Güncelleme Tarihi:
Sanatsal metinler de kendi içerisinde iki ana grupta toplanır. Beyit ve kıtalarla yazılan manzum eserlere şiir denir. Serim, düğüm, çözüm bölümlerinden oluşan düz yazılar ise mensur eser ya da nesir olarak adlandırılır.
Yazılı Anlatım Türleri Nelerdir?
A- Sanatsal Metinler
1- Şiir:
Türk edebiyatında şiir, dönemlerine göre dörde ayrılır:
Aşık Edebiyatı: Güzelleme, koçaklama ve koşma en fazla yazılan şiir türlerinin başında gelir. Karacaoğlan ve Dertli aşık edebiyatının en önemli temsilcileri arasında yer alır
Tekke Edebiyatında: Bu edebiyat türünde, ilahi aşk, vahdeti vücut ve ahiret gibi dini konular işlenir. Temsilciler: Ümmi Sinan, Sunullah Gaybi, Yunus Emre.
Divan Edebiyatı: Mesnevi, naat, gazel, kaside, hiciv, terkibi bent ve tahmis, divan edebiyatı nazım şekilleri arasında yer alır. Divan edebiyatında, aşık ve tekke edebiyatına göre çok daha ağır bir dil kullanılır. En önemli temsilcileri: Ruhi Bağdadi, Fuzuli, Fehim-i Kadim, Nesim, Nef'i, Naili ve Mezaki:
Modern Edebiyat: Tanzimat Fermanının ilan edilmesiyle birlikte şiirde modernleşme dönemi başlamıştır. Namık Kemal, Ziya Paşa, Muallim Naci, Tanzimat döneminin en üretken şairleri arasında yer alır. Daha sonra ortaya çıkan Garipçiler, II. Yeniciler, Maviciler ve Öz şiir akımları da modern edebiyatın içerisinde yer alır.
2- Hikaye: (Öykü)
Öykü türündeki eserler, Durum hikayesi, olay hikayesi ve modern hikaye olarak üç ana başlıkta toplanır. Uzun hikayelere ise novella denir.
3- Roman:
İspanyol yazar Cervantes'in kaleme aldığı Don Kişot, ilk modern roman olarak nitelendirilir. Hikayeelrden daha uzun olan romanlarda, birden fazla anlatıcı yer alabilir. Bilinç akışı ve iç monolog, modern romanlarda en çok kullanılan anlatım yöntemleridir.
B- Öğretici Metinler:
1- Makale:
Yazarın, bir meseleye dikkat çekmek ya da fikirlerini okurlara benimsetmek için kaleme aldığı düşünce yazılarına makale denir.
2- Fıkra:
Günlük gazetelerde yayımlanan kısa makalelere fıkra denir.
3- Deneme:
Yazarın herhangi bir kurala bağlı kalmadan, gözlemlerinden, anılarından ve fikirlerinden bahsettiği yazılara deneme denir.
Yazılı Anlatım Türleri Örnekleri Nelerdir
Şiir Örnekleri
Nakıs olan aklı kamil anlarlar
Zan ederler kemal noksanı
Doğrular ok gibi uzağa düşüp
Eğriler tuttu şimdi meydanı
Doğrusu nice doğru eğri çıkar
Nice cani halas eder bu canı
Hasan Ziyai
Güzel ne güzel olmuşsun görülmeyi görülmeyi
Siyah zülfün harelenmiş örülmeyi örülmeyi
Karacağlan
Dünya Edebiyatından Roman Örnekleri
1- Marcel Proust - Swan'ların Tarafı
2- Giovanni Papini - GOG
3- Vladimir Nabokov - Sebastian Knigh'ın Gerçek Yaşamı
4- Yu Hua - Kanını Satan Adam
5- Peter Handke - Kalecinin Penaltı Anındaki Endişesi
6- Saul Bellow - Günü Yaşa
7- Muriel Spark - Sürücü Koltuğu
Türk Edebiyatından Roman Örnekleri
1- Peyami Safa - Matmazel Noralya'nın Koltuğu
2- Fahri Erdinç - Acı Lokma
3- Fakir Baykurt - Kaplumbağalar
4- Mahmut Makal - Bizim Köy
5- Tahsin Yücel - Mutfak Çıkmazı
Deneme ve Makale Örnekleri:
1- Alain De Botton - Statü Endişesi
2- Necip Fazıl Kısakürek - Makalelerim
3- Bertrand Russell - Evlilik ve Ahlak
4- Pascal Bruckner - Ömür Boyu Esenlik
5- Terry Eagleton - Hayatın Anlamı