Uzmanlardan yorumlar: Sınavın anahtarı Türkçe oldu

SINAVIN ANAHTARI TÜRKÇE OLDU
Öğrenciler Türkçe, felsefe, din ve fizik derslerinde zorlandı. Matematiğe gereken zamanı ayıran ise avantaj kazandı. Bilfen Liseleri’nden eğitimci ve uzmanlar bu yılın TYT sorularını şöyle yorumladı:

Yükseköğretim Kurumları Sınavının (YKS) ilk oturumu Temel Yeterlilik Testi (TYT) bugün tamamlandı. Uzmanlara göre; sınavda analiz yapma, akıl yürütme, yorum yapma gibi beceriler gerektiren sorulara yer verildi. Genel olarak sınav müfredata uygun ve özenle hazırlanmış olarak yorumlandı. Öğrenciler Türkçe, felsefe, din ve fizik derslerinde zorlandı. Matematiğe gereken zamanı ayıran ise avantaj kazandı.
Bilfen Liseleri’nden eğitimci ve uzmanlar bu yılın TYT sorularını şöyle yorumladı:

TÜRKÇE’DE PARAGRAF SORULARI ELEYİCİ OLDU
Türkçe testi MEB müfredatına ve ÖSYM formatına uygun. Soruların 33’ü anlama ve yorumlamayı, 7’si dil bilgisini ölçtü. Anlam sorularının 26’sı paragraftan oluşurken, 3 tane ikili paragraf sorusu soruldu. Paragraf soruları oyalayıcı ve eleyiciydi. Soru dağılımına baktığımızda sınavın geçen seneki sınavla örtüştüğü görüldü. Türkçe sorularında tıp, psikoloji, sinema ve edebiyatla ilgili metinlere yer verildi. Bunun yanında cevap seçeneklerinde güçlü çeldiricilerin olması, Türkçe açısından sınavın seçiciliğini ortaya koydu.

TARİHTE TEMEL KAVRAM BİLGİSİ SORULDU
Beklendiği gibi TYT mantığına uygun bir testi. Tarihî kavramlar, dönem bilgisi, temel bilgilerin yorumlanması ve kronoloji bilgisi üzerine sorular soruldu. Geçmiş yıllarda olduğu gibi 9’uncu sınıf kazanımlarından 2, 10’uncu sınıf kazanımlarından 1,12’nci sınıf kazanımlarından 2 soru geldi. Sorularda temel kavram bilgisi ve tarihin gerektirdiği temel bilgilere ve olaylar arası kronolojik dizine hâkim olma durumu ölçüldü. Bu bağlamda, zorluk derecesi orta düzeyde, genel olarak iyi hazırlanmış bir sınavdı.

COĞRAFYADA GRAFİK OKUMA BİLGİSİ SORULDU
9 ve 10’uncu sınıfların kazanımlarına uygun olarak hazırlanmış olup müfredat dışı bir soru yoktu. 9’uncu sınıftan 2, 10’uncu sınıftan 3 soru soruldu. Coğrafya dersinin temel kavram ve ilkelerini kullanma, grafik okuma ve bilgiyi yorumlama becerilerini ölçmeye yönelik sorular yer aldı. Önceki sınavlardan farklı olarak harita okuma becerisiyle ilgili soru sorulmadı. Sorular kavram düzeyinde, çok zor olmayan, net ve anlaşılır nitelikteydi. Coğrafya dersi programındaki kazanımlarla ilgili temel bilgilere hâkim olan, bilgiyi yorumlayabilen ve grafik okuma becerisini geliştirmiş olan öğrencilerin çözebileceği, zorluk derecesi orta düzeyde, genel olarak iyi hazırlanmış bir sınavdı.

FESLEFE ÖĞRENCİLERİ ZORLAMADI
Felsefe soruları konulara ve kazanımlara uygun, soruların bir tanesi zor, üç tanesi kolay ve bir tanesi orta düzeydeydi. Ortak sorular genel olarak metni anlama, yorumlama, sonuç çıkarma şeklinde olup bir soru bilgiyi ölçmeye yönelikti. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersi almayan öğrencilerin çözdüğü felsefe soruları ise, birinci kısımda yer alan felsefe sorularına göre daha kolay sorulardı. Genel ve müfredatta baskın olan konulardan soruların seçilmesi, adayların zorlanmadan çözebilmelerini sağladı.

DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ’NDE MÜFREDAT SIŞI SORU YOKTU
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi testinde 2 bilgi ve 3 yorum sorusu soruldu. Zorluk derecesine bakıldığında 1 sorunun zor, 4 sorunun orta derecede olduğu görüldü. Genel olarak sınav metinden genel yargı çıkarmak, sonuca ulaşmak, akıl yürütme ve kavram kullanabilme becerisini ölçmeye yönelikti. Sınavda müfredat dışı soru sorulmadı. Sorular 9 ve 10’uncu sınıf müfredatından geldi.

YETERLİ ZAMANI AYIRAN BAŞARILI OLUR
Matematik testindeki sorular geçen yılın matematik testindeki sorulara yakındı. Geometri testinde ise önceki yıllara göre yapılabilir soru sayısı daha fazla oldu. MEB müfredatına uyumluydu. MEB kazanım testleri ve yardımcı kaynaklarını incelemiş ve çözmüş adayların başarılı olacağı bir sınavdı. Konu dağılımı son yıllardaki sınavlarla paralellik gösterdi. Yorumlama gerektiren sorular açık ve anlaşılır nitelikteydi. Sınavda matematik testine yeterli zaman ayırabilen öğrenciler avantaj sağlayacaktır. Bu yıl da TYT matematiğin özetinin muhakeme gücü ve yorum kabiliyeti olduğunu söyleyebiliriz.

GEÇEN YILIN SORULARINA BENZER BİR TESTTİ
Ezbere çözülebilecek sorular yerine fizik bilgilerini kavrayıp, birbirleriyle ilişkilendirilmesi gerektiren soruların yer aldığı bir sınav oldu. Fizik soruları; önceki senelerde sorulan sorulara benzer olarak günlük yaşamla bağlantı kuran, okuma alışkanlığı olan ve kazanımları özümsemiş öğrencilerin zorlanmayacağı şekilde hazırlanmıştı.
Soruların sınıf düzeyi ve üniteler açısından değerlendirmesi aşağıdaki gibi:

- 9’uncu sınıf Kuvvet ve Hareket ünitesi kavramlarını tam anlamıyla özümseyen öğrencilerin sorunsuzca çözebileceği,
- 9’uncu sınıf: Isı ve Sıcaklık ünitesinden ısının iletim yolları kazanımlarına uygun olarak temel düzeyde,
- 10’uncu sınıf Optik ünitesinden yansıma kanunlarına ait kazanımları kavramış bir öğrencinin rahatlıkla cevaplayabileceği bir soru ve yine aynı üniteden aydınlanma konusundan seçici nitelikte başka bir soru yer aldı.
- 10’uncu sınıf Elektrik ünitesinden lamba parlaklığına ait önceki yıllarda sorulmuş sorulara benzeyen klasik tarzda ve yine aynı üniteden elektriksel enerji konusundan bir soru yer aldı.
- Sorulardan biri 9’uncu sınıf Madde ve Özellikleri ile 10’uncu sınıf Kaldırma Kuvveti kazanımlarının ortaklaşa yer aldığı temel düzeyde bir soru soruldu.
Isı ve Sıcaklık, Optik, Kuvvet ve Hareket ünitelerinden geçen yılda olduğu gibi bu yıl da soru geldi. Ayrıca sınavda Elektrik ve Optik ünitelerinden ikişer soru yer aldı.

YORUMDAN UZAK SORULAR
TYT sınavında kimya sorularının 9 ve 10. sınıf kazanımlarına hem içerik hem konu dağılımı olarak paralel hazırlandığı görüldü. Sorular “Bilgi ağırlıklı, işlemden ve yorumdan uzak” olarak değerlendirilebilir.
* 9’uncu sınıf konularından 4, 10’uncu sınıf konularından 3 soru soruldu.
* Grafik ve tablo içerikli sorulara yer verilmemiş ve işlem yapılmasını gerektiren sadece 1 soru soruldu.
* Sınavda öncüllü soru sayısı 3 olup sınavın genelinde olumlu soru kökü kullanıldı.
* İyi bir temel kimya bilgisine sahip, planlı ve verimli çalışan öğrencilerin beklediği tarzda bir sınav olduğu görüldü.

BİYOLOJİDE ANLAŞILIR SORULAR
Biyolojide sorulan 6 sorunun tamamının kazanımlara uygun olarak hazırlandığı, soruların temel bilgi ve kavrama düzeyinde olduğu gözlendi.
9'uncu ve 10'uncu sınıfa ait üç ünitenin her birinden birer kazanım temel bilgi ve kavrama düzeyinde sorgulandı. Soruların ifadesinde anlaşılır bir dil kullanıldi. Soruların sınıflara ve konulara göre dağılımı şöyle:

9. SINIF
1. Soru: Yaşam Bilimi Biyoloji: Canlıların Yapısında Temel Bileşikler - Karbonhidratlar
2. Soru: Hücre : Organeller
3. Soru: Canlılar Dünyası: Canlı Alemleri ve Özellikleri – Bakteri, Protista

10. SINIF
1. Soru: Hücre Bölünmeleri: Mitoz
2. Soru: Kalıtımın Genel İlkeleri: Eşeye bağlı kalıtım
3. Soru: Ekosistem Ekolojisi: Ekosistemde Madde ve Enerji Akışı

KUVVETLİ PARAGRAF SORULARI BELİRLEYİCİ OLACAK
TYT Türkçe testinde kuvvetli ve çeldirici paragraf sorularının önemli bir belirleyici olacağına dikkat çeken Bahçeşehir Koleji uzmanları, sınavı şöyle değerlendirdi:

KİTAP OKUMA ALIŞKANLIĞI OLAN BAŞARIR
Türkçe testinde geçen seneki gibi 7 dil bilgisi sorusu soruldu. Diğer sorular sözcük ve cümle anlamı ile paragraf sorularından oluştu. Dil bilgisi soruları konuyu bilen öğrencileri zorlamayacak şekildeydi. Anlam sorularında anlaşılması zor kelime olmamakla birlikte 4 veya 5 paragraf sorusunun çeldiricileri oldukça kuvvetli olduğundan bu soruların belirleyici olacağını düşünüyoruz. Dil bilgisinde geçen yıldan farklı olarak ‘öge’ konusu doğrudan değil, ‘tamlama, edat ve fiilimsi’ ile ilişkilendirilerek soruldu. Genel olarak okuma ve yorumlama becerileri gelişmiş, kitap okuma alışkanlığı olan öğrencilerin başarılı olacağı bir sınav olduğunu söylemek mümkün.

OKUMA BECERİSİ GEREKTİREN SORULAR VARDI
Matematik soruları, 9 ve 10’uncu sınıf kazanımlarından soruldu. ÖSYM geçen yıllarda olduğu gibi bu yıl da matematik sorularını ezberci mantıktan uzak, tamamıyla okuduğunu anlayıp yorumlayabilen ve görsel algısı iyi olan öğrencilerin başarılı olacağı üst düzey düşünme becerilerini ölçmeye yönelik hazırladı. Sorular, öğrencilerin işlem becerilerinden çok okuduğunu anlama becerilerini ölçtü. Özellikle 6-7 sorunun ‘Aşağıdakilerden hangisi olabilir ya da olamaz?’ şeklinde sorulmasının öğrencilerin seçenekleri tek tek elemek zorunda kalmaları nedeniyle ekstra zaman harcamalarına sebep olduğunu düşünüyoruz. 10’uncu sınıf kazanımlarına ait 3 soru olup, 9’uncu sınıf kazanımlarına ait problem sorularında görsel okuma becerisi gerektiren sorulara da yer verildi. Bu testte, soru kalıplarını ezberleyip sonuca gitmeye çalışan öğrencilerin değil, temel matematik bilgisi olup bu bilgiyi yorumlayabilen ve okuduğunu hızlı anlayabilen öğrencilerin daha başarılı olabilir.

AYIRT EDİCİ SORU ÇİZİME DAYALIYDI
Geometri testi, 9 ve 10’uncu sınıf öğretim programına ait kazanımları içeren, güncel hayattan örnekler ile ilişkilendirilen yeni nesil sorulardan oluşmuştu. Tüm sorular öğrencilerin çözüm için temel geometri bilgilerinin yanı sıra geometrik düşünme becerilerini de kullanmalarını gerektiren bir yapıdaydı. Çizime dayalı küp sorusunun sınavın ayırt edici sorusu olduğunu söylemek mümkün.

OLAYLARI FİZİK DERSİ AÇISINDAN YORUMLAMALARI İSTENDİ
Fizik soruları geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yılda da 9 ve 10’uncu sınıf öğretim programına ait olan kazanımları içeren ancak 10’uncu sınıf kazanımlarının daha ağırlıklı olduğu bir sınav oldu. Geçmiş yıllardan farklı olarak öğrencilerin hem 9 hem de 10’uncu sınıf kazanımını analiz etmelerini gereken 1 soru soruldu. Günlük hayattan örnekler ile hikâyeleştirilerek hazırlanmış yeni nesil sorular bu yıl da soruldu. Fizik testi 1 soru dışında matematiksel işlem gerektirmeyen orta güçlükte sorulardandı. Adaylardan günlük hayatta karşılaşabileceğimiz bazı olayları fizik dersi açısından yorumlamaları beklendi. Tüm adayların, rahatlıkla yorumlayarak cevaplayabilecekleri sınav olduğunu söylemek

GÜNLÜK HAYATLA İLİŞKİLİ SORULAR YOKTU
Kimya soruları geçen yıllarda olduğu gibi, 9’uncu sınıf ‘Doğa ve Kimya’ ünitesi ile 10’uncu sınıf “Kimya Her Yerde’ üniteleri dışında kalan tüm 9 ve 10’uncu sınıf ünitelerini kapsadı. Kimya soruları açık, anlaşılır ve cevaba net biçimde ulaşılabilecek şekilde hazırlanmıştı. Sorular, geçen yıl olduğu gibi, bu yıl da öğrencilerin temel kimya bilgi ve becerilerini ölçen bir nitelikteydi. Matematik işlem becerisi gerektiren bir tane soru vardı. Önceki yıllardan farklı olarak testte, daha kısa metinler yer alarak grafik, görsel ya da tablo yorumlamayı gerektiren sorular sorulmadı. Bu yıl günlük hayatla ilişkili sorulara yer verilmemesi dikkat çekici oldu.

GEÇEN YIL İLE BENZERDİ
Biyoloji testinde, 9 ve 10’uncu sınıf düzeylerine ait ünitelerden birer soru vardı. Sorular Millî Eğitim Bakanlığı Öğretim Programı kazanımlarına uygundu. Temel bilgilerin sorgulandığı soruların yanı sıra kavrama düzeyinde sorular da yer almıştı. Soruların güçlük düzeyi açısından geçen yıl ile benzerlik gösterdiği söylenebilir. Testte, öğrenciler sınav hazırlık sürecinde sıkça aşina oldukları soru tipleri ile karşılaşmış olup, düzenli çalışan öğrencilerin başarılı olacağını ön görüyoruz.

ZORLUK DERECESİ ORTAYDI
Tarih soruları, önceki yıllardaki soru dağılımıyla paralellik göstermekte olup, 3 soru bilgiyi analiz edebilen öğrencilerin doğru yanıtlayabileceği düzeydeyken, 2 soru kavramsal bilgiye hâkim olan öğrencilerin yanıtlayabileceği düzeydeydi. Testin bütününe bakıldığında soruların zorluk derecesi orta düzeyde olup Millî Mücadele Dönemi ile ilgili sorunun tarih testinin belirleyici sorusu olduğunu söylemek mümkün.

DÜZENLİ TEKRAR YAPANLARIN ÇÖZEBİLECEĞİ SORULARDI
Coğrafya testi sorularının sınıf seviyelerine göre dağılımına bakıldığında 9’uncu sınıftan iki, 10’uncu sınıftan üç kazanımı ölçen soru bulunduğu görülüyor. Bir önceki yılın soruları ile karşılaştırıldığında gerek ünite ve sınıf seviyelerine göre dağılımı gerekse zorluk düzeyi bakımından önemli bir farklılığın olmadığını söylemek mümkün. Bu yılın coğrafya soruları genel olarak, eğitim ve öğretim dönemi boyunca düzenli tekrar yapan ve test çözen öğrencilerin zorlanmadan yanıtlayabileceği kolay ve orta güçlükteki sorulardan oluştu.

PARAGRAFLAR DAHA KISAYDI
Felsefe soruları, geçen yılki TYT felsefe sorularında olduğu gibi okuduğunu anlama ve genel kültür becerisiyle çözülebilecek sorulardan oluşturulmuştu. Bu anlamda kitap okuma alışkanlığı olan öğrencilerin daha kolay yanıtladığı bir test olduğunu düşünüyoruz. Bu yıl bir soru dışında, sorularda doğrudan filozof görüşlerine yer verilmedi.  Paragraflar önceki yıllara göre daha kısa tutularak ezbere dayalı sorulara yer verilmedi. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf öğrencilerin çözmesi gereken soruların 2021 TYT ve öncesinde olduğu gibi filozof isim ve kitaplarına değinen, seçeneklerde terimlerin yer aldığı alışık olduğumuz felsefe sorularından esinlenerek hazırlandığını görüyoruz.

TÜRKÇE ELEYİCİ OLDU
TYT’ye genel olarak bakıldığında geçmiş yıllara göre daha kolay sorulardan oluştuğunu belirten Gen Koleji uzmanları, “Bu yılki TYT ’de öğrencilerin Türkçe bölümünde zorlandığı görüldü. Adaylar, fen ve sosyal bilimler bölümlerinde beklendiği gibi rahat bir sınav geçirdiler” dedi. Uzmanların değerlendirmeleri şöyle;

MATEMATİK SORULARI ÇOK İŞLEMLİ DEĞİLDİ
Matematik soruları 9 ve 10’uncu sınıf konularından müfredata uygun bir şekilde geldi. LGS sınavındaki gibi soruların genel anlamda kolay olduğunu öğrenildi. Geçmiş yıllardaki çıkmış sorulara paraleldi. Matematik sorularının çok fazla işlemli olmadığını ve soruları kolay-orta zorlukta olduğunu söyleyebiliriz.

BEKLENENDEN DAHA ZORDU
Türkçe sorularının beklenenden daha zor olduğu ve müfredat dışı soruların olmadığı saptandı. Paragraf sorularının çoğunlukta olduğu bunun yanında yazım, noktalama, cümle ögeleri, ek-kök ve sözcük türleri konularının da dil bilgisi sorusu olarak sorulduğu görüldü. Paragraf sorularının genellikle fazla uzun ve çeldiricilerinin çok yakın olması öğrencileri zorlamış ve zaman kaybetmelerine yol açtı. Konu dağılımı ise beklenti doğrultusunda oldu.

FİZİKTE ANLAŞILIR SORULAR
Fizik dersinde 9’uncu sınıf müfredatından 2 ve 10’uncu sınıf müfredatından ise 5 soru soruldu. Sorular müfredat kapsamında ve anlaşılır nitelikteydi. Lamba parlaklığı ile ilgili sorulan soru sınavın ayırt edici sorusu olabilir. Diğer sorular ise orta düzey zorluktaydı. Çalışan, dikkatli olan ve emek veren öğrencilerin zorlanmayacağı nitelikte bir sınavdı.

SORULAR ORTA ZORLUKTAYDI
Kimya soruları 9 ve 10’uncu sınıf konularından müfredata uygun bir şekilde geldi.  9’uncu sınıf seviyesinden dört soru geldi. Bunlar bileşiklerin yaygın adları, atom türleri, maddenin halleri ve güçlü zayıf etkileşimler konusundan soruldu. 10’uncu sınıf düzeyinden 3 soru soruldu. Mol kavramı, karışımların ayrıştırılması ve Asit baz özelliklerini ile ilgiliydi. Sorular mol kavramı hariç temel bilgi birikimi ve bilgiyi yorumlamaya dayalı sorulardan oluştu. Orta ve kolay zorluktaydı.

BİYOLOJİDE BİLGİ YORUMLATAN SORULAR
Biyoloji soruları müfredat doğrultusunda 9 ve 10’uncu sınıf konularından eşit oranda soruldu. Hücre ünitesinden organellerden, sınıflandırma ünitesinden bakteri ve protista aleminden, hücre bölünmelerinde mitoz bölünmenin aşamalarından, kalıtım ünitesinden eşeye bağlı kalıtımdan, ekosistemden besin zinciri ve trofik düzeylerden soru geldi. Sınav genel olarak orta zorlukta olup ezbere değil bilgiyi yorumlamaya dayalı olduğu görüldü.

ÇELDİRİCİ SORULAR VARDI
Sorular orta-zor seviyedeydi. Düzenli çalışıp test çözen öğrencilerin yapabileceği sorular geldi. Konular müfredata uygundu. Beklendiği şekilde inkılap tarihinden iki soru geldi. İlk Türk Devletleri ve Türk-İslam Devletleri Tarihi bu yılda soruldu. Beş soru da öğrencinin temel bilgi birikimini ölçen, anlama ve yorumlama sorularıydı. Bazı şıklar birbirine yakın olduğu için çeldirici sorular vardı.

SÜRPRİZ SORU YOKTU
Coğrafyada müfredat dışı sürpriz denilebilecek bir soru sorulmadı. Zorluk derecesi bakımından bir soru dışında diğer sorular çok genel ve kolaydı.

TERİMSEL İFADELER VERİLDİ
Felsefeye dair terimsel ifadelere sıklıkla yer verildi. Bilgi felsefesi yerine epistemoloji, varlık felsefesi yerine ontoloji kavramlarını kullanarak öğrenciye bu kavramlar üzerinden yoklama sağlandı.

İKİ SORU DIŞINDA ZORLAMADI
Öğrenciler genel olarak dinde bir iki soru dışında zorlanmadıkları görüldü. Kavram bilgisi sorularına yer verildi.

GÜNLÜK HAYATTAN SORULAR VARDI
“ÖSYM yine günlük hayattan deney ve bilimsel çalışma içeren sorulara yer verdi” yorumunda bulunan Doğa Koleji lise öğretmenleri derslerle ile ilgili ise yine öğrencilerden alınan bilgilere göre şu değerlendirmeleri yaptı.

TÜRKÇE ŞAŞIRTMADI
Paragraf sorularının çok uzun olmamasına rağmen bazı soruların zor ve çeldiricilerinin güçlü olması beklediğimiz durumdu. ÖSYM’nin geçen seneki sınavda uyguladığı bir paragrafa ilişkin iki sorunun sorulduğu bağlı soru tipi karşımıza çıktı. Üç farklı metin üzerinden altı tane bağlı soru soruldu. Dil bilgisi soruları son dönemlerdeki gibi az çıkmış, sorular kolay sorulmuş, bunun yanında yazım ve noktalama soru sayısında artış görülmüştür. Anlamsal sorular; muhakeme, okuduğunu anlama, yorumlayabilmeyi ölçen sorulardı.

KONULARA HAKİM OLAN MATEMATİKTE KAZANACAK
Matematik soruları günlük hayatla ilişkilendirilmiş, temel kazanımları içeren, okuduğunu anlamaya dayalı bir sınav olarak karşımıza çıktı. Sınavda öğrencilerimiz 30 matematik 10 geometri sorusuna cevap verdiler. Problem soruları hem okuduğunu anlamayı ölçen hem de yorum yeteneğini değerlendiren ve çözümleri kısa olan sorulardı. Geometri sorularında 2 tane şekilsiz soru sorulmuş, kesme katlama gibi sorulara yer verilmiş.

FİZİKTE OPTİK VE ELEKTRİK DİKKAT ÇEKTİ
Bugün gerçekleşen TYT sınavında fizik soruları gerçek hayatla bağlantı kurulmuş deney ve bilimsel çalışma içeren ve okuduğunu anlama becerisini ön plana çıkaran bağlamsal sorulardan oluşuyordu.  Son yıllarda yapılan sınav soruları dikkate alındığında MEB’in açıkladığı kazanımlara uyumlu, yoruma dayalı, adayların analiz edebilme gücünü ölçen ve gündelik hayat içinden alıntılar yapılan soru tarzının bu yıl da aynen devam ettiği görüldü. Fizik sorularının 9’uncu sınıf “kuvvet ve hareket, ısı ve sıcaklık, madde ve özellikleri” ünitelerinden; 10’uncu sınıf “Optik, elektrik, basınç ve kaldırma kuvveti” ünitelerinden tercih edildiğini gördük. 1 sorunun hem 9’uncu sınıf madde ve özellikleri hem de 10’uncu sınıf basınç ve kaldırma kuvveti ünitelerinden kazanım içeren deneysel bir soru olması öğrencilerimiz için ayırt edici oldu. 10. sınıf ünitelerinden optik ve elektrik ünitelerinden ikişer adet soru sorulması dikkat çekiciydi.

KİMYA OKURYAZARLIĞI ÖLÇÜLDÜ
TYT kimya soruları 9 ve 10’uncu sınıf müfredat kapsamındaydı. Soruların geneline baktığımızda geçtiğimiz yıllardaki sınavların zorluk derecesine benzer olduğu fark edilmiştir. 2023 YKS 1. oturumda kimyanın temel kazanımları test edilmiştir. Öğrencilerin kimya okuryazarlığı, temel kavramları bilme ve yorumlama, temel kimya hesaplamaları yapma gibi becerileri ölçülmüştür. Sınavda süreyi doğru kullanan ve kimyaya yeterli zamanı ayıran öğrenciler temel kazanımlara dair sorular karşısında çok zorlanmamışlardır diye düşünüyoruz.

BİYOLOJİDE BİLGİ VE GÖRSEL OKUMA ÖN PLANDAYDI
İlk oturumu olan TYT‘de biyoloji sorularının müfredata uygun, zorluk derecesi kolay ve orta düzeyde olan sorulardan oluştuğu söylenebilir. Soruların önceki yıllarla paralellik gösterdiği, temel biyoloji konularına hâkim, görsel verileri yorumlayabilen ve dikkatli olan öğrenciler için yapılabilir düzeyde olduğunu gördük.

Önceki TYT sınavlarında olduğu gibi soruların 4 yıllık biyoloji dersi programındaki 9 ve 10’uncu sınıf MEB müfredatına uygun sorular vardı. Sınıf ve ünite bazlı dengeli bir dağılım gösterdi. Çıkan 6 biyoloji sorusundan 3 tanesinin 9’unun sınıf yaşam bilimi biyoloji, hücre, canlılar dünyası; diğer 3 tanesinin ise 10’uncu sınıf hücre bölünmeleri, kalıtımın genel ilkeleri, ekosistem ekolojisi ve güncel çevre sorunları ünitelerinden geldiği görüldü. Temel biyoloji kazanımlarına hâkim olan öğrencilerin bu sınavda başarı düzeylerinin yüksek olacağını düşünüyoruz.

TARİH KÜÇÜK SÜRPRİZLER YAPTI
Tarihte soruların dağılımı 9’uncu sınıf 2 soru, 11’inci sınıf 1 soru  ve 12’nci sınıf 2 soru şeklindeydi. Bu yılın sorularında dikkat çeken özelliklerden biri şuydu: Geçen yıl 11. sınıftan soru sorulmamıştı, bu yıl ise 10’uncu sınıf ünitelerinden soru sorulmamış oldu. Ağırlıklı olarak 9 ve 12. sınıf konuları tarih sınavının %80’ini oluşturdu. 12. sınıf ünitelerinden, Kazım Karabekir'in 21 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal’e çektiği telgraf ile ilgili soru, kronoloji bilgisi içeriyordu. Ama bu yıla kadar inkılap tarihi soruları zaten bilgi içerikliydi. Sorulardan iki tanesi öncüllü soru tipindendi. Sonuç olarak bu yılki TYT tarih sorularının genel olarak orta zorlukta olduğunu hatta kolaya yakın zorlukta olduğunu söyleyebiliriz.

COĞRAFYA ÇÖZÜLEBİLİR DÜZEYDE
Coğrafya için 9’uncu sınıf kazanımlarından 2, 10’uncu sınıf kazanımlarından 3 soru soruldu. Sorular net, anlaşılır, bilgiyi kullanma ve birden fazla konuyu birbiriyle ilişkilendirmeye yönelik nitelikteydi.

FELSEFE YORUM AĞIRLIKLIYDI
Felsefe soruları temel yeterlilik, felsefe okuryazarlığı ve paragraf yorumlama şeklinde sorulardan oluşuyordu. Geçen yıla göre paragraflar daha zordu çünkü analitik düşünme ve derinlik gerektiren felsefi paragraflardı. Konu dağılımı olarak İslam felsefesi ve felsefi düşüncenin özelliklerinden sorular soruldu.

DİN KÜLTÜRÜNDE ANALİZ ÖN PLANDA
Soruların tüm lise müfredatından hazırlandığını, müfredat dışı soru olmadığını söyleyebiliriz. Mezheplerin ortaya çıkışı ile ilgili soruda müfredata dayalı bilgi düzeyi ölçülmüş; İslam dininin toplumsal hayatın dinamik yapısını dikkate alan bir din olması gerçeğini anlatan soru ile Allah'ın elçisini taklit etmenin değil örnek almanın önemini vurgulayan, taklit ile örnek alma ayrımının çok iyi ele alınması gerektiğini öne çıkaran sorularda bilgi ve çıkarım yapma becerisi istenmiş. İnanç esaslarının bir bütün olduğu sorusu ve tövbenin önemini ifade eden Gazali ile ilgili soruda ise bilgiden ziyade, okuduğunu anlama ve yorum yapma becerisi ön plana çıktı. Genel olarak baktığımızda 3 yorum, 2 bilgi sorusu olduğu gördük.

TESTLER MÜFREDATA UYGUNDU
Sorularla ilgili farklı görüşlerin olduğu TYT ile ilgili Nazmi Arıkan Fen Bilimleri Eğitim Kurumları uzmanları, soruların müfredata uygun şekilde olduğu yönünde söyledi. Sınavla ilgili değerlendirmeler ise şöyle:

MATEMATİK SORULARI UZUNDU
Matematik testi uzun metinli, günlük hayat modellemeleri içeren beceri temelli soruların olduğu bir sınavdı. 9 ve 10’uncu sınıf MEB kazanımlarına uygun olarak hazırlanmış, dengeli bir soru dağılımına sahip bir sınavdı. Soruların uzun metinli olması süre yetiştirme konusunda ciddi sıkıntı yaşatmış olabilir. Genel olarak okuduğunu anlama, mantıksal akıl yürütme ve çıkarım yapma, verileri matematiksel olarak ifade etme becerilerinin ölçüldüğü bir sınavdı. 

GEOMETRİDE BİLGİ ÖNE ÇIKTI
Geometri sorularında müfredat dışı soru yok. Geçmiş yıllara göre daha az sayıda hikâyeleştirme kurgusuyla hazırlanmış sorulardı. Temel geometri bilgisine sahip, muhakeme yeteneği güçlü olan öğrencilerin çözebileceği sorular karşımıza çıktı.

FİZİK VE KİMYA BİLGİ AĞIRLIKLIYDI
Sorular, son yıllarda TYT sınavlarında olduğu gibi, fizik bilgilerinin hayatta uygulaması üzerine kurgulandı. Sınav, çalışan öğrencinin çok zorlanmadan yapacağı bilgi ağırlıklı sorulardan oluşuyordu. Kimyada ise kazanımlara hakim, konuları yeterli ölçüde tekrar eden öğrencilerin ön planda olacağı bir sınavdı. 

BİYOLOJİDE DERSİ DİNLEYEN KAZANIR
Biyoloji sorularında öğrencilerin bilgiyi kullanma becerisi, 9 ve 10’uncu sınıfa ait toplam 6 ünitenin her birinden gelen birer soruyla ölçüldüğünü gördük. Bu nedenle geçen yıllarda uygulanan sınavlarda olduğu gibi hem sınıf hem ünite bazlı olarak eşit dağılım gösterdi. Sorular, öğrencilerin temel bilgi düzeyini ölçer niteliydi. Sınavdaki biyoloji testinin, YKS hazırlık sürecinde dersi dikkatli dinleyen ve konu bilgisi tam olan öğrencilerin zorlanmadan yapabileceği sorulardan oluştuğunu söyleyebiliriz. 

TÜRKÇEDE AĞIRLIK ‘ANLAM BİLGİSİ’NDE
Türkçe soruları yoğunluklu olarak anlam bilgisi konularından oluştu. 3 sözcükte anlam, 4 cümle yorumu, 26 paragraf sorusuyla toplamda 33 anlam bilgisi sorusu kullanıldı. Metinler ağırlıklı olarak psikoloji, felsefe ve sanat konulu olduğu için öğrencileri zorlayacak şekilde hazırlanmıştı. Soruların çıkarıma dayalı olması, öğrencilerin birbirine yakın şıkları eleyememesine neden oldu. Dil bilgisi konularında 1 ses bilgisi, 2 yazım kurallarından soru geldi. 2 noktalama işaretleri, 1 cümle ögesi, 1 fiilimsi sorusu sorulmuş. Bunlar çalışan öğrencinin alışık olduğu tarzda sorular.

İNKILAP SORUSU AYIRT EDİCİYDİ
Tarih sorularında 5 sorudan 3’ü yoruma dayalı, 2 soru ise kavram, kronolojik sıralama ve bilgi içerikli hazırlanmış. İnkılap Tarihi’nden gelen soru; 1919 Millî Mücadele hazırlık sürecinde Mustafa Kemal’in görev ve çalışmalarının tarihi sıralamasına dayalıydı. Seçiciliği yüksek bilgi ağırlıklı bir soruydu. Belirleyici olan 2 sorunun dışında gelen diğer sorular, öğrencilerimizin rahatlıkla yapabileceği kazanımları yoruma dayalı nitelikteydi.

COĞRAFYA GRAFİKLERİNİ BİLMEYEN YAPAMAZ
Sorular genel olarak müfredata uygun özellikle 5 sorunun 4’ü 9’uncu sınıf konularından geldi. Afetlerden erozyon ile ilgili soru ise lisenin tüm sınıflarında anlatılan bir başlık. 2 tane soru grafik yorumuyla ilgiliydi. Bu sorular konuyu bilmeden yapılabilecek sorular değil. 

FELSEFE SORULARI YORUMA DAYALI
Felsefe kolay okunup yanıtlanabilecek nitelikteydi. Doğrudan bilgi içeren anlayış ya da filozof soruları bulunmamakla birlikte, bazı sorularda soru köklerinin yönlendiriciliği önemliydi. Konu dağılımı ise felsefenin özellikleri, bilgi felsefesi, ahlak felsefesi, orta çağ, islam felsefesi ve varlık felsefesi çerçevesinde değerlendirilebilecek sorulardan oluşuyordu. Din kültürü ve ahlak bilgisi dersinden muaf olan öğrencilerin çözmesi gereken felsefe soruları ise çoğunlukla filozofların görüşlerinin yorumlanmasını ve değerlendirilmesini içeriyordu.

TARİH SORULARI ZORLADI
TYT’nin geneli kolay olarak nitelendirilirken Türkçe’nin yanı sıra tarih soruları da zorlayıcı oldu. Uğur Okulları ve Uğur Kurs Genel Müdür Yardımcısı Adil Kurt ile Lise Bölüm Başkanları TYT’yi şöyle değerlendirdi:

FORMÜL VE TANIMLAR SORUNUN İÇİNDEYDİ
Matematik, geçmiş yıllarda çıkmış sorulara benzer formatta ancak daha kolay sorulardan oluştu. Adaydan soruyu doğru okuyup yorumlaması ve matematiksel modelleme yaparak sonuca gidilmesi istendi. Öte yandan okuduğunu anlayabilme, mantıksal akıl yürütme, verileri birbiriyle ilişkilendirme, gerçek hayat problemlerini matematiksel olarak ifade edip işlem yapabilme yeteneği ölçmeye yönelik sorulardan oluştu. Geometride ise günlük hayatla ilişkilendirip modelleyerek geometriksel düşünmeyi ön plana çıkaran sorular yer aldı. Matematik ve geometri testinde geçen yıla göre daha kolay seviyede sorular vardı. Bazı soruların çözümünde gerekli olan formül ve tanımlar soruların içindeydi.

PARAGRAF SORULARINDA GÜÇLÜ ÇELDİRİCİLER
Türkçede sekiz dil bilgisi sorusu soruldu ve bu soruların şıklarında birden fazla kazanım sorgulandı. Geri kalan sorularda ise paragraf yorumlama, sözcükte anlam, cümlede anlam konuları üzerinden öğrencilerin okuma, anlama ve yorumlama becerileri ağırlıklı olarak ölçüldü. Anlam sorularının zorluğu orta seviyede olup özellikle paragraf sorularında kullanılan çeldiricilerin birkaç soruda kuvvetli olduğu belirtildi. Türkçe sorularının geçen seneden farklı olmadığı gözlemledik.

YORUMLAMA BECERİSİ SORGULANDI
Sosyal Bilimlerde tarihten çok zor; diğer bölümlerde zorluk düzeyi orta seviyede olan, bilgiyi yorumlayan sorular soruldu. Tarih soruları, müfredata uygun yorum ve bilgi ağırlıklıydı. Sorularda özellikle kronoloji bilgisi ve olay örgüsü sorgulandı. Temel bilgi ve kronoloji bilgisini bilen, olay örgüsüne hakim olan adayların bile zorlanacağı bir sınavdı.

TARTIŞMALI BİR SORU YOK
Coğrafya, grafik okuryazarlığı ön planda olan ve yapılabilirliği yüksek bir sınavdı. Düzenli olarak çalışan, test pratiği olan, harita ve coğrafya okuryazarlığı gelişmiş olan adayların rahatlıkla çözebileceği sorular yöneltilmişti. Ayrıca adaylardan aldığımız duyumlara göre tartışmalı herhangi bir soru bulunmuyor.

AÇIK VE ANLAŞILIRDI
Felsefe soruları temel kavram ve akımların bilgisine dayalı olarak yorum yapmayı gerektiren sorulardan oluştu. Soruların ifade biçimi açık ve anlaşılırdı. Zorluk düzeyi orta derecede olup seçenekler bilgiye dayalı olarak eleme yapılabilecek şekilde düzenlenmişti.

ZORLANMADAN YAPILABİLECEK SORULARDI
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları ise geçtiğimiz yıla göre daha kolay tarzda hazırlanmıştı. Genel olarak yorumlama becerisinin sorgulandığı sınavda temel bilgileri sorgulayan soru tiplerine de yer verilmişti.  Soruları dikkatli bir şekilde okuyan ve zaman problemi yaşamayan adayların zorlanmadan yapabileceği sorulardan oluşmuştu. Zorluk derecesi ise kolaya yakındı.

DAĞILIM ADİLDİ
Fen Bilimlerinde temel bilgiler sorgulandı. Fizik soruları matematiksel işlem içermeyen, okuduğunu anlama ve yorumlamaya yönelik sorulardı. Fizik bilgileri günlük hayattaki örnekler üzerinden sorgulandı. Bu yaklaşım, adayların fizik konularını somut bağlamlarla ilişkilendirmelerine ve gerçek dünya problemlerini çözebilmelerine yardımcı olmayı amaçladı. Sınavda sorulan üç soru; 9’uncu sınıf müfredatındaki kuvvet-hareket, ısı-sıcaklık ve madde özellikleri ünitelerini kapsıyordu. Soru sayısı bakımından dağılımın adil olduğu söylenebilir. Kalan 4 dört soru ise 10’uncu sınıf müfredatındaki elektrik ve optik ünitelerine eşit bir şekilde dağıtılmıştı. Soru dağılımında dalgalar ve basınç- kaldırma kuvveti ünitelerinden soru sorulmaması sürpriz olarak nitelendirilebilir. Sorularda matematiksel hesaplama gerektirmeyen ve bilgiyi kullanma ile ilişki kurma yeteneğini öne çıkaran bir yaklaşım benimsendi. Bu yaklaşım; öğrencilerin eleştirel düşünme, problem çözme ve analiz becerilerini değerlendirmeye yönelik olduğunu gösteriyor.

SORULAR BİLGİYE DAYALI KURGULANDI
Biyoloji soruları, kolay ve temel bilgi düzeyindeydi. Altı sorudan üç tanesi 9’uncu sınıf, diğer üç tanesi ise 10’uncu sınıf müfredatına aitti. Biyoloji testinin temel bilgi düzeyini ölçecek kapsamda, kolay dereceli olarak nitelendirilebilecek sorulardan oluştuğu söylenebilir. Sınavda yer alan altı sorudan bir tanesi bilgi ve yorum içerikli, diğer beş tanesi ise doğrudan bilgiye dayalı kurgulanmıştı. Adaylar, seçici veya sürpriz bir soruyla karşılaşmadı.

HATASIZ İŞLEM YAPMA YETKİNLİKLERİ ÖLÇÜLDÜ
Kimya soruları ise temel bilgiye dayalı ve beklenen düzeydeydi. Tüm derslerde TYT formatı olan doğru okuma, doğru düşünerek yorum yapabilme ve zamanı iyi kullanarak hatasız işlem yapma yetkinlikleri ölçüldü. Beklenilmeyen bir soru yoktu. Adaylar, soruların ifadesinin net ve anlaşılır olduğunu belirtiyor. Ayrıca adaylar soruların normal düzeyde, bilgi ağırlıklı olduğunu ve çalışmalarının sonucunu iyi bir şekilde alacaklarını ifade ediyorlar.