Ya da bağlacı nedir ve özellikleri nelerdir? Ya da bağlacı örnekleri ile konu anlatımı (mantık)

Bireyler eğitim dönemlerinde mutlaka mantık dersine rastlamıştır. Hatta mantık konuları matematik biliminin bir alt dalı olarak yer almaktadır. Mantık konuları içinde çok çeşitli konular da bulunmaktadır. Ya da bağlacı denilen konu bu konulardan sadece bir tanesidir. Bilindiği gibi mantık konuları aslında çeşitli önermelerden oluşmaktadır.

 Mantık Ya Da Bağlacı Nedir?

 Mantık konusunda ya da bağlacı p ve q önermesiyle ya da bağlacına bağlanarak meydana gelmektedir. Bu yüzden de p ya da q birleşik önermesine ya da bağlacı denmektedir.

 Ya da bağlacının mantıkta gösterim şekli ise '' p v q '' şeklindedir. Burada yer alan p ve q önermesinden sadece birinin doğru olması halinde durumlar doğru kabul edilmektedir. Yanlış olması halinde ise diğer bütün durumlar da yanlış kabul edilmektedir.

 Mantık Ya Da Bağlacı Özellikleri Nelerdir?

 Ya da bağlacı özellikleri arasında bir doğruluk tablosu bulunmaktadır. Bilindiği gibi ya da bağlacı p v q önermesidir. Bu duruma bir örnek verelim ki konu daha iyi anlaşılsın. Örneğin '' Mehmet, doktor ya da sporcudur. '' cümlesi bir önermedir. Bu önerme ya da bağlacıyla bağlanmıştır ve önerme şekli olarak da birleşik bir önerme olarak geçmektedir.

 Bir başka örnekte '' Annesi Efe'ye bilgisayar ya da televizyon aldı.'' bu cümlede ise bir olasılık söz konusudur. Bu olasılığın doğruluğunun veya yanlışlığının incelenmesi gerekmektedir.

 Bu olasılığın incelenmesi ise şu şekildedir;

Annesinin Efe'ye bilgisayar alıp televizyon almamış olması doğru bir ifade olmaktadır.

Televizyon alıp bilgisayar almamış olması da doğru bir ifade denir.

Fakat hem bilgisayar hem televizyon almış olması ise yanlış bir ifadedir.

Bir de bilgisayar ve televizyon olmak üzere her iki ürünü de almamış olması yanlış bir ifadedir.

Bu çözümde dikkat edilmesi gereken sadece birinin alındığı hallerde ifadenin doğru olduğunun kabul edilmesidir. Zaten mantıkta ya da bağlacı yani p v q birleşik önermesinde sadece birinin doğru olması durumlarında diğer durumlarında doğru birinin yanlış olması halinde diğer durumlarında yanlış olduğu kabul edilmektedir.

Bu birleşik önermede bileşenlerden sadece biri doğruysa durumlar doğru, diğer durumlarda yanlışlık söz konusudur.

 Bu ifadeye göre o halde;

 1 v 1 = 0

 1 v 0 = 1

 0 v 1 = 1

 0 v 0 = 0 olmaktadır.

 p ve q önermesinin doğruluk tablosunu bildirmek gerekirse;

 p q p v q

 1 1 0

 1 0 1

 0 1 1

 0 0 0

 Ya da bağlacının tek kuvvet özelliği vardır. Değişme özelliği vardır. Birleşme özelliği vardır.

 Mantık Ya Da Bağlacı Örnekleriyle Konu Anlatımı

 Örnek 1;

 p: -1 den en büyük negatif tam sayıdır.

 q: -1 tek tam sayıdır.

 Bu ayrı önermeler için p v q birleşik önermesini yazarak önermenin doğruluğunu kontrol edelim.

 Çözüm;

 p v q önermesinin oluşumu şöyledir: -1 den büyük negatif tam sayıdır ya da -1 tek tam sayıdır.

 Buna göre p önermesi doğrudur. Bu bilgiye göre q önermesi de doğrudur. p ya da q önermesi de yanlış bir önermedir.

 Örnek 2;

 Bu soruyu Ali ya da Mehmet yanıtlamıştır. Cümlesinde olası olan durumların yanlışlığını ve doğruluğunu inceleyiniz?

 Çözüm;

 Soruyu sadece Ali cevaplamış Mehmet ise yanıtlamamış olabilir. Bu doğru bir önermedir.

 Sadece Mehmet cevaplamış Ali yanıtlamamış da olabilir. O halde bu ifade de doğru bir ifadedir.

 Her ikisi de soruyu yanıtlamış olabilir. Bu ifade de doğru bir ifadedir.

 Yanlış olan ifade ise her ikisinin de yani hem Mehmet'in hem Ali'nin yanıtlamamış olmasıdır. Ya her ikisi de cevaplamış olacak ya sadece Mehmet ya da sadece Ali cevaplamış olacaktır.