YKS Yerleştirme Sürecinde 'Kariyer Tercihim'

Hiç kuşkusuz tercih sürecinde belirleyici yegane ana öğenin “hayal edilen ya da sadece puana göre bir üniversite olsun” anlayışı çağın gereklerine uygun, yapay zekanın gündem olduğu, dijital dönüşümlerin hızla yaşandığı, eğilimlerin sürekli farklılaştığı, son derece rekabetçi ortamın da egemen olduğu bu çağda belirleyici unsur olmaktan çıktı, artık geri planda kaldı. Yükseköğretimde alınacak olan nitelikli bir eğitimin ancak kaliteli bir akademik kadro ile gerçekleşebileceği gerçeği apaçık ortada. Dolayısıyla bu süreçte yerinde ya da yanlış alınan kararlar, bireylerin kariyerlerini bir ömür boyu olumlu ya da olumsuz etkilenmesine neden olabiliyor. Bu sebeple öğrencilerin üniversite tercihi yaparken hangi koşulları dikkate alması gerektiğinin belirlenmesi oldukça büyük bir öneme sahip. Her ne kadar üniversite sınavlarına girip iyi bir puan ve sıralama yapmak önemli olsa da hayatlarının önemli bir kısmını çeşitli sınavlara hazırlanarak geçiren öğrencileri 27 Temmuz- 8 Ağustos tarihleri arasında önemli bir tercih süreci daha bekliyor. Artan öğrenci sayısıyla birlikte ülkemizde uzun zamandır yükseköğretim alanında devlet üniversitelerinin sayısı çoğunlukta iken son yıllarda yeni açılan vakıf üniversiteleri ile lisans ve lisansüstü seviyede eğitim veren kurum çeşitliliği de artıyor, tercih edilebilecek üniversite ve program alternatifi de buna göre genişliyor. Bu nedenle tercih edilecek üniversite ve programlarla ilgili tercih döneminden önce birtakım kriterler göz ardı edilmemeli.

KARİYER ODAKLI TERCİH EN SAĞLIKLISI
Yaşamın her alanında olduğu gibi meslek ve kariyer seçiminizi şekillendirecek olan üniversite tercihlerinde ilk olarak “bana uygun meslek hangisi?” sorusunun yanıtı arandıktan sonra yol gösterici bilgiler sunması bakımından şu kriterlere dikkat edilmeli:
- İlgili akademik kadronun sayısı,
- sunulan eğitimin niteliği,
- araştırma ve geliştirme çalışmaları,
- çift anadal ve yan dal imkanları,
- üniversitenin bulunduğu konum,
- öğrenci memnuniyeti,
- kampüs olanakları,
- erasmus ve yurtdışı fırsatları,
- mesleklerin aradığı özel ve genel şartlar,
- iş bulma ve staj olanakları,
- müfredatın içeriği,
- öğrenci başına düşen kitap ve e-kitap sayısı,
- proje ve yayın çokluğu,
- müfredat dışı verilen derslerin sayısı,
- tercih edilen programla bireyin ilgi ve yeteneklerinin uyuşması,
- öğrenci odaklı öğrenme yaklaşımlarının kullanılması,
- kurumsal yapı, yenilikçi anlayış ve saygınlık,
- sosyal sorumluluk - topluma hizmet ve kulüp faaliyetleri,
- şehrin sosyo-kültürel olanakları,
- rehber öğretmen önerileri ve çevresel faktörler. Yukarıda belirtilen hususlar ışığında üniversite ve bölüm araştırırken ya da tercih yaparken sadece günümüzün popülaritesini dikkate almak yerine uzun vadeli bir bakışa sahip olmak ve çalışma/meslek hayatının bütününü dikkate alarak yani kariyer odaklı tercih yapmanın en sağlıklı bir tercih süreci olacağı unutulmamalı. Bununla birlikte adayların tercih etmeyi düşündüğü üniversiteleri ve ilgili bölümleri mutlaka ziyaret ederek gözlem yapması ve akademisyenlerden doğrudan bilgi alması da çok isabetli olabilir. Çünkü üniversite tercih sürecinde alınabilecek riskler, ileride yani bireyin kariyer yolculuğunda alması muhtemel diğer risklerinden daha az önemsiz değil. Buna ek olarak yükseköğretim sistemindeki gelişmeler doğrultusunda mezun sayısının gelecek yıllarda daha da artması bekleniyor. Bu da üniversitelerin verdikleri eğitim kadar mezunlarına sağladığı iş olanaklarını da özellikle tercih döneminde adaylar için en belirleyici etkenler arasında yer almasına yol açacak. Bu nedenle mesleki bir seçim yapmanın anlık bir karardan ziyade pek çok değişkenden etkilenen dinamik bir süreç olduğu iyi bilinmeli. Tüm bu değerlendirmeler ışığında sınav sonuçları açıklandığından itibaren başlayan tercih dönemi, birçok aday için heyecanlı ve zahmetli bir süreci içinde barındırsa da bu sürecin sağlıklı işleyebilmesi için adayların ilgi, istek ve beklentilerine uygun dikkatli ve doğru bir tercih yapması çok daha işlevsel olacak. Çünkü bireysel ilgi, yetenek, potansiyel ve mesleki eğilim esaslı bir tercih, salt tekniğe dayalı yani puan ve sıralama esaslı bir tercih anlayışından her zaman daha öncelikli ve değerli.

PROFESYONEL DESTEK ALINMALI
Çok ciddi bir değişiklik olmadığı sürece adayların yapacakları tercihler ömürleri boyunca geçerli olacak meslekleri de büyük oranda belirleyeceğinden tercih yaparken alanında yetkin olmayan kesimlerden temenniler almak yerine Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı her türdeki ortaöğretim kurumlarında görevli rehber öğretmenler başta olmak üzere alanında uzman, güncel verilere hakim destek ofisi, akademisyen, Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinden (RAM) profesyonel desteklerin alınması bu aşamada oldukça önemli.
Ayrıca “En doğru tercihi nasıl yapabilirim?” sorusuna cevap arandığı bu günlerde adaylar tercihlerini oluştururken YKS tercihlerine ışık tutacak, tercih listelerini rahatlıkla oluşturabilecek, güncel verilerin olduğu YÖK ATLAS uygulaması üzerinden tercih listelerindeki programlarını sıralayabilir, koşul ve diğer bilgilerini görerek kendi durumlarını en sağlıklı bir şekilde değerlendirebilir. Bunun yanı sıra adaylar YKS’de mesleklerin tercih edilme istatistiklerini inceleyerek hangi mesleklerin daha çok tercih edildiğini, lisans programlarına yerleşenlerin puanları, başarı sıraları, YKS netleri, geldikleri liseler, programda görevli öğretim üyeleri, Erasmus trafiği ve benzeri pek çok detayı kolaylıkla tespit edebilirler.
Aydınlık yarınlarımızın umudu, değerli gençlerimize tercih sürecinde başarılar diler; kariyer yolculuklarında kişisel olarak gelişimlerini arttıracak, birçok alanda kendilerine donanım sağlayacak en önemlisi de kendilerini mutlu edecek sağlıklı kararlar almalarını dilerim.

DR. MUHARREM BAYRAK KİMDİR?
İlk, orta ve lise öğrenimini İstanbul´da tamamladı. 2009 yılında Dumlupınar Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi “Türk Dili ve Edebiyatı” bölümünden mezun oldu. 2010 yılında Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesinde “Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi” alanında tezsiz yüksek lisans yaptı. 2010-2011 yılları arasında ABD-New York LISMA Language Center´da ESL (English as a Second Language) eğitimi aldı. 2017 yılında İstanbul Arel Üniversitesinde “Türk Dili ve Edebiyatı” alanında tezli yüksek lisans yaptı. 2017 yılında Atatürk Üniversitesinde “Adalet” bölümünde ön lisans eğitimini tamamladı. 2019 yılında Bahçeşehir Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsünde “Eğitim Yönetimi ve Planlaması” bölümünde yüksek lisans eğitimini tamamladı. 2021 yılında İstanbul Kültür Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü “Türk Dili ve Edebiyatı” bölümünde doktora eğitimini bitirdi. İnönü Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesinde “Türk Dili ve Edebiyatı” öğretmeni olarak göreve başladı. 2017 yılında Beşiktaş Anadolu Lisesinde Müdür Yardımcısı olarak görev yaptı. 2018 yılında Beşiktaş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde “Özel Büro Temsilcisi” oldu. 2019 - 2021 tarihleri arasında Beşiktaş İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünde Ortaöğretim Hizmetleri, Strateji Geliştirme Şubesi, Temel Eğitim Hizmetleri, Mesleki ve Teknik Eğitim Hizmetleri, Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri, Hayat Boyu Öğrenme, Personel Hizmetleri, Basın ve Halkla İlişkiler, Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme bölümlerinden sorumlu “Şube Müdürü” olarak görev yaptı. Beşiktaş Anadolu Lisesinde “Müdür” olarak görev yaptı. 20 Ağustos 2021 tarihinden itibaren ise Kabataş Erkek Lisesi’nde “Müdür” olarak görev yapıyor.