YÖK, üniversitelerde ‘Engelliler Destek Programı’nı açıyor

Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Prof. Dr. Yekta Saraç, 3 Aralık Dünya Engelliler Günü dolayısıyla yükseköğretim kurumlarındaki engelli bireyleri temsilen bazı engelli öğrencilerle YÖK'te bir araya geldi. Engelleri ortadan kaldırmanın, bu yolda hizmet etme ve kalıcı çözümler üretmenin herkesin en önemli görevi olduğunu söyleyen Saraç, şöyle konuştu:
"Yeni YÖK olarak yükseköğretim kurumlarında engelsiz bir ekosistemin oluşturulmasına büyük önem veriyoruz. YÖK bünyesinde yer alan Engelli Öğrenci Çalışma Grubu ile engelli adaylara ve yükseköğrenim gören öğrencilere yönelik çalışmalar yürütüldü. Yükseköğretim sistemimizdeki öğrenci sayımız 8 milyona yaklaştı ve YÖKSİS verilerine göre, bu öğrencilerimizin 47 bin 751'ini engelli öğrencilerimiz oluşturuyor. Bu sayı, yükseköğretim sistemindeki öğrencilerin ciddi bir oranını teşkil ediyor. 2015'te 13 bin 235 olan engelli öğrenci sayısı bugün 47 bin 751'e çıktı. Bu öğrencilerin 25 bin 136'sı önlisans, 22 bin 289'u lisans ve 290'ı da lisans üstü programlarda eğitim görüyor. Engelli öğrencilere engelsiz bir eğitim öğretim ortamı sağlamak, sosyal ve kültürel faaliyetlere daha fazla katılımları için teşvik edici çalışmalar ve projeler geliştirdik, kararlar aldık. YÖK olarak işitme engelli öğrencilerin yabancı dil muafiyeti, engelli öğrenciler için TYT puanı 100 ve üzerinde olanların özel yetenek sınavlarına kabul edilmesiyle ilgili düzenlemeleri hayata geçirdik. Özel yetenek sınavıyla öğrenci alan programların kontenjanlarının yüzde 10'u engelli öğrenciler için ayrıldı. Ayrıca sadece özel yetenek sınavında geçerli olmak üzere kullanılacak baraj puanının sınavın yapıldığı yıl dahil olmak üzere iki yıl süreyle geçerli olmasına karar verildi. ÖSYM de engelli adaylar için dezavantajları önleyen sınav uygulamaları yürüttü. 100/2000 Doktora Projesi'nde öncelikli alanlar kapsamında ilk kez Türk İşaret Dili Tercümanlığı Tezli/Tezsiz Yüksek Lisans Programları ile Türk İşaret Dili Doktora Programını sisteme dahil ettik.

EĞİTİMLERİ DE ERİŞİLEBİLİR OLSUN İSTİYORUZ
Ayrıca ‘Otizm Spektrum Bozukluğu Erken Çocuklukta Otizm Spektrum Bozukluğu Yüksek Lisans Programları’ açıldı. Engelli öğrencilerimizin sorunlarına çözüm üretebilmek, daha etkin bir eğitim-öğretim ortamının oluşturulmasına katkıda bulunabilmek için çalışmalarımıza devam ediyoruz ve yükseköğretim kurumlarımızın da engelli öğrencilerimize yaklaşımı hususunda daha duyarlı olmalarını ve üniversitelerimizin de daha fazla sorumluluk almalarını bekliyoruz. İlk kez 2018'de engelli bireylerin eğitime tam, etkin ve eşit katılımını sağlamak için başarılı çalışmalar yapan üniversiteleri teşvik etmek üzere Engelsiz Üniversite Ödüllerini başlattık. Farklı engel gruplarına erişebilir kılan üniversitelerin ilgili programlarına da ‘Engelsiz Program Nişanı’ verildi. Üniversitelerimizden engellilere yönelik toplantıların yanı sıra engellilerin yaptığı, aktif katıldığı, sosyokültürel faaliyetler de bekliyoruz ve her öğrenci kulübünde yer alsınlar istiyoruz. Üniversitelere sadece rampa yapılmasın, geldiklerinde eğitimleri de erişilebilir olsun istiyoruz. Bir programın görme engelliye uyarlanması farklı, otizmli bir öğrenciye uyarlanması farklı. Yükseköğretimimiz, Anadolu'nun kucaklayıcı iklimi ve asırlardır kapsayıcı kültürüyle tüm engelleri aşacak ve engelleri kaldırarak özel öğrencilerimizi eğitim sistemimize ve kampüs yaşamına dahil edecektir. Buna inancımız tam.

ÜNİVERSİTELERDE ‘ENGELLİLER DESTEK PROGRAMI’
Engelsiz Üniversite Ödülleri'ne başvurular da başladı. YÖK olarak aldığımız kararları Ankara Üniversitesi'nin katkısıyla işaret diline çevirerek artık web sitemize ekliyoruz. Yükseköğretim sistemimizde de bir değişiklik meydana getiren hususu sizlerle paylaşmak istiyoruz. Uzun yıllardır bir eksiklik ve arayış olarak dile getirilen bir konuyla ilgili çalışmalarımızın tamamlandığını kamuoyuna duyurmak istiyoruz. Engelliler Destek Programını eğitim öğretim programı olarak sisteme dahil ediyoruz. Bu program iki yıllık bir önlisans programı olacak. Yurtdışında 'gölge eğitici' adıyla bilinen kişileri akademik ortamda yetiştirecek olan bu program mezunlarının engellilerin hayatında önemli bir yer tutacağını, onlara refakat, rehberlik etme noktasında önemli bir işleve sahip olacağını ve onların topluma  kazandırılmasında daha aktif bireyler olarak yer almalarına katkı sağlayacağını düşünüyoruz. Engelliler Destek Programı, önümüzdeki sene sisteme dahil olacak. İlk yıl bu program üç devlet, iki vakıf üniversitemizde açılacak ve öğrenci alacak. Bu husus Türk yükseköğretim sistemi için olduğu kadar üniversitelerin toplumda mükemmeliyet merkezi olmaları hasebiyle toplum için de çok önemli bir gelişme olduğunu düşünüyoruz."

MEB İLE EĞİTİM FAKÜLTELERİNDE YÜRÜTÜLECEK YENİ MODEL
Öğretmen yetiştirme konusundaki çalışmalar her zaman Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) ile koordineli bir şekilde sürüyor. Eğitim fakültelerindeki öğretmen yetiştirme programlarının müfredatı, kazanımları, aranan yetkinlikler ve yeterlikler MEB'in talepleri çerçevesinde şekilleniyor. Milli Eğitim Bakanlığımızla uzun bir müddetten beri bazı eğitim fakültelerinin pilot uygulama olarak seçilmesi, orada bazı yeni modellerin denenmesi yönünde bir çalışmayı başlattığımızı ve sürdürdüğümüzü ifade etmek isterim. Uygulamanın başarılı olacağına inanıyorum. İlerleyen süreçte diğer üniversitelerde de yaygınlaştırılmasını düşünüyoruz.”

‘BİZLERİ FARKLI OLARAK GÖRMEYİN’
Toplantıya katılan Hacettepe Üniversitesi Gıda Mühendisliği Bölümü 1’inci sınıf öğrencisi Melike Öğmen, lise birinci sınıfta balkondan düştüğünü ve geçirdiği bu kaza sonucu yürüme yetisini kaybederek tekerlekli sandalye kullanmaya başladığını anlattı. Öğmen, "İnsan hayatta hiçbir zaman 'bu olmazsa yaşayamam' gibi bir şey söylememeli. Çünkü her şekilde yaşamaya devam ediyorsun. Hayatta hiçbir şey yaşamak için engel değil. Ben 14 yaşına kadar gayet sağlıklı hayatını sürdüren bir insandım. İnsanın hayatı bir saniyede değişebiliyor. İlk iki yıl bu travmayı atlatmaya çalıştım, alışmak hiç kolay değil. Başlarda herkes size bakıyormuş, acıyormuş gibi hissediyorsunuz. İnsanları farklı görmeyin. Onların aranızda bulunması için çabalayın ama sadece engeli bulunduğu için yanınızda tutuyormuş hissini de vermeyin. Farklı bakmayalım" dedi.

Mezunlar ‘Engelli Destek Teknikeri’ unvanını alacak
YÖK yetkililerinden alınan bilgiye göre, Engelliler Destek Programının önlisans düzeyinde olması nedeniyle sağlık meslek yüksekokullarında açılması planlanıyor. Özel ve kamuda istihdam alanlarının bulunduğu programı bitirenler, ‘Engelli Destek Teknikeri’ unvanını alacak.