Yönetim Biçimleri nelerdir? Yönetim Biçimleri anlamları ve özellikleri
Güncelleme Tarihi:
Dünya genelinde ve tarihte pek çok ülke farklı yönetim şekilleri ile yönetilmiştir. Farklı yönetim biçimleri ile yönetilen bu ülkelerin yaşayış biçimleri de yönetim biçimine göre değişkenlik göstermektedir. Dünya üzerinde hala tek tip bir yönetim biçimi bulunmamaktadır. Kimi ülkelerde Cumhuriyet ve demokrasi bulunurken kimi ülkelerde ise krallık yani monarşi sistemi ile yönetilmektedir. Dünya üzerinde birçok yönetim biçimleri vardır. Ülkemizin yönetim biçimi ise Cumhuriyet’tir. Peki, başka hangi yönetim biçimleri bulunmaktadır? Yönetim biçimlerinin anlamları ve özellikleri nelerdir? Yönetim biçimleri neler olabilir? İşte yönetim biçimleri ile alakalı her şey.
Tarihten beridir gelen yönetim biçimleri bulunmaktadır. Bu yönetim biçimleri devletlerin idare ediliş şeklini belirtir. Dünya genelinde en yaygın yönetim biçimi ise Cumhuriyet’tir.
Yönetim Biçimleri Nelerdir?
- Monarşi
- Meşrutiyet
- Oligarşi
- Demokrasi
- Otoriterlik
- Totaliterlik
- Teokrasi
- Teokratik Egemenlik
- Cumhuriyet
- Komünizm
- Faşizm
- Nasyonal Sosyalizm
- Sosyalizm
- Hanedanlık
Yönetim Biçimleri Anlamları ve Özellikleri
1) Monarşi: Monarşi yönetim sistemi krallığa bağlı olan bir yönetim sistemidir. Bu yönetim şeklinde ülkeyi yöneten akıl tek akıldır. Ülkede yaşayan halk ise bu kişinin emirleri ile yönetilir. Monarşinin bir diğer türü de "mutlak monarşi"dir. Mutlak olmayan monarşi türünde halkın yönetime katılma payı bulunurken, mutlak monarşi de bu durum tam tersidir. Halkın yönetime katılma gibi bir durumu söz konusu değildir.
Monarşi'nin Özellikleri
- Tek bir kişi tarafından yönetilir.
- Mutlak ve mutlak olmayan türünde iki şekli vardır.
- Hükümdar olan kişi köklü bir aileye mensup kişidir.
- Yönetim hakkı miras usulü ile devredilmektedir.
- Hükümdar olan kişi ömrünün sonuna kadar devletin başında kalır.
2) Meşrutiyet: Monarşi'ye benzer bir yönetim biçimidir. Monarşi'den farklı olarak padişahın veya hanedanın yanında az da olsa halkın yönetime katılma şansı vardır.
Meşrutiyet'in Özellikleri
- Anayasal bir düzen ile yönetilir.
- Halkın az da olsa yönetime katılma şansı vardır.
3) Oligarşi: Bu yönetim biçiminde ülke zengin bir grup tarafından yönetilir. Buna aydın kesim de denilebilir.
Oligarşi'nin Özellikleri
- Yönetim şekli despotçadır.
- Adil olmayan bir yönetim şekli hakimdir.
- Devlet bir grup veya zengin bir aile tarafından yönetilir.
4) Demokrasi: Halkın kendi kendini yönetme biçimine demokrasi denilmektedir. Demokrasi'de bir meclis bulunur. Halk yönetimde söz hakkına sahiptir. Herhangi bir işçi veya zengin kesim ayrımı yoktur. Herkes yönetimde söz sahibi olabilir.
Demokrasi'nin Özellikleri
- Halkın yönetimde söz hakkı vardır.
- Milli egemenlik esastır.
- Eşitlik ilkesi prensibi benimsenir.
- Temel hak ve özgürlükler bu yönetim biçiminde korunur.
- Çok partili sistemler bulunur.
- Bir anayasa meclisi yer alır.
5) Otoriterlik: Bütün iktidarın tek elde toplandığı yönetim biçimine otoriter yönetim biçimi denir.
Otoriterliğin Özellikleri
- Meclis bulunur.
- Bütün yetki devlet başkanına aittir.
- Bütün yargı ve yasama yürütme bir kişiye aittir.
6) Totaliterlik: Bireylerin özgürlüklerini kısıtlayan, bireylerin hak ve özgürlüklerini devlet kontrolünde tutan yönetim biçimine denir. Bu yönetim biçiminde meclis ise etkisiz hale getirilerek düzenlenmiştir.
Totaliterliğin Özellikleri
- Meclis etkisiz hale getirilmiştir.
- Halkın iradesi devlet başkanına aittir.
- Tek lider ve tek parti bulunur.
- Medya ve diğer yayın organları kontrollüdür.
7) Teokrasi: Devletin dini kurallar ile yönetilmesine teokrasi denilir. Yönetim sürecinde koyulan dini kurallar uygulanır.
Teokrasinin Özellikleri
- Dini kurallar esastır.
- Meclis bulunmaz.