Vahdaniyet Nedir? İslam'da Vahdaniyet Kavramı
Güncelleme Tarihi:
Vahdaniyet kavramı, dinimizin temel yapı taşlarından biridir. Vahdet kelimesinden türetilmiş olan vahdaniyetin sözlük anlamı bir ve tek olmaktır. Tasavvufta bu kavram ''Allah'ı birlemek'' şeklinde nitelendirilmiştir. İslam inancına göre ezeli ve ebedi olan Allah'tır. Onun dışındaki tüm varlıklar fanidir. İslam'da vahdaniyet kavramını detaylı olarak derledik.
Vahdet ve vahdaniyet kavramları üzerine yazılmış kitaplardan bazıları şu şekilde sıralanabilir: 1- Ferit Kam - Vahdet-i Vücut
2- Muhammed Fethü'l Marif - Dem- i Vahdet
3- Muhammed Zeki Kurt - Müslümanların Vahdet Sorunları ve Çözümleri
Vahdaniyet Nedir?
Vahdaniyet, Allah'ın birliğine ve tekliğine iman etmek anlamına gelir. Dinimize göre Allah'tan başka ilah yoktur. O varlığı ve ilmiyle yaratılan her şeyi kuşatmıştır. Bir başlangıcı ve sonu olmadığı için, ezeli ve ebedi olan O'dur.
İslam'da Vahdaniyet Kavramı
İslam'da vahdaniyet kavramı, tasavvufta vahdet-i vücut kavramının oluşmasında etkili olmuştur. Vahdet-i Vücut ilkesi, ''Ene'l Hak'' sözünün sahibi Hallac-ı Mansur'a dayanır. Vecd halinde söylenen bu söz, o dönem yaşayan bazı kişiler tarafından yanlış yorumlanmış ve Hallac-ı Mansur kafirlikle suçlanarak idam edilmiştir.
Vahdaniyet inancının temeli ''Allah'tan başka bir varlık yoktur'' itikadı oluşturur. Yaşadığımız dünya ''masiva'' yani gelip geçici bir yer olarak tanımlanır. Müslümanların hakiki yurdu, ahirettir. Bu nedenle ''Ene'l Hak'' sözü, sadece ben ''Hakkım'' anlamına gelmez. Aynı zamanda ''Hak'tan başkası olmadığı için her şey Allah'ın bir tecellisidir'' manasına da gelir.
İslam filozofları ve mutasavvıfları tarafından vahdaniyet ve vahdet-i vücut kavramları farklı şekillerde yorumlanmıştır. Örneğin Hace Yusuf Hemadani ''Ene'l Hak'' yerine ''Ene't Turab'' sözünün caiz olduğunu belirtir. ''Ene't Turab'' sözü ben topraktanım demektir.
Birçok düşünür ise vahdaniyet inancının temelini oluşturan Enel'l Hak sözünün ''Ben Batıl değilim, Allah'ın yarattığı bir kulum'' şeklinde yorumlanması gerektiğini savunmuştur.
Vahdaniyet inancı iki farklı şekilde yorumlanır.
1- Heme Ost - Kelimenin sözlük anlamı ''Her şey O'dur.'' Her şey tek ve bir olan Allah'ın yansımasıdır manasına gelir.
2- Heme Ezost - ''Her şey ondan gelir ve ona döner'' anlamına gelen bu söz de vahdaniyet inancının bir parçasıdır.