Vodvil Nedir Ve Özellikleri Nelerdir? Vodvil Tiyatro Örnekleri

Vodvil, toplumda meydana gelen olayların ve durumların trajikomedi ve mizah gibi araçlar kullanılarak işlendiği türdür. Fransızcadan dilimize kazandırılmış bir kelime olan “Vodvil” kelimesinin Türkçe karşılığı “Şehrin Sesi” olarak bilinmektedir.

Vodvil nedir?

Vodvil, 18. Yüzyıl Fransa’sındaki sınıf farklılarına bağlı olarak ortaya çıkan, mizah kullanılarak toplumsal sorunların eleştirildiği tiyatro eserlerine verilen isimdir. İçerisinde monolog, müzikal, diyalog, pandomim gibi birçok gösteri çeşidi yer alan vodvillerde temel amaç hiciv sanatının akılcı bir biçimde yapılmasıdır.

Vodvil türünün özellikleri

Genellikle tiyatro türlerinden komediye benzeyen vodvilin komediden ayrılan kısmı toplumsal sorunları tersinleme yöntemi ile işlemesidir. Vodvil türünde yazılmış oyunların birçoğunda metinlerin sonu mutlu biter. Karakterler detaylı bir biçimde ele alınmaz, genellikle abartılardan ve pek de sık görülmeyen kişisel özelliklerden söz edilir. Vodvillerin birçoğu sosyal problemlerin gün ışığına çıkmasını sağlarken toplumun da bu sorunlar karşısında durduğu yeri irdeler.

Vodvil tiyatro örnekleri

Geçmişten günümüzde Vodvil türünde yazılmış pek çok tiyatro eseri olduğu gibi sinema dünyası da bu türden etkilenmiştir. Özellikle bu konuda verilebilecek başarılı bir örnek Charlie Chaplin filmleridir. 20. Yüzyılda Amerika’da vodvillerin sinema ile buluştuğu bir yıl olmuş, tiyatro sahnesinde görülen pek çok oyuncu bu sektörde yapıtlarıyla kendilerine yer vermiştir. Edgar Bergen, Harpo, Zeppo, Marx Brother’s, Gummo Kardeşler gibi pek çok sanatçı film endüstrinin Vodvil yönünden zengin yapıtlarını seyirciyle buluşturmuştur.

Fransa’da Vodvil türünün ilk örnekleri Nivelle de La Chausse tarafından hayat bulmuş acı temalı yapıtlardır. O yıllarda Vodvil örneklerinin birçoğunda müzikal ve şarkılar ön planda tutulmaktadır. Aynı yıllarda İngiltere Richard Steele tarafından kaleme alınmış oyunlarla Vodvil türünde başarılı çalışmalar ortaya koymuştur. Vodvillerin yazıldığı ilk yıllarda temel problemlerin kökenini toplumsal meseleler oluştururken ilerleyen yıllarda bireysel sorunlara ve daha çok komediye dönük örneklere yer verilmiştir.

Ülkemizde Vodvil türünde sayılabilecek tiyatro eserlerinin en önemli temsilcilerinden biri de Haldun Dormen’dir. Yine ayın türün Fransa’daki örneklerinin temelini Diderot, Almanya’daki örneklerini ise Lessing oluşturmaktadır.

Vodvil Sinema Örnekleri

Vodvil türünde yazılmış eserler gerek tiyatro gerekse sinema dünyasına yön vermiştir. Konular kimi zaman halkın sorunlarını ele alırken kimi zamanda bireysel duyguların ön planda tutulduğu senaryolar hazırlanmıştır. Bu anlamda tiyatro kadar sinema dünyası da Vodvil türünün etkisi altında olduğu dönemler geçirmiştir. Özellikle devlet yönetimindeki kötü gidişatı özetlemek isteyen pek çok yönetmen bu anlamda başarılı çalışmalar ortaya koymuştur.

Vodvil türünde örnek verilebilecek 20. yüzyıl Amerika’sının birçok film yapıtı bulunmaktadır. Al Johnson, Buster Keaton, Edgar Bergen, Harpo, Groucho, Chicho gibi o dönemin usta Vodvil oyuncularının filmlerde yer almasıyla birlikte halk tarafından beğenilerek izlenen eserler hazırlanmıştır.

Vodvil türünde Chaplin filmlerinin örnek gösterilmesinin temel nedeni toplumsal eleştiridir. Charlie Chaplin’in filmlerindeki oyunculuğu birçok tiyatro oyuncusuna da kaynaklık etmiş, sahnede usta oyuncunun pasajlarına yönelik çalışmalara yer verilmiştir. Sinema ve tiyatronun iç içe geçmesini sağlayan oyuncu Vodvil türünün yaşatılmasında ve seyirciyle buluşmasında en iyi örneklerden biri olarak günümüzde de adından söz ettirmeye devam etmektedir.