kız bebek daha anne karnındayken, 1. Ayın sonunda, yaklaşık olarak 1000-2000 öncü yumurta hücresi karın boşluğunda bulunan yapım yeri olarak da bilinen genital katlantıdan asıl yeri olan yumurtalıklara doğru göç eder. Erkekten farklı olarak, çoğalma, bölünme ve olgunlaşma daha anne karnındayken başlar. Anne karnında bulunan 5 aylık bir kız bebeğin yumurtalıklardaki tüm üreme hayatı boyunca kullanacağı yumurta sayısı, yaşamı boyunca olabilecek en yüksek rakama yani 6-7 milyona ulaşmıştır. Bu sayı, yumurta sayısı anne karnında azalmaya başlar ve doğumda ise, 1-2 milyona, ergenlikte ise, 500- 600'e kadar düşer. Her ay adet döngüsü boyunca da bir yumurta dışarı atılarak menopoza kadar tüketilir. Asıl önemli olan durum ise, doğumdan sonra kadında yeni yumurta yapımı ortaya çıkmamasıdır. Bu da menopoz konusunda çaresiz kalmamıza neden oluyor. Diğer bir ilginç olan nokta ise, kadında yaşlanmanın daha anne karnında başlamasıdır.