Yazın çocuklar hangi spor aktivitelerine yönelmeli?

Okul sona erdiğinden, çocukların oynamak, rahatlamak ve boş zamanlarını değerlendirmek için daha fazla zamanları olur. Günlerin uzaması çocukların daha uzun süre oyun oynamasına fırsat verir. Böylece çocukların vücutlarını hareket ettirmeleri ve sağlıklı bir sosyal yaşam sürmeleri için elverişli ortamları olur. Ayrıca fiziksel etkinlikleri ve spor faaliyetleri hem eğitici hem de eğlenceli olabilir. Ancak birinci öncelik çocukların eğlenceli vakit geçirmeleri ve sosyalleşmeleri. Çünkü çocukların pek çoğu yorucu bir okul ortamından çıktıkları için rahatlamaya ihtiyaç duyarlar. Fiziksel aktiviteler ve spor çocukların streslerini eğlenceli bir biçimde atmalarını sağlarken, yerini pozitif enerji alır. Farklı arkadaşları ile beraber oyunlar oynamak sosyalleşmelerine yardımcı olur. Çocuklar onları her gün fiziksel olarak aktif tutan faaliyetlerde bulunmalı. Böylece egzersiz, koordinasyon, esneklik, denge ve genel olarak kaba ve ince motor becerilerini geliştirmiş olurlar. Havaların oldukça sıcak olduğu bu dönemde çocukların dışarıda oyun oynamak için güneşin daha az güçlü olduğu sabahın erken saatlerini veya günün ilerleyen saatlerini kullanmaları daha sağlıklı olur.

EN AZ 180 DAKİKA FİZİKSEL AKTİVİTE GEREKLİ
Çocukların fiziksel aktivite ve spor ile ilişkili gelişimsel ihtiyaçlarına baktığımızda, Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından üç ve dört yaş grubu çocukların bir günde en az 180 dakika çeşitli fiziksel aktiviteler ile zaman geçirmeleri önerilir. Bu 180 dakikanın da 60 dakikasının orta ve üzeri bir fiziksel yoğunluğa sahip olması gerekli. Farklı aralıklarla hikâye okuyarak ya da ekran karşısında geçen pasif etkinlik süresi ise günde bir saati geçmemeli. Bu yaş grubu çocukların öğle uykusu dahil günde 10-13 saat uyumaları, sağlıklı gelişimleri için yeterli olur. Beş ve on yedi yaş grubu arası çocuk ve ergenlerin ise günde en az 60 dakika, orta ve üzeri bir yoğunluğa sahip fiziksel etkinliğe katılması önerilir. Bu yaş grubu çocuklar haftada en az üç gün orta ve üzeri zorluk derecesine sahip fiziksel aktivitelere katılmalı. Dünya Sağlık Örgütü tarafından önerilen bu değerler, minimum değerlerdir ve çocuğun daha fazla fiziksel aktivite içerisinde bulunması beklenir. Bununla birlikte dikkat edilmesi gereken önemli bir konu, özellikle küçük yaş gruplarında yüksek performanslı spor ya da yüksek performansa dayalı fiziksel etkinliklerden kaçınılması. Yaz aylarında çocukların tatile çıkan arkadaşları ile birlikte yapabileceği pek çok eğlenceli ve yüksek performans gerektirmeyen etkinlikler olabilir.

BİR ARADA OLMALARI TEŞVİK EDİLMELİ
Yaz aylarının geleneksel fiziksel aktivitesi bisiklete binmektir. Bisiklet çocukların denge, motor koordinasyon, dikkat ve nefes sistemini en iyi düzenleyen etkinliklerden biri. Benzer şekilde kay kay, scooter ve paten de çocuklar tarafından sıklıkla kullanılır. Motor koordinasyonu gelişmiş ya da gelişmemiş olsun, çocuklara kask ve dizlik takmak gibi koruma kullanma alışkanlığı kazandırılmalı. Bu tip etkinlikler sosyal etkileşime çok fırsat vermediğinden, çocukların bir araya gelerek kaymaları veya bisiklet sürmeleri teşvik edilmeli.

ÖĞLE SAATLERİNDE DENİZDEN UZAK DURMALILAR
Yaz tatilinin çocuklar için bir anlamı da deniz ve havuz. Gerçekten de yüzmek, fiziksel ve motor gelişim için en faydalı sporlardan biri. Çocuklar suda vakit geçirirken profesyonel bir personel ya da en azından bir yetişkin tarafından dikkatle izlenmeli. Suyun eğlencesi ve ferahlatıcı etkisi, çocukları yanıltabilir. Bu nedenle çocukların öğle saatlerinde deniz veya açık havuzdan uzak tutulması önerilir. Yaz aylarında çocuklar oyun parklarında da uzun süre zaman geçirirler. Oyun parklarında yer alan araçlar, çocukların bağımsızlaşması, eğlenmesi ve yeni motor koordinasyon becerileri kazanması için güvenli alanları oluşturur. Çocuk parktayken ebeveynler çocuklarını yorulmadan ve rahatlıkla takip edebilirler. Yine de çocuk parkta oynamaya başlamadan önce, oyun araçlarının sağlamlığı her seferinde kontrol edilmeli. Özellikle öğle ve sonrası saatlerde oyun araçlarının sıcaklığı bir el dokunuşu ile ölçülmeli. Eğlenceli ve mutlu bir yaz sezonu dilerim.

PROF. DR. GÖKHAN DUMAN KİMDİR?
1995 yılında Gazi Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği bölümünden mezun oldu. Çeşitli devlet okullarında öğretmenlik yaptıktan sonra Milli Eğitim Bakanlığı Yurt Dışı Yüksek Lisans ve Doktora Burs sınavını kazandı. Bilim Uzmanlığını Okul Öncesi Eğitimi alanında Colorado Denver Üniversitesi’nde tamamladı. Okul öncesi eğitim derslerine ek olarak özel eğitim ve istatistik derslerini de alarak, okulu bir dönem erken bitirdi. High-Scope ve Head-Start eğitim programı uygulayan anaokullarında öğretmenlik yaptı. Yüksek lisansını başarılı ve erken tamamlaması nedeni ile New York Eğitim Ataşeliğinden teşekkür belgesi aldı.  Doktora için Dr. Reynaldo GOMEZ tarafından Arizona Eyalet Üniversitesine davet edildi. Duman, doktorasını yaparken, aynı zamanda Arizona Eyalet Üniversitesinde Araştırma Görevlisi olarak çalıştı. Doktorasını Ana Dal: Okul Öncesi Eğitim ve Yan Dal: Özel Eğitim olarak yürüttü.  Bu süreçte nitel araştırma, kaynaştırma eğitimi, tematik yaklaşım ve oyun tabanlı öğretim üzerine uzmanlaştı. Özel gereksinimi olan çocukların gelişimine yaptığı katkılar nedeni ile çalıştığı birimden altı adet teşekkür belgesi, bir adet maaşlı izin ödülü ve Arizona Eğitim Fakültesinden bir adet teşekkür belgesi aldı. 2007 yılında Türkiye’ye dönerek, anaokulu çocuklarının oyun davranışlarını kültürlerarası olarak incelediği doktora tezini Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Okul Öncesi Eğitim alanında tamamladı. Doçentliğini ve profesörlüğünü Okul Öncesi Eğitim Öğretmeni Yetiştirme Temel Alanında aldı. Halen Gazi Üniversitesi, Okul Öncesi Eğitim Ana Bilim Dalında çalışan Prof. Dr. Duman, akademik çalışmalarının yanında, çocuklar için şarkı, hikâye ve eğitsel materyaller üretiyor.