Yükselen iş modeli: Startup
Güncelleme Tarihi:
Günümüzün iş modeli olarak son yıllarda ‘startup’ terimini giderek daha fazla duyuyoruz. Kısa sürede büyük hacimlere ulaşan pek çok firma bir startup fikri olarak doğdu. Genç girişimciler açısından kendi işlerini kurmak ya da bir startup bünyesinde yer almak önemli bir istihdam alternatifi. Bu yola girmenin koşullarını firma yöneticileri ve uzmanlar anlatıyor.
Geleceğin fikirlerini henüz lise sıralarında ya da üniversite kampuslarındayken icat eden gençler, yeni girişimcilik modeli startup’larla ‘iyi fikir’leri dünya çapında şirketlere dönüştürüyor. Facebook, Amazon, Twitter, Airbnb, Uber gibi dünya devleri yakın geçmişte birer startup fikriydi. Tıpkı onlar gibi startup olarak yola çıkan Türkiye’nin önde gelen şirketleri de bugün dünya çapında işlere imza atıyor. Bir fikre sahip olmak veya büyümekte olan bir startup şirketinde yer almak için nasıl bir eğitim gerekiyor? Geleceğin cesur ve yaratıcı girişimcilerine ilham olan startup şirketlerini, örnek girişimci ve uzmanlarla değerlendirdik.
ABD’nin 2000’li yıllara damgasını vuran ve dünya dillerine hediyesi olan startup, bugünün iş dünyasında sıkça kullanılan ama halen içeriği ve hayattaki karşılığı kafa karıştıran bir kavram. Girişimcilik ruhu taşıyan gençlerin henüz lise sıralarında hayallerini süsleyen ve gerçekleştirmeye can attıkları fikirlerini kucaklayan startup’lar, dünyanın birçok ülkesinde olduğu gibi son yıllarda Türkiye’de de revaçta. Adını dünya çapında duyuran Türkiye startup’larından biri olan Insider’ın yöneticisi Hande Çilingir, henüz lise sıralarında ya da üniversite kampuslarında kurduğu hayalini gerçekleştirmek için kolları sıvayan gençlere ilham olacak bilgiler verdi. Konuyla ilgili sorularımızı yanıtlayan Çilingir, başarı hikayesinden ve startup şirketi kurma konusundaki deneyimlerinden söz etti. İşte beş soru ve beş cevapta örnek bir deneyim:
- Startup, çağın yeni sektörü. Peki bu nasıl bir iş alanı?
Startup’ları diğer organizasyonlardan farklı kılan şey katma değerli, yüksek teknolojiyle ilgili alanlarda, yazılımın ve teknolojinin daha fazla kullanılmasını sağlayarak ülke ekonomisi için yüksek değer yaratmaya yönelik bir alan sağlayabilmesi. Startup’lar tarafından yaratılan hikayelerin parçası olan insanların diğer alanlardakilerden farkı daha fazla sorumluluk almaları, daha global bir bakış açısına sahip olmaları ve yeni teknolojileri verimli olarak kullanabilmeleri.
KİŞİSELLEŞTİRİLMİŞ TECRÜBELER SUNUYORUZ
- Siz hangi alanda çalışıyorsunuz? Bünyenizde kaç kişi var?
Insider, bir yazılım şirketi. Insider’ın Büyüme Yönetim Platformu (Growth Management Platform), partnerlerimizin satışın her evresinde büyümeyi hızlandırmalarına yardımcı oluyor. Platformumuz; web, mobil web, mobil uygulamalar ve reklam kanallarında pazarlama uzmanlarına kişiselleştirilmiş tecrübeler sunuyor. Globalde 25 ofisimiz var ve 500’den fazla takım arkadaşımızla beraberiz. Departmanlarımız, alt departmanları kapsayan başlıklarla şöyle sıralanabilir: People & Culture ekibi, Learning & Development ekibi. Şirket içi iletişim, takım arkadaşlarımız için sürekli bir öğrenim alanı oluşturan eğitimler ve etkileşimimizi arttıran etkinler gerçekleştiriyor. Account Managementekibi ise partnerlerimizle birebir ilişkide olarak platformumuzu en verimli şekilde kullanmalarına yardımcı oluyor.Business Inteligence ekibi de şirketimizin iç ve sektörümüzün dış metriklerini inceleyerek her departmana analiz, raporlama ve içgörü sağlayarak ileriki planlamamızı sağlıklı yapmamıza yardımcı oluyor. CEO’s Team ekibi birebir çalıştığım ekip. İnsider’daki tüm departmanları etkileyecek stratejik hedefleri belirliyor ve projeleştirip hayata geçiriyor. Yazılım ekibi, Mobil ekibi de mobil platformumuzun teknik kısımlarıyla ilgileniyor. Ürün ve Design ekibi, Kalite Kontrol ekibi, ürünlerimizi partnerlerimizde canlıya almadan önce yazılım kalitesi ve kullanılabilirlik açısından kontrol ediyor. Finans Ekibi, Pazarlama Ekibi, Satış ve Satış Operasyon Ekibi ise satış performans ve metriklerini inceleyerek sahadaki satış ekibimize destek oluyor, Operasyon ekibi, Insiderlıların en konforlu şekilde çalışması için ofisimizdeki gerekli optimizasyonları gerçekleştiriyor.
GÜZEL İŞLER ZORLUKLARI GÖĞÜSLEYEREK YAPILIYOR
- Startup’larda çalışmanın klasik sektörlerden farkı nedir sizce?
Kendi deneyimimden çıkarım yapmak istiyorum. Kariyer sürecimin gelişiminde kurumsal hayatı yeterli seviyede gördüm. Kişiliğimle uyuşmayan noktalar oldu, buralarda çalışırken fark ettiğim şey fark yaratmanın, şirketin yolculuğuna yön vermenin çok kısıtlı olduğuydu. Global bir yapının parçası olmak yerine hem ülkemiz hem de insanlarına etkisi daha yüksek olacak işler yaratmak istedim ve girişimci olmaya karar verdim. Tabii ki çok daha zorlu, belki daha az karlı ve çok daha çalışmayı gerektiren bir süreç startup. Ancak güzel işler zorlukları göğüslemeden gelmiyor. Çok daha fazla sorumluluk alacağınız ancak çok daha öğreneceğiniz durumlar sunuyor startup’lar. Tabii dinamik bir ekiple çalışmanın yarattığı fark da var, biz ve girişimlerin çoğu yaş, din, dil, ırk fark etmeksizin oldukça geniş yelpazede insan kitlesini bir arada tutuyor. Harika bir arkadaş ortamı ve herkesten öğrenebileceğiniz yeni şeyler demek bu. Dolayısıyla fark yaratma isteği, sürece dahil olma potansiyeli ve dinamizm bu iki dünyayı birbirinden ayırıyor.
VİCDANLI, ÖĞRENMEYE AÇIK, BERABER YÜRÜYECEĞİMİZ EKİP ARKADAŞLARI SEÇİYORUZ
- Sizin gibi işletmelerde kariyer yapmak için eğitim planlamalarını hazırlayan üniversite adayları var. Bünyenizde hangi üniversite ve bölümlerde eğitim alan gençlere iş imkânı sunmayı tercih ediyorsunuz?
Öncelikle spesifik üniversite, bölüm gibi kriterlerimiz yok. Özellikle teknik ekiplerimiz için belirli bir yetkinlik kazandıran uygun bölümler gerekiyor, ancak Insider’da birçok arkadaşımız başladığı departmandan çok farklı bölüme geçti. Burada öğrenmeye devam ediyoruz ve şirketteki etkileşim ortamı arkadaşlarımızın ilgi alanlarını keşfetmelerine yardım ediyor. Kalıpların ötesinde yeni ekip arkadaşlarımızı üç kritere göre seçiyoruz. İlki; iyi ve vicdanlı insanlar olmaları, çünkü bu insanlar hem etrafındakiler hem de ülkeleri için bir şeyleri değiştirmek ve geliştirmek eğilimde olan kişiler oluyor. İkincisi; ‘learner’ olmak dediğimiz öğrenmeye açık insanlar, öğrenmeye istekli bir insan çoğu zaman deneyim anlamında çok daha üst düzey birinden daha değerli. Dolayısıyla ‘generalist’ dediğimiz, genel yetenek kiti yüksek kişileri almak önceliğimiz. Üçüncüsü ise; biz Insider’a kısa dönemli bakmıyoruz. İleride yapmak istediğimiz daha farklı işler var Insider çatısı altında. Bunlar sağlık alanında, robotik alanında, kodlama alanında işler. Çalışma arkadaşlarımızı seçerken sadece bugünkü işlerimizi yarın yapacağımız işleri de göz önünde bulunduruyoruz.
Girişimcilik konusunda kilit noktalardan birinin deneyim olduğuna vurgu yapan University4Society Topluluk Yöneticisi Enis Erdem Yurdatapan ise startup şirketi kurmak ve bu şirketlerde çalışmak isteyen öğrenciler için ilk adımlarını nasıl atacakları konusunda şu bilgileri veriyor:
“Başarılı bir girişimci olmak isteyen bireylerin ilk adımlarını atmaları için önce çözüme muhtaç bir problem bulmaları sonra da hızlıca aksiyona geçmeleri gerekiyor. Problemi çok iyi tanımlamak, bu problemi en fazla kimlerin yaşadığını belirlemek ve onlarla sürekli iletişimde kalıp en iyi deneyimi sunmak girişimciliğin kilit noktalarından. Tüm bunları yaparken ise çalışılmak istenen alanın uzmanı olan, ilgili problemi çözmeye gerçekten zaman ayırmak isteyen ve birbirini tamamlayan bir ekibe sahip olmak gerekiyor. Girişimi maddi ve motivasyon olarak sürdürülebilir kılmak ise önce kurucuların sonra da herkesin misyonu. Bu misyonu sahiplenip bir çalışma ve ekip kültürü oluşturmak başarıyı hazırlıyor.”
İnsan Kaynakları Uzmanı Neylan Zümrüt, teknolojiyle birlikte yeni nesil girişimciliğe ilginin artması ve dünya çapındabaşarılı örneklerin çıkması Startup’ları gençlerin ilgi odağı haline getirdi diyerek, bu alandaki yanlış algıya da dikkati çekiyor:
“Girişimcilik denince akla ilk gelen bir çalışma biçimi oluyor. Özgün bir fikir ve belli bir sermayeyle yola çıkılan, küçük bir ekiple sıfırdan başlanan bir iş modeli hayal ediliyor. Oysa yeni dünyada girişimcilik, anlamı ve uygulama sahası çok daha geniş bir kavram olarak yaşıyor. Sürdürülebilir rekabette inovasyonun değerini anlayan kurumlar ‘kurumsal girişimcilik’ kavramını; yeni iş alanları yaratma, inovasyon ve stratejik yenilenme şeklinde içselleştirmeye çalışıyorlar. Bünyelerinde oluşturdukları kuluçka merkezlerinde yeni fikir ve projelerin geliştirilmesine kapsamlı destek veriyorlar. Yani artık hem kurum çalışanı hem girişimci olmak mümkün. ‘Akademik girişimcilik’ kapsamında üniversite bünyesinde kurulan Ar-Ge ve tasarım merkezleri, teknoparklar, teknoloji transfer ofisleri vb. unsurlar, araştırma altyapısını etkinleştirdiği gibi üniversite ile iş dünyası arasındaki işbirliğini de geliştiriyor. Bu konuda daha da erken bir safhaya bakacak olursak ilköğretim ve lise düzeyinde öğrenim görürken merakı, bilgisi ve özgün fikirleriyle öne çıkan, çeşitli yarışmalarda ya da medyada adını duyurarak dünya devlerinden fikrini girişime dönüştürmek için yatırım alabilen ilham verici örnekler de var. Yozgat’ta internetin olmadığı köyünde kağıt kalemle kendi kendine kodlama öğrenip üniversitede Ancha Uzay Teknolojileri ekibine katılan ve şu anda inovatif uzay teknolojileri ve insansız gezegen keşif aracı geliştirmek üzerine çalışan Elif Eda Güneş bu örneklerden yalnızca biri. Bilgi çağında girişimciliği bir iş modelinden öte bir zihniyet olarak düşünmek gerek. Buna göre; öz motivasyon,risk alma cesareti, ağ kurma becerisi, temel yönetim becerileri, esneklik ve tutku gibi unsurları bir araya getirebilen kişiler için girişimciliğe giden yola her geçen gün yeni şeritler ekleniyor.”