Güncelleme Tarihi:
Çoğunlukla coğrafi bir terim olarak kullanılan yerküre ibaresi; üzerinde yaşadığımız gök cismi, yer, yer yuvarı, yer yuvarlağı anlamlarına gelmektedir. Bu bakımdan pek çok kişinin merak edip araştırdığı coğrafi terimlerden biri olma özelliği barındırmaktadır.
Yerküre Nedir?
Yerküre, Dünya gezegenini ifade eden bir terimdir. Genellikle dünyanın sahip olduğu yapıyla alakalı olan konularda kullanılmaktadır. Gerçekleştirilmekte olan yerbilim diğer tabiri ile jeoloji çalışmalarıyla yapısı anlaşılmaya çalışılan Yerküre’ye ait bilgilerin çoğunluğu, sismik dalgaların incelenmesi sayesinde elde edilmektedir.
Oluşan depremler neticesinde meydana gelen doğal oluşan ya da bilim adamlarının oluşturduğu yapay sismik dalgaların, farklı yapılara sahip durumdaki katmanlarda farklı davrandıkları bilinmektedir. Yerküre içerisinde hareket eden bu dalgaların davranışlarının incelenmesi neticesinde ise Yerkürenin iç yapısı anlaşılabilmektedir.
Yerkürenin Özellikleri Nelerdir?
İnsanlara ve çok fazla çeşitliliğe sahip durumda olan canlılara ev olan yerkürenin kendisine özgü bazı önemli özelliklerinin varlığı söz konusudur. Öne çıkan bu özellikleri ise şöylece sıralamak mümkündür:
- Yerküre, Güneş Sisteminde bulunan bir gezegendir.
- Yerkürenin uzaydan görünümü mavi renktedir.
- Yerküre güneşten itibaren üçüncü büyük gezegendir.
- Güneşe olan uzaklığı km olarak tabir edilen uzaklıkta elipsoidal bir yörünge boyunca dönmektedir.
- Yerkürenin güneş etrafındaki bir dönüşü güneş yılı olarak tarif edilmiş olmakla birlikte 365 gün 5 saat 48 dakika ve 46 saniyedir.
- Yerkürenin güneş çevresindeki dönüşleri sonucunda mevsimler oluşur.
- Yerkürenin kendi ekseni etrafındaki batıya doğru dönme hareketi sebebiyle düzgün bir şekli olmayı geoibs bir biçime sahiptir.
- Yerküre kendi ekseni etrafında hızla dönmektedir.
- Yerküre ile Dünyanın ekseni güneş arasındaki doğruya dik değildir. Bundan dolayı gece ile gündüz yalnızca ekvator üzerinde eşit durumdadır.
- Yerkürenin içten dışa doğru çok çeşitli katmanları bulunur.
Yerküre Neresi?
Yerküre terimi özellikle coğrafyanın konularından biri olarak öne çıkmaktadır. Bu sebeple yerküre neresidir sorusu çok sorulan ve yanıtı aranılan sorular arasında kendisine yer bulmaktadır. Adına coğrafyada yerküre denilen oluşum dünya gezegenidir. Yerküre terimi genellikle dünya gezenin yapısı ile ilgili konularda kullanılmaktadır.
Yerkürenin Kısaca Tanımı
Yerkürenin kısaca tanımının yapılması gerekirse, bu tanımı şu şekilde yapmak mümkün olmaktadır; Yerküre, Dünya gezegenidir. Bu terim çoğunlukla dünya gezegeninin yapısı ile ilgili konularda kullanılmaktadır. Yerbilim (jeoloji) çalışmaları ile sahip olduğu yapısı anlaşılmaya çalışılan Yerküre’ye ait bilgilerin çoğunluğu, sismik dalgaların incelenmesi vasıtasıyla elde edilebilmektedir.
Çeşitli zaman dilimlerinde oluşan depremler neticesinde meydana gelen doğal olarak oluşan yahut da bilim insanlarının oluşturduğu yapay sismik dalgaların, farklı yapılara sahip durumdaki katmanlarda farklı davrandıkları bilinmektedir.
Yerküre içerisinde hareket eden bu sismik dalgaların davranışlarının incelenmesi neticesinde ise Yerküre’nin iç yapısı anlaşılabilir hale gelmektedir. Yerküre'nin merkezinde katı halde bulunan nikel ve demirden meydana gelen iç çekirdek bulunmaktadır. Bu iç çekirdeği çevreleyen bir de dış çekirdek bulunur. Dış çekirdekte bulunan kükürt ve oksijen nedeniyle ergime noktası düştüğünden dolayı sıvı halde olan nikel ve demirden meydana gelmektedir.
Çekirdek 4.5 milyar yıldır soğumasına karşın hala çok sıcak bir yapıya sahiptir. Bu durumu ise yerküre'nin manyetik alanının oluşmasındaki etkendir. Çekirdekten sonra gelen Alt Manto ve Üst Manto diye ikiye ayrılan katman olan Manto ise, kısmen yahut tümüyle eriyik durumdaki kayaçlardan meydana gelen magmayı içerir.
Mantonun içeriğinde ise demir, magnezyum, silikon ve oksijence zengin mineraller bulunur. Manto katmanından sonra ise bu katmanların en incesi olma özelliği barındıran ve okyanuslar ile kıtaları barındırmakta olan Yerkabuğu bulunmaktadır. Oksijen ve silikon bakımından oldukça zengin yapıya sahip olan Yerkabuğu’nda, okyanus tabanlarını meydana getiren bazal kayaç bulunur. Kıtalardan meydana gelen kabuk kısmı ise bazalt ile daha az yoğun olan granit, kireç taşı, kumtaşı gibi çok çeşitliliğe sahip kayaçları barındırmaktadır.