Yardımcı doçentlik kalkıyor... İşte yeni düzenleme

"Yardımcı doçentlik" kadrosu yerine "doktor öğretim görevlisi" kadrosunun ihdas edilmesine yönelik kanun teklifi TBMM Başkanlığına sunuldu. Yükseköğretim Kanunu ile Yükseköğretim Personel Kanunu ve Yükseköğretim Öğretim Elemanlarının Kadroları Hakkında KHK'de Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifine göre, öğretim üyeleri, üniversitelerde görevli "profesör", "doçent" ve "doktor öğretim görevlileri"nden oluşacak. "Doktor öğretim görevlisi", doktora çalışmalarını başarı ile tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya Üniversitelerarası Kurul’un önerisi üzerine Yükseköğretim Kurulu’nca (YÖK) tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan, akademik unvana sahip kişi olarak tanımlanıyor.

YÖNETİM KURULU OLUŞTURULACAK
Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) oluşumunda yer alan "Genelkurmay Başkanlığının Silahlı Kuvvetlerden dört yıl için seçeceği bir profesör" ibaresi, madde metninden çıkarılıyor.ÜAK bünyesinde Yönetim Kurulu oluşturulacak. Yönetim Kurulu, ÜAK Başkanı ile fen ve mühendislik, sağlık ve sosyal bilimler alanlarından üçer üye ve güzel sanatlar alanından bir üye olmak üzere 11 üyeden oluşacak. Üyeler, farklı üniversitelerde görev yapan profesör öğretim üyeleri arasından ÜAK tarafından bir yıl için seçilecek. Süresi dolan üye yeniden seçilebilecek. ÜAK, Yükseköğretim Kurulu’na üye seçmek dışındaki görevlerini yönetim kuruluna devredebilecek.

Yönetim Kurulu, ayda en az bir defa toplanacak. Yönetim Kurulu üyelerine, Yükseköğretim Genel Kurulu üyelerine ödenen tutarda huzur hakkı ödenecek. Üniversitelerarası Kurul, doçentlik yeterlik belgesi başvurularında adayların yeterli yayın ve çalışmaya sahip olup olmadığına karar verecek ve yeterli yayın ve çalışmaya sahip olduğuna karar verilen adaylara doçentlik yeterlik belgesi düzenleyecek Kurul, yükseköğretim kurumları dışından yapılacak doçentlik başvuruları için ek koşulları belirleyecek ve başarılı olanlara doçentlik unvanı verecek.

Yükseköğretim kurumlarında açık bulunan "doktor öğretim görevlisi" kadroları, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı’nca ilan edilecek. İlan edilen bu kadrolara en çok 4 yıl süre ile atama yapılacak. Her atama süresi sonunda görev kendiliğinden sona erecek. Bunlar, yeniden atanabilecek. Doktor öğretim görevliliğine atanmada aranacak şartlar şunlar olacak:
"Doktora, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya ÜAK’ın önerisi üzerine YÖK tarafından tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak. YÖK tarafından kabul edilen merkezi yabancı dil sınavından atama yapılacak programın eğitim dilinde en az 55 puan veya eşdeğerliği kabul edilen bir sınavdan bu puan muadili bir puana sahip olmak."

Üniversiteler, doktor öğretim görevlisi kadrosuna atama için bu maddede aranan asgari koşulların yanında, YÖK’ün onayını almak suretiyle, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilecek.

DOÇENTLİK İÇİN ARANACAK ŞARTLAR NELER?
Doçentlik yeterlik belgesi başvuruları, ÜAK tarafından belirlenen takvime göre yılda 2 kez yapılacak. Doçentlik yeterlik belgesine başvurabilmek için şu şartlar aranacak:
"Bir lisans diploması aldıktan sonra, doktora ile tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya ÜAK’ın önerisi üzerine YÖK tarafından tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olmak. ÜAK’ın görüşü üzerine YÖK tarafından her bir bilim disiplininin özellikleri dikkate alınarak belirlenecek yeterli sayı ve nitelikte özgün bilimsel yayın ve çalışmalar yapmak."

ÜAK tarafından yeterli yayın ve çalışmaya sahip olduğuna karar verilen adaylara doçentlik yeterlik belgesi verilecek. Üniversiteler, doçent kadrosuna atama için, doçentlik yeterlik belgesine sahip olmanın yanında YÖK’ün onayını alarak, münhasıran bilimsel kaliteyi artırmak amacına yönelik olarak, bilim disiplinleri arasındaki farklılıkları da göz önünde bulundurarak, objektif ve denetlenebilir nitelikte ek koşullar belirleyebilecek. Doçentlik yeterlilik belgesine sahip olanlar başlıca uzmanlık ve araştırma konularını da bildirerek üniversitelerce ilan edilen doçent kadrolarına başvuracak.

JÜRİDE KİMLER OLACAK?
Üniversite Yönetim Kurulu, adayın başvurduğu bilim veya sanat dalından beş profesörden oluşan bir jüri ve bu jüri için iki yedek üye tespit edecek. İlgili bilim veya sanat dalında yeterli öğretim üyesinin bulunamaması halinde, jüri, üç üye ile teşkil edilebilecek. Asıl üyelerden en az üçü üniversite dışından seçilecek. Jüride yer alan asıl ve yedek üyeler, adayın akademik çalışmalarının her birini değerlendirerek hazırladıktan ayrıntılı raporlarını rektörlüğe gönderecek. Asıl üyelerin hukuken geçerli bir mazerete dayalı olarak raporunu verememesi halinde, yedek üyelerin raporları, sırasına göre değerlendirmeye esas alınacak. Rektör, Üniversite Yönetim Kurulunun görüşünü aldıktan sonra atamayı yapacak. Yayın ve eser incelemeye ilişkin esas ve usuller,  ÜAK’ın görüşü alınarak, YÖK tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenecek.

KENDİ İSTEĞİYLE AYRILANLARA DÖNÜŞ HAKKI
Doktora çalışmalarını başarıyla tamamlamış, tıpta, diş hekimliğinde, eczacılıkta ve veteriner hekimlikte uzmanlık unvanını veya ÜAK’ın önerisi üzerine YÖK tarafından tespit edilen belli sanat dallarının birinde yeterlik kazanmış olan öğretim yardımcıları, talepleri ve üniversite yönetim kurulunun uygun görmesi halinde haftada azami 12 saat ders verebilecek. Yükseköğretim kurumlarından, mahkeme veya disiplin kararları ile çıkarılanlar hariç olmak üzere herhangi bir nedenle kendi isteği ile ayrılan öğretim üyeleri, başvuruları üzerine bu kanun hükümleri çerçevesinde durumlarına uygun kadro bulunması halinde tekrar ayrıldıkları kurumlarına dönebilecek.

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS ÜCRETLERİ
Teklifle, tezsiz yüksek lisans ücretlerinin belirlenmesi yetkisiyle ilgili düzenlemeye gidilecek Buna göre, üniversite veya yüksek teknoloji enstitülerinde hukuk, uluslararası ilişkiler, iktisat, işletme, bilgi teknolojileri ve ileri teknolojiler ile öğretmenlik alanlarında ikinci öğretim kapsamında yürütülecek tezsiz yüksek lisans programlarının açılması, bu programlarda fiilen ders veren öğretim üyelerine ödenecek ek ders ve sınav ücretleri, ilgili üniversite veya yüksek teknoloji enstitü yönetim kurulunun teklifi üzerine YÖK tarafından belirlenecek Üniversite veya yüksek teknoloji enstitü yönetim kurulu kararı ile belirlenen ve belirtilecek tarihlerde asgari iki eşit taksitte alınan öğretim ücretleri, üniversite veya yüksek teknoloji enstitüsünün muhasebe birimi hesabına yatırılacak.

İlgili kanun ve mevzuatlar ile cetvellerdeki "yardımcı doçent" ifadeleri, bu ünvana ilişkin atıflar, "doktora öğretim görevlisi" olarak değiştirilecek Yükseköğretim Personel Kanunu'nda yapılacak değişiklikle, doktor öğretim görevlilerinin mali hakları düzenleniyor. Bu kapsamda yapılacak değişiklikle doktora öğretim görevlisi kadrosunda bulunanlara Devlet Memurları Kanunu'na tabi en yüksek devlet memuru brüt aylık tutarının yüzde 175'i, her ay üniversite ödeneği olarak ödenecek.

Yükseköğretim kurumlarında çalışmasına ihtiyaç duyulan sözleşmeli sanatçı öğretim elemanları, üniversite yönetim kurulunun uygun görmesi ve rektörün onayı ile sözleşmeli olarak istihdam edilebilecek. Bu elemanların sözleşme esasları, bunlara ödenebilecek ücretin üst sınırları ve sağlanacak sosyal yardımlar ile diğer mali haklar; Yükseköğretim Kurulunun önerisi, Maliye Bakanlığı’nın uygun görüşü üzerine Bakanlar Kurulunca kararlaştırılacak. Böylece bu personele ilişkin Yükseköğretim Kurulunda bulunan merkezi yetki yükseköğretim kurumlarına aktarılacak. Halihazırda "yardımcı doçent" kadrolarında bulunanlar, düzenlemenin yürürlüğe girmesiyle başka bir işleme gerek kalmaksızın "doktor öğretim görevlisi" kadrolarına atanmış sayılacak.

SON 24 SAATTE YAŞANANLAR