Yazı türleri nelerdir? Yazı çeşitleri ve isimleri hakkında bilgiler
Güncelleme Tarihi:
Yazı türleri ''düz yazı'' ve ''şiir'' türleri olarak iki ana başlıkta toplanır. Roman, öykü, fabl ve masal olay yazılarının en çok okunan türleridir. Deneme, makale ve eleştiri ise düşünce yazılarına örnek olarak gösterilebilir. Yazı çeşitleri ve özelliklerini sizler için derledik.
Şiirin ise lirik, epik, pastoral gibi birçok farklı türü bulunmaktadır. Düz yazıda olduğu gibi şiirde de türleri belirleyen ele aldığı konulardır.
Yazı Türleri Nelerdir?
1- Düz Yazı Türleri:
1.A. Roman:
Düz yazı çeşitleri arasında en uzun olanıdır. Biyografi romanları gerçek bir yaşam hikayesine dayanır. Otobiyografik romanlarda kişi doğrudan kendi yaşam öyküsünü kaleme alır. Hikayeye göre çok daha uzun olan romanlarda karakterler derinlemesine analiz edilir. Olaylar ya 1. ya da 3. tekil şahıs ağzından anlatılır. Mekanlar ve karakterler uzun uzun betimlenerek okurun olayları gözünde canlandırması sağlanır.
1.B. Hikaye
Hikaye, kendi içerisinde durum ve olay öyküsü olarak ikiye ayrılır. Romana göre sayfa sayısı daha az olan hikayelerin konuları gerçek, kurgusal ya da fantastik olabilir.
1.C. Deneme
Yazarın okuruyla adeta sohbet edermiş gibi kaleme aldığı düşünce yazılarına deneme denir. Deneme türündeki ilk ve en önemli örnekleri 16. yüzyılda yaşamış olan Fransız yazar Michel de Montaigne vermiştir. Deneme türündeki yazılarda yazar, belirlediği bir konu hakkındaki görüşlerini anıları ile birlikte okurla paylaşır. Herhangi bir kanıt sunmasına gerek yoktur.
1.D. Makale
Yazarın bir fikri okura kanıtları ile birlikte sunduğu yazılara makale denir. Yazar konuları objektif bir şekilde ele alır ve nesnel bir üslup kullanır.
1.E. Fabl
Çocuklar için kaleme alınan fabl türündeki eserlerde çeşitli hayvanlar konuşturulur. Masallardan daha kısa olan fabl türünün ilk örneklerini La Fontainne adlı Fransız bir yazar vermiştir. Bu düz yazıların ortak özelliği sonunda mutlaka bir mesaj vermesidir. Hayvanların üzerinden açgözlülük, tembellik gibi insani özellikler kötülenirken, çalışkanlık, yardımlaşma gibi erdemler övülür.
2- Şiir Türleri:
1.A. Lirik Şiir:
Lirik şiirlerde genelde aşk, özlem, vatan hasreti gibi konular işlenir. Hece ve aruz ölçüsüyle yazılabilen bu şiir türü serbest vezinle de kaleme alınabilir. En çok okunan lirik şairlerimizin başında Orhan Veli, Edip Cansever ve Melih Cevdet Anday yer alıyor.
1.B. Epik Şiir:
Tarihteki olayların destansı bir üslupla anlatıldığı şiirlere epik şiir denir. Kahramanlık, yiğitlik ve fedakarlık gibi konular ele alınır.
Pastoral, satirik ve didaktik şiirler de yazı türleri içerisinde yer almaktadır.