Yarıyıl tatilinde üniversiteye bir adım daha yaklaşın

Yaklaşık 18 milyon öğrenci ve 1 milyon öğretmen için yarıyıl tatili yarın başlıyor. Öğrenciler, yeni ders zilinin çalacağı 4 Şubat’a kadar dinlenecek. Ancak üniversiteye girmek için aylardır hazırlık yapan adayların yarıyıl tatilini nasıl geçireceği çok önemli. Rehberlik uzmanı Cihan Yeşilyurt, adaylara tatili verimli değerlendirmeleri için şu önerilerde bulunuyor:

GEÇEN AYLARI DEĞERLENDİRİN
Zamanı verimli, amaç ve hedeflere uygun kullanabilme becerisini kazanmak gerekiyor. Kararlı hareket etmeli, erteleme alışkanlığını bırakmalısınız. Böylece dikkatinizi derslerinize vermekte daha az zorlanırsınız. Daha da yoğunlaşan üniversiteye hazırlık temposu 15 Haziran’a kadar sürecek. Ancak zaman çok hızlı geçecek. Beş ay geride kaldı bile. Bu zamana kadar hedefe ulaşmak için yaptıklarınızı düşünerek bir hareket planı oluşturun. Bu sayede eksiklerinizi somutlaştırabilirsiniz. Yeni adımlarınızı belirleyin, telafi programları hazırlayın ve vakit kaybetmeden tatilde uygulayın.

YAŞAM PLANI YAPIN
Tatil hem Yükseköğretim Kurumları Sınavı (YKS) için bir telafi dönemi, hem de dinlenme fırsatı. İkisini birden yapmak zor sanıyorsanız, bir yaşam programı oluşturun. Gününüzü iyi programlarsanız sabahları daha fazla uyuyarak bedensel ve fizyolojik dinlenme olanağına kavuşabilirsiniz. Ders çalışma ve tekrar dışındaki zamanlarda ödül olarak sinema, tiyatro, arkadaşlarla buluşma gibi eğlenceli aktivitelerle motivasyon kazanabilirsiniz. Sadece ders çalışacağınız değil, nasıl dinleneceğiniz de yaşam planında olmalı.

Hedefleri değerlendirmek ve nasıl zaman kaybettiğinizi görmek için iki hafta boyunca her akşam ‘zaman kaybı çizelgesi’ oluşturun. Nerede zaman kaybettiniz? Neler dikkatinizi dağıttı? Böylece bir şeyleri yapamamanın yarattığı suçluluk duygusu ve stres de azalır.

ÇOK DEĞİL NİTELİKLİ ZAMAN
Zamanı verimli kullanmanın stresi azaltma yöntemlerinin en etkilisi olduğu araştırmalarla da kanıtlandı. Stres, hazırlık sürecinde denetimi kaybettiğiniz duygusunun sonucu. Tatil denetimin kaybedildiği, zamanın anlık koşullara göre yaşanıldığı bir dönem olursa, sonrası için stres kaynağına dönüşebilir. Bunu engellemenin yolu gerçekçi hedeflerin içinde olduğu, zamanı verimli kullanma becerisiyle değerlendirilen bir tatil planı yapmak. Önemli olan dersin başında kaç saat geçirdiğiniz değil, nasıl değerlendirdiğiniz.

3 TÜYO
OKUYUN: Araştırmalara göre, televizyona günde altı, bilgisayara üç saat, kitap okumaya ise sadece altı dakika veriliyor. Az okuyanlar uzun metinli, bol işlemli, bilgiyi kullanmaya ve yoruma dayalı sorularla baş edemez. Değişen soru tiplerinin ardından başarı için çok okumalı ve metne göre yorum yapabilmelisiniz.

KAYNAK İÇİN DANIŞIN: Sınav yayınları için fikir alın. Çözeceklerinizin TYT ve AYT’de çıkan sorulara benzemesi önemli.

KONULARA HÂKİM OLUN: TYT ve AYT soruları çok uzun metin ve çeldirici şıklara sahip. TYT’de her sorunun puan değeri aynı olduğundan tüm ders ve konuları tam öğrenin. Geçen yıl çoğu öğrenci, yetiştirememekten şikâyetçiydi. Zamanı iyi yönetmek için bol deneme yapın. Bunları saat tutarak bir oturuşta çözün.

HEYECANI TAZELEYİN
Eğitim uzmanı Salim Ünsal tatilin öğrenim heyecanını tazelemek için iyi bir fırsat olduğunu dile getirerek, şunları öneriyor:

İYİYE GİDECEĞİNİZE İNANIN: Sınava hazırlığı, bir yolculuk gibi gören öğrenci için aslında yolun yarısı geçilmek üzere. Binbir heves ve heyecanla başlayıp, ara ara hayal kırıklıkları, yorgunluklar, umutsuzluklarla devam edilen bir süreç. Öncelikle baştaki heyecanı yitirmeyin. Bunun için doğru hedefler koymalı ve takip etmelisiniz. Uzun soluklu bir süreç olduğunu ve zamanla iyiye gidiş olacağı beklentisini ara ara kendinize hatırlatın.

TEKRARLA ZİHNİ CANLI TUTUN: Öğrenmenin zamana direnci düşüktür. Birkaç aydır edinilen bazı bilgilerin kullanılmadıkça kaybolmaya yüz tuttuğunu görecek, hissedeceksiniz. Tatil, unutma eyleminin önüne set çekebileceğiniz bir zaman dilimi. Birinci dönemde zihninize yazdığınız kazanımların bir kez daha hızlıca üstünden geçin.

SEÇİCİ DAVRANIN: Sınavlar pek çok dersi kapsasa da bazı derslerin puan getirisi daha fazla. Bu sistemin yıllardır karakteristik özelliği. 15 günde tüm derslere yeterince zaman ayıramayacağınızı düşünüyorsanız, getirisi yüksek derslere öncelik verin.

DİNLENMEYİ DE UNUTMAYIN: Uzun yolculuklarda molalar sadece sürücüyü değil, aracı da dinlendirir. Bu nedenle tatil sadece ders çalışma anlamına gelmiyor. Arada bir kendinize dinlenme şansı da tanıyın, zihninizi dinlendirin, çok ağır çalışıyorsanız beynin hararetini bir miktar söndürmelisiniz.

HER ÇOCUĞA ÖZEL PROGRAM
İlk ve ortaokul öğrencileri için de tatil hem dinlenerek hem de öğrenerek değerlendirilebilir. Orta Doğu Teknik Üniversitesi Öğrenme ve Öğretmeyi Geliştirme Merkezi’nden (ÖGEM) Dr. Öğr. Üyesi Pınar Çağ, bunun sonraki döneme hazırlık ve eksikliklerin kapatılması için harika bir fırsat olduğunu belirterek, şunları öneriyor: Program yapmak verimi arttırır. İlkokul öğrencilerine, öğretmenleri ya da aileleri yardım edebilir. Ortaokul öğrencileri ise ebeveynlerinden daha bireysel hareket etmeye, arkadaş onayını daha fazla önemsemeye başladıkları için kendi zaman çizelgelerini hazırlaması daha yerinde. Program ‘SMART’ (kişiye özel, ölçülebilir, makul, gerçekçi ve zaman odaklı) yöntemiyle hazırlanırken şunlara dikkat edilmeli:

BOŞ VAKİTLER DE ÖNEMLİ
* Her günü sabah, öğleden sonra ve akşam olmak üzere üç bölüme ayırın.

* Hedef ve görevleri belirlerken, 15 gün boyunca sabit yer alacak etkinlikleri saatleriyle beraber yazın. Buna planlanmış, önemli sosyal etkinlikleri de dahil edin.

* Öğrencinin ihtiyaç ve tercihine göre 1-2 gün boş zaman, kişisel gelişim gibi aktiviteleri, saat aralığıyla programa ekleyin.

* Geriye sadece ders çalışma alanlarıyla doldurabilecek büyük bir zaman kalacak. En başta belirlenen tüm ‘SMART’ ders çalışma hedeflerini, önceliklere göre yerleştirin. İdeal olan süreler yaş gruplarına göre değişse de, ortaokul ve liseliler için 40-45 dakika çalışma, 10 dakika mola; ilkokulda ise dikkat süreleri ve odaklanma becerileri düşünüldüğünde 30-35 dakika çalışma, 10 dakika ara olarak belirlenebilir. Bireysel farklılığa göre esnek planlanma programa uyma motivasyonunu arttırır. Örneğin 10.00’da uyanan bir öğrencinin kahvaltı ve günlük ihtiyaçlarından sonra 12.00 gibi ders çalışmaya başlaması mümkün.