Yeni yıl eğitimde hareketli geçecek

2019 eğitim dünyası için çok hareketli bir yıl oldu. Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, 2023 Eğitim Vizyonu çerçevesinde yapılacak yeniliklerin detaylarını paylaşmaya devam etti. Ortaöğretimdeki köklü değişiklik planlaması 2019’a damgasını vurdu. Eylül 2020’den itibaren 9’uncu sınıftan başlayarak kademeli olarak uygulanacak yeni ortaöğretim taslağı daha çok tartışılacak gibi. Okula başlama yaşının 69 aya çıkarılması, ara tatiller, teneffüs sürelerinin uzatılması 2019 yılına damga vuran yenilikler olurken, 2020’de eğitimde yapılması planlanan birçok değişiklik gündemde: Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkacak, en kalabalık Liselere Giriş Sınavı (LGS) yapılacak, sınıf geçme zorlaşacak, özel öğretim kursları kapatılacak. İşte 2020’de eğitimde gündeme gelecek konu başlıkları:

LİSELERDE KÖKLÜ DEĞİŞİKLİK

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) liselerde köklü değişikliklere gidecek. Yeni ortaöğretim taslağı 2020 yılının eylül ayından itibaren 9’uncu sınıftan başlayarak kademeli olarak uygulanacak. Ders saatleri azaltılacak. 9’uncu sınıflarda 15-16 olan akademik ders sayısı 8’e, 12’nci sınıflarda 12-15 olan ders sayısı da 7’ye indirilecek. Öğrencilerin sosyal ve duygusal becerilerini geliştirmek için haftalık 5 saatlik zaman dilimleri planlanacak. Fen, imam hatip, sosyal bilimler ve meslek liseleri de buna göre yapılandırılacak. Mevcut sistemde öğrenciler 10’uncu sınıfta alan seçip 11’inci sınıfta sayısal, sözel, eşit ağırlık gibi alanlarda okuyorlardı. Bu alanlar ortadan kalkacak. ‘Bilgi Kuramı’ dersi 11 ve 12’nci sınıflarda zorunlu olacak. 12’nci sınıfta haftalık çizelge akademik ders saatleri 24, proje ve sertifika çalışmaları 6, destek ve rehberlik çalışmaları da 10 olmak üzere toplam 40 saat olarak planlandı.

Okullar arasındaki imkân farklılıkları azaltılarak, sınav baskısı düşürülecek. Sınav amaç değil araç haline getirilecek. Yükseköğretim Kurulu (YÖK) ile görüşülerek yeni bir sınav modeli üzerinde çalışılacak. Sınav, ilk kez yeni ortaöğretim sistemi tüm kademelerde uygulamaya konulduğunda 2024’te uygulanacak.
yönetmelik yolda
Bakan Selçuk, özel öğretim kurumlarının açılması konusunda yeni bazı şartlar getirileceğini açıkladı. Hazırlanan yeni yönetmelikle birlikte özel okul açan kurumun yatırım sermayesi, özel okul sahiplerinin eğitim dışında başka bir alanda faaliyet gösterememesi gibi bazı kriterler dikkate alınacak.

E-PORTFOLYO İZLENECEK

Öğrencilerin becerilerinin gelişiminin izlenmesi ve yönlendirilmesi amacıyla okul içinde ve dışındaki çalışmalarla eğitim içerikli diğer faaliyetlere ilişkin belgeler e-Portfolyo olarak tutulacak.

KARİYER OFİSLERİ

Öğrencilerin lise dönemi boyunca kendilerini tanımaları ve yaşamın diğer aşamalarını daha etkili yönetmelerini sağlamak üzere her okula ‘kariyer ofisleri’ kurulacak. Başta sertifika programları olmak üzere öğrencilerin okul içi ve dışında edinmeleri gereken beceriler müfredata alınarak okul zaman planlamasına dahil edilecek.

EN KALABALIK LGS YAPILACAK

2012-2013 eğitim öğretim yılında 4+4+4 eğitim sistemine geçilmesiyle birlikte okula başlama yaşı 60 aya çekilmiş, okullu olan minik öğrenci sayısında artış yaşanmıştı. O yıl okula başlayan öğrenciler, 2019-2020 eğitim yılında 8’inci sınıftan mezun olacak. Bundan dolayı, 2020’de Liselere Giriş Sınavı’na (LGS) girecek ve merkezi yerleştirmelerle liseli olacak öğrenci sayısı da arttı. Önceki yıla göre yüzde 50’nin üzerinde daha fazla öğrencinin liseli olması bekleniyor. MEB, ‘LGS 2020’ planlama çalışmalarına başladı.

OKUL GIDASI LOGOLU ÜRÜN EYLÜLDE

Tarım ve Orman, Sağlık bakanlıkları ile MEB arasında imzalanan protokole göre, kantin, kafeterya, büfe gibi işletmelerde satışa sunulacak hazır ambalajlı gıdalarda kullanılacak ‘okul gıdası’ logosu uygulamasının 16 Eylül’de başlayacağı açıklanmıştı. Ancak kantin işletmecileri logolu gıda üreten firma olmadığını belirterek karara tepki gösterdi. Bunun üzerine kantin işletmecilerine 7 Eylül 2020’ye kadar süre tanındı. Bu tarihten sonra üzerinde logo bulunmayan ürünlerin satışına izin verilmeyecek.

ÖĞRETMENLİK MESLEK KANUNU HAZIR

Öğretmenlik Meslek Kanunu çıkarılması planlananlar arasında. Bakan Selçuk, kanun dosyasının Cumhurbaşkanlığına sunulduğunu açıkladı. Bakan Yardımcısı Mustafa Safran, “Kanunda mesleğe başlama anından sonuna kadar öğretmeni ilgilendiren sosyal, kültürel tüm konular var. Kanun öğretmene statü, saygınlık kazandıracak. Koruma altına alacak” dedi.

TCK’DA ÖĞRETMENE ŞİDDET DÜZENLEMESİ

Bakan Selçuk, eğitimcilere karşı şiddete başvuranlara yönelik Türk Ceza Kanunu’nda (TCK) yeni yasal düzenleme yapılması için bakanlıklar arasında işbirliği başlattıklarını açıkladı. Şiddete maruz kalan eğitimcilere kolluk kuvvetleri ve yetkililerce hızlı müdahalenin sağlanması için de ‘Kırmızı Tebeşir’ mobil uygulaması oluşturuldu.

ÖZEL ÖĞRETİM KURSLARI KAPATILACAK

MEB, ocakta yaptığı açıklamada kursların haziranda kapatılacağını duyurmuş, velileri yeni dönem için kayıt yaptırmaması konusunda uyarmıştı. Öğrencilerin sınavlara hazırlanmak için gittiği özel öğretim kursları 2019-2020 eğitim döneminden itibaren kapatılacaktı. Ancak daha sonra özel öğretim kurslarının Haziran 2020’de kapatılması kararlaştırıldı. Böylece süre bir yıl daha uzatılmış oldu.

SINIF GEÇME ZORLAŞACAK

MEB’in lisede ders geçmeyle ilgili yaptığı düzenlemeye göre, artık dersten geçme zorlaşacak, çalışmayan öğrenci sınıf tekrarı yapabilecek. Yeni sistemde her dersten ayrı ayrı 50 puan ortalamasını tutturamayan dersten kalacak. Üç zayıfla sorumlu olarak bir üst sınıfa geçebilecek. Ancak o dersleri üst sınıfta verme zorunluluğu olacak. Öğrenciler geçemedikleri derslerin ortalamasını yükseltmek için yaz aylarında ikmale kalacak. Yeni sistem 2020-2021 eğitim öğretim yılından itibaren geçerli olacak.

DESTEK NOKTALAR

Türkiye’nin bütün ilçelerinde kurulacak ‘Öğretmen Destek Noktaları’nın şubattan itibaren Ankara’da ve bazı illerde pilot uygulaması yapılacak. Ankara’da eğitim bilimleri uzmanlarından oluşan bir merkez ekip mesleki gelişim programı için içerik üretilecek. Dijital bir platform olacak.

'GELECEĞİN MESLEKLERİ' PROGRAMLARI AÇILACAK

YÖK tarafından yürütülen çalışmalar kapsamında, bu sene ilk defa veri mühendisliği gibi bir dizi ön lisans ve lisans programı sisteme kazandırıldı. ‘Geleceğin Meslekleri, Mesleklerin Geleceği’ başlıklı bir kongre düzenlenerek gelecekte ne gibi yeni mesleklerle karşılaşılabileceğinin yanı sıra mevcut mesleklerin gelecekte nasıl şekilleneceği konuları tartışıldı. Bu kapsamda gelecek yıl açılacak yeni programlar masaya yatırıldı. 

YÖK 100/2000 DOKTORA PROJESİ

Ülkenin kalkınması için önemli olan öncelikli 100 tematik alanda 2 bin kişiye doktora bursu verilmesi amacıyla ilk kez başlatılan YÖK 100/2000 Doktora Projesi programındaki bursiyer sayısı 4 bin 250'ye çıkarıldı. Türkiye'deki üniversitelerin bu yıldan itibaren, beş ana alan altındaki 45 göstergeye göre hazırlanmış 2018 yılı Üniversite Yıllık İzleme ve Değerlendirme Raporu ilk kez kamuoyuyla paylaşıldı. Bu projeyle artık üniversitelerin yıllık performansları kamuoyuyla paylaşılacak ve kendi kendileriyle yarışır hale getirilecek.

2019’DA NELER OLDU

- ‘40 Dakika Ders, 40 Dakika Teneffüs’ projesinin pilot uygulaması Antalya’da başladı.

- YÖK'ün ‘hedef odaklı uluslararasılaşma’ politikasıyla birlikte 2014'te 48 bin olan uluslararası öğrenci sayısı, dört yılda rekor bir artışla bu yıl 178 bine ulaştı.

- Okula başlama yaşını 69 ay olarak düzenleyen kanun teklifi kabul edildi.

- LGS sayısal bölümde 40 sorunun olduğu ikinci oturumun süresi 60 dakikadan 80 dakikaya çıkarıldı.

- İstanbul’da 26 Eylül’de yaşanan depremin ardından hasarlı olduğu tespit edilen okulların öğrencileri başka okullara gönderildi.

- Doğa Koleji’nin bazı kampuslarında maaşlarını alamadıklarını söyleyen öğretmenler iş bıraktı. Kolejin devriyle ilgili henüz bir açıklama yapılmadı.

- ‘Okul Profili Değerlendirme Projesi’yle okullar 50 ölçüte göre değerlendirilecek. Koşulları elverişsiz olanlara pozitif ayrımcılık yapılarak daha çok kaynak aktarılması planlandı.

- Bakanlık tatil takvimini yeniden düzenledi. Kasım ve nisan aylarına birer hafta ara tatil eklendi. İlk ara tatil 18-24 Kasım arasında yapıldı.

- Müzeler derslik oldu. Tarih, hayat bilgisi, matematik gibi her dersten konular müzede anlatılabiliyor.

- Önceki yıllarda birçok adayın sınavının iptaline neden olan toka, basit piercing gibi bazı eşyalar 2019’da serbest oldu.

- Dünyaca ünlü Türk modacılar Ayşe ve Ece Ege, yeni öğretmen önlükleri tasarladı.

- İlk ve ortaokulda ders araları 10 dakikadan en az 15’e çıkarıldı. İkili eğitim yapılan okullarda bu süre en az 10 dakika oldu.

- Sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklerde üstün başarı gösteren öğrencilere verilen iftihar belgesi kaldırıldı.

- Cep telefonuna, ders aracı olarak kullanılması, öğrencilerin özel durumları gibi durumlar göz önüne alınarak, öğretmenin bilgisi dahilinde izin verilebileceği kararlaştırıldı.

- Üniversitelere ‘karne’ uygulaması geldi. Kurumların belirli kriterlere göre değerlendirileceği açıklandı.

- YÖK, 14 programı özel yetenek sınavıyla öğrenci alan bölüm kapsamından çıkardı. İtirazlar artınca uygulama bir yıl erteledi.

- Hukuk fakültelerinin başarı sırası barajı 125 bin oldu. Eczacılığa 100 bin, diş hekimliğine 80 bin barajı getirildi.