Uzmanlardan sınav analizleri

GEN KOLEJİ
Pandemi sonrasında hem akademik hem de sosyal ve duygusal yönlerden eğitmenlerin düşündüğünden daha geride okula dönerek LGS’ye hazırlanan öğrencilerin yıl boyunca daha fazla gayret sergilediğini belirten GEN Koleji Ortaokul Bölüm Koordinatörleri, sınav hakkında yaptığı genel değerlendirmede; ‘LGS 2022’ de MEB’in yıl boyunca yayımlamış olduğu örnek sorular ve çalışma fasiküllerindeki sorularla uyumlu sorular sorulduğunu gözlemlediklerini söyledi. GEN Koleji Ortaokul Eğitim Koordinatörleri ve Bölüm Başkanları LGS sorularının detaylı analizini şu şekilde yaptı:

TÜRKÇE SORULARINDA BECERİ TEMELLİ SORULAR FAZLAYDI
Sınav sorularının yarısının paragraf konusunda sorulduğunu gördük. Parçada anlam konusunu kendi içinde alt başlıklarına böldüğümüzde; Paragrafta soru-cevap, paragrafın yapısı; grafik, tablo, görsel yorumlama ve mantık muhakeme, paragrafta boşluk doldurma, anlatım biçimleri ve düşünceyi geliştirme yolları hakkında sorular bulunuyordu. Ayrıca, bu soruların büyük bir bölümünün de beceri temelli sorulardan oluşuyordu. Sözcük ve sözcük gruplarında anlam ile ilgili iki soru soruldu. Metin türlerinden yine bir sorunun geldiği gelmediği sınavda, cümlede anlam ile ilgili yine iki soru sorulmuş bunlardan biri cümle birleştirme diğeri ise cümlede anlam ilişkileri ile ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Dil bilgisi olarak nitelendireceğimiz bölümde ise yazım kurallarından bir, noktalama işaretlerinden bir, fiilde çatı konusundan bir, cümlenin ögeleri konusundan bir, anlatım bozukluğu konusundan bir soru sorulduğu gözlemledik. Geçen yıl ile kıyaslandığında bu sene beceri temelli soruların daha fazla olduğu ve dil bilgisi sorularının da sorulduğu saptadık.

MATEMATİK BU YIL YİNE SINAVIN BELİRLEYİCİSİ OLDU
Yıllık planda yer alan her ünitenin yer aldığı Matematik soruları MEB müfredatına uygun kazanımlardan oluşmaktaydı. Sorular daha çok kazanıma dayalı, dikkat isteyen orta zorlukta sorulardı. Sınavdaki soruların tamamı önceki yıllarda olduğu gibi görsellerle zenginleştirilmişti. Geçen yıllara kıyasla hafifletilmiş soruların bulunduğu gözlemlendi. Seçici diyebileceğimiz birkaç soru bulundu. Düzenli tekrar yapan, konuları pekiştirerek düzenli soru çözümü yapan, kazanımlara hakim olan öğrencilerin kolayca üstesinden gelebileceği bir sınavdı.

GENEL OLARAK KOLAY SORULARDAN HAZIRLANMIŞTI
2022 LGS T.C İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük sorularının kazanım merkezli olarak hazırlanmış olduğunu görüyoruz. Sorular MEB’in yayınlamış olduğu kazanım soruları ile benzerlik gösterdi. İlk üniteler ağırlıklı olmak üzere hazırlanan sorularda, en çok soru gelmesinin beklendiği 2’nci Dünya Savaşı ünitesinden soru gelmedi. Yorumlama ve paragraftan anlam çıkarma sorularının da yer aldığı İnkılap Tarihi alanı, genel itibariyle kolay sorulardan hazırlanmıştı. Soru dağılımında, kolay ve orta derecede soruların yer aldığı gözlemlendi.

FARKLI ALANLARDAKİ BECERİLERİ ÖN PLANA ÇIKARTACAK NİTELİKTEYDİ
2022 LGS Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları incelendiğinde soruların MEB müfredatına uygun olduğu gözlemlendi. Sorular bilgiden çok ‘beceri temelli’ dediğimiz ‘yeni nesil’ sorular şeklinde hazırlanmıştı. Soruları doğru şekilde okuyan ve doğru çıkarım yapan öğrencilerin rahat yapabilecekleri sorulardı. Soruların ana vurgusu ‘dinin birey ve toplum hayatındaki rolü, dinin toplumdaki ahlaki oluşuma katkısı, yardımlaşma ve dayanışma açısından önemi’ şeklinde oldu. Geçtiğimiz yıllara göre beceri temelli soru sayısına daha fazla yer verilmesi nedeniyle öğrencilerin okuma, anlama, yorumlama gibi farklı alanlardaki becerilerini ön plana çıkartacak nitelikte olduğunu söyleyebiliriz. 

İNGİLİZCE SORULARINI OKUDUĞUNU ANLAYAN ÇÖZDÜ
2021-2022 Eğitim Öğretim yılı LGS İngilizce sorularını değerlendirdiğimizde; sorular MEB 8’inci Sınıf müfredatı ve kazanımlarına uygundu ve sorular ilk 8 üniteden sorulmuştu. Müfredata göre ağırlıklı olarak ‘Friendship’ ‘Teenlife’ ve ‘On The Phone’ ünitesinden 2’şer soru, kalan ünitelerden 1’er adet soru soruldu. 9’uncu Ünite olan ‘Science’ ve 10’uncu Ünite ‘Natural Force’ ünitesinden hiç soru sorulmadı. 'The Internet' ünitesi, 'Teen Life' ve 'Adventures' ünitesi ile harmanlanarak 2 adet soru soruldu. Sorular dilbilgisi yapısını ölçen değil, okuduğunu anlama, doğru çıkarım yapma ve aynı zamanda kelime bilgisini de ölçen sorulardı. Sınavda 3 adet olumsuz köklü soru vardı. Diğer sorular olumlu soru köklerinden oluşuyordu. 1 adet görsel ve 1 adet de tablo sorusu bulunuyordu. Sınavda soru kökünde ’Own’ kelimesini dikkatli okumayan öğrencilerin kaçırabileceği iki adet çeldirici soru da yer aldı. Ayrıca dikkat çeken diğer bir nokta ise, uzun paragraf sorusu sorulmamış olmasıydı. Sınavda müfredat dışına çıkılmamıştı ve sarmal yapıda sorulardan mevcuttu. Soruları dikkatli okuyan, doğru çıkarım yapan, hedef kelimelere çalışan, yönerge ve seçenekleri doğru okuyan öğrencilerin rahat yapabilecekleri sorular olduğunu düşünüyoruz. GEN Eğitim Kurumları Yabancı Diller Koordinatörlüğü’nün genel değerlendirmesi; geçtiğimiz yıllarda uygulanan LGS sınavları ile kıyaslandığında LGS 2022’nin benzer zorlukta bir sınav olduğu yönünde oldu.

FEN BİLİMLERİ SORULARI ELEYİCİ BİR ROL ÜSTLENDİ
Sorular MEB müfredatına uygundu, ancak 2021 LGS ve MEB örnek soruları ile kıyaslandığında mantık, muhakeme ve deneysel soru sayısı artırılmış olduğu görülüyor. Uzun paragraf içeren ve şekil-grafik sorularının arttırıldığı, mantık muhakeme seviyesi yüksek sorular soruldu. Sınavda deneysel verileri inceleyerek sonuca ulaşmayı gerektiren; tablo, grafik ve görsel yorumlama gücünü ölçen, dikkat isteyen sorular yer aldı. Kazanım olarak tüm ünitelerden soruların yer aldığı Fen Bilimleri, bu yıl sınavda geçen senelere göre daha eleyici bir rol üstlendi.

ÖZEL NAZMİ ARIKAN FEN BİLİMLERİ EĞİTİM KURUMLARI
Özel Nazmi Arıkan Fen Bilimleri Eğitim Kurumları uzmanları, 2022 LGS Türkçe bölümü bu yıl genel olarak özellikle yoruma dayalı sorularda güçlü çeldiricileri olan birkaç soru ile seçici bir sınav niteliği taşıdığını söyledi. Uzmanlar, sınavı şöyle yorumladı:

AYIRT EDİCİLİĞİ YÜKSEK SORULARDAN OLUŞTU
Türkçe bölümünde bir yönüyle anlama – yorumlama becerisini ölçen, bir yönüyle dikkati ölçen soruların ağırlıkta olduğunu söylemek mümkün. Görsel okuma, grafik ve tablo inceleme - yorumlama soruları ile beceri temelli sorular; soru gelmesi beklenilen alanlardı ancak daha önceki sınavlarda sorulan ‘Fiilimsi’ konusundan bu sene soru gelmemiş, yerine ‘Anlatım Bozukluğu’ konusundan soru soruldu. Ayrıca diğer bir dil bilgisi konusu olan ‘Cümle Türleri’ konusundan da soru sorulmadı. Dil bilgisi soruları, bu bağlamda yapılabilir ve kolay sorular olarak değerlendirilebilir. “Yazım Kuralları” konusundan dikkat gerektiren ve cevabını hemen göstermeyen bir soru soruldu. Dikkatli olan öğrencilerin yapabileceği nitelikte olduğu söylenebilir. Daha önceki sınavlarda üstte bilgi ile verilen yazım kuralları ve noktalama işaretleri sorularından bu yıl vazgeçildiğini gördük. ‘Parçada Anlam’ konusunun klasik konu ve ana fikir soruları yerine, daha çok metnin içeriğini yorumlamaya yönelik ve ‘Cümlede Anlam’ konusuyla bütünleştirilmiş sorulara yer verildiği söylenebilir. Bu sene Türkçe soruları, dikkat gerektiren birkaç sorusu nedeniyle ayırt ediciliği yüksek sorulardan oluşmuştu. Okuduğunu doğru anlayan, yorumlayan ayrıca dikkatli olan öğrenciler tarafından tam yapılabildiğini düşünüyoruz.           

ORTA KOLAYLIKTA BİR SINAV
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi LGS soruları 8’inci sınıf müfredat programıyla tam anlamıyla uyumluydu. Soru dağılımı konu kazanımlarıyla dengeliydi. Düzenli çalışmış olan, dersin temel kavramlarına hakim, konu eksiği olmayan, okuma ve yorumlama yeteneği gelişmiş öğrencilerin yapabileceği orta kolaylıkta bir sınav olduğunu söyleyebiliriz.

Sınavda yer alan sorularda; verilen bilginin analiz edilerek öğrencinin düşünme becerisinin, alan ve kavram bilgisinin sorgulandığı görülmektedir. ‘Mudanya Ateşkes Antlaşması’ ile ilgili olan soru ise eleyici bir soru olarak düşünülebilir. Tamamen bilgiye yönelik bir soru olup öğrencinin başka bir kazanımla ilişkilendirerek çözebileceği ve kesinlikle bilgi kullanılarak yapılabilecek bir soru olduğu söylenebilir.

TÜRKÇE HAKİMİYETİ YÜKSEK ÖĞRENCİLERİN RAHATLIKLA YAPABİLECEĞİ TARZDA SORULAR
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi soruları dersin yıl boyunca öğrenilen müfredatı ile uyumlu ve paragrafta anlam tarzındaydı. Türkçe hakimiyeti yüksek öğrencilerin rahatlıkla yapabileceği tarzda sorulardan oluşuyordu.

ÖĞRENCİLERİ FAZLA YORMAYACAK SORULAR
İngilizce soruları müfredata uygundu. Olumlu-olumsuz soru yönergeleriyle öğrencilerin okuduğu diyaloğu iyi anlayıp yorumlama, tamamlama, verilen tablo, blog veya metindeki yorum ve bilgiye göre öğrencilerin anlama, yorumlama ve dikkat becerisini ölçüyordu. Öğrencileri fazla zorlamayacak sorulardan oluştuğunu söyleyebiliriz.

GENEL OLARAK SORULAR YORUMA DAYALIYDI
8’inci sınıf müfredatına uygun bir sınavdı. Konu dağılımı olarak prizma, piramit konularından soru sorulmadı. Kareköklü sayılar konusundan beklenen soru sayısından daha fazla soru soruldu. Kareköklü sayılar konusundaki bir soru yerine prizma veya piramit sorusu sorulabilirdi. Sınavın zorluk düzeyi geçen yıllara göre daha kolaydı. Soruların yüzde 25’i zor, yüzde 50’si orta, yüzde 25’i kolaydı. Sınav genel olarak yoruma dayalı sorulardan oluşmuştu.

SORULAR ANA KAZANIM ÇERÇEVESİNDEYDİ
2022 LGS’de 2021 LGS’ye göre konu dağılımında farklılık göze çarpmıyordu. Geçen yıl yapılan LGS’de 7’nci üniteden ( Elektrik Yükleri ve Elektriklenme ) soru sorulmamışken bu yıl 2 adet soru sorulmuştu. 1’inci üniteden normalde 2 adet soru gelirken bu yıl 1 adet soru sorulmuştu. Diğer soru 4’üncü üniteye eklenmişti. Sorular ana kazanım çerçevesinde sorulup ayırt edici birkaç soru yer aldı. Her sene olduğu gibi deney yorumlama, okuduğunu anlama, şekil ve bilgi arasındaki bağlantıyı kurabilen öğrencilerin iyi sonuç alacağı bir sınavdı.

OĞUZKAAN KOLEJİ
Oğuzkaan Koleji uzmanları, 2022 LGS’yi genel olarak değerlendirdiklerinde geçmişe göre daha kolay bir sınav olduğunu söyledi. Genel olarak geçen yıllara göre öğrencileri özellikle Türkçe testi zorlayıcı olduğunu, ikinci olarak da her ne kadar geçen yıllara göre daha kolay sorular sorulmuş olsa da öğrencilerin matematik testinde zorlanacağını belirtti. ‘Her yıl olduğu gibi bu yıl da sınav kolaysa herkese kolay, zorsa herkese zor’ diyerek sınavı şöyle yorumladılar:

EN ZOR TÜRKÇE TESTİ OLARAK DEĞERLENDİREBİLİRİZ
Bugüne kadar yapılan sınavlar dikkate alındığında bu sınavı en zor Türkçe sınavı testi olarak değerlendirebiliriz. Müfredat dışı ya da öğrencilerin karşılaşmadığı soru tipi yok ama eleyici soru sayısı fazlaydı. A kitapçığında yer alan 7’nci soru (haber metinleri – grafik sorusu), 12’nci soru (gazeteci- yazar sorusu) sınavın en zor sorusu olarak değerlendirilebilir. Öğretmenlerin bile ikiye ayrıldığı bu soruya itiraz gelebilir. 15’inci soru (sözel-matematik sorusu) bugüne kadar sorulan en zor sözel matematik sorusuydu. 17’nci soru (yazım kuralları sorusu) da-de’nin yazılımıyla ilgili soru sorulabilecek en zor şekilde sorulduğunu söyleyebiliriz.

BUGÜNE KADAR YAPILAN SINAVLARDAN FARKLI DEĞİLDİ
Hatalı ya da müfredat dışı soru yoktu. Öğrencilerin zorlanabileceği sorular A kitapçığına göre 4, 6 ve 10’ıncı sorulardı. 4’üncü sorunun C şıkkında kelime oyunu yapılmıştı, 6’ncı soru öğrencinin bilgiyi hatırlamasını gerektiren soruydu. Ayrıca 10’uncu soru çıkarım gerektiren bir soruydu. Bu sene ağırlıklı olarak paragraf sorularına yer verilerek öğrencinin okuduğunu anlama, çıkarımda bulunma, becerileri ölçülmeye çalışıldığını gördük. Görsel veya harita yorumlama sorularına yer verilmedi. Bugüne kadar yapılmış olan sınavlardan farklı bir sınav değildi.

DİĞER BRANŞLARA GÖRE DAHA KOLAY BİR TESTTİ
Müfredat dışı veya hatalı soru yoktu. Paragrafa bağlı okuma-anlama sorularına yer verilmişti. Geçen yıllarda da olduğu gibi diğer branşlara göre öğrencilerin daha kolay yapabileceği bir test olduğunu söyleyebiliriz.

GEÇEN YILLARIN BENZERİ NİTELİĞİNDE
Hatalı ya da müfredat dışı soru yoktu. Öğrencilerin zorlanacağı sorular A kitapçığı 2 ve 9’uncu sorular olabilir. Geçen yılların benzeri bir sınav diyebiliriz.

FARKLI TİPTE SORU ÇÖZEN ÖĞRENCİLER BAŞARILI OLABİLİR
Üç soru dışında düzenli çalışan öğrencilerin yapabileceği bir matematik testiydi. Sınavın zor olarak değerlendirilebilecek soruları A kitapçığı 9,16 ve 17’nci sorularıydı. 9’uncu soru hem orantı hem de grafik sorusu olması nedeniyle öğrencileri zorlamış olabilir. 16’ncı soruyu öğrencinin çözebilmesi için üç farklı konuya hakim olmasını gerekiyordu. 17’nci soru matematik testinin en zor sorusu olarak kabul edilebilir. Bu soruyu öğrencinin çözebilmesi için soruyu okuyup, anlama, yorum ve çıkarım yapması lazımdı. Önceki yılların sorularına göre daha kolay bir sınav hazırlanmış. Uzun işlem gerektiren sorular sorulmamış. Öğrencilerin bu sınavda başarılı olabilmesi daha çok konu hakimiyeti ve farklı tipte soru çözümü yapmış olmasını gerektiriyor.

KOLAY BİR FEN BİLGİSİ TESTİ OLDUĞUNU SÖYLEYEBİLİRİZ
Fen Bilimleri testi bugüne kadar yapılan sınavlara göre biraz daha kolay hazırlanmış. Soruların çoğu deney, araştırma-yorumlama ve çözümleme gerektiren sorulardan oluşmuş. Öğrencilerin zorlanacağı iki soru fizik sorularına dayanan 12’nci ve 14’üncü sorulardı. 4’üncü soru zor olmamakla birlikte çeldiricisi daha güçlü olduğundan öğrencileri yanıltabilir. Genel olarak değerlendirirsek önceki yıllara göre daha kolay bir fen sınavı olduğunu söyleyebiliriz.

UĞUR OKULLARI
LGS’deki soruların MEB müfredatına ve kazanımlarına bağlı kalınarak sorulduğunu söyleyen Uğur Okulları uzmanları, MEB’in yıl boyunca yayımlamış olduğu örnek sorular ve çalışma fasikülü sorularıyla genel anlamda uyumlu sorular sorulduğu gözlemlediklerini belirtti. Sınavın genelinde her dersten seçici sorular sorulduğunun altını çizen uzmanlar sınavda yer alan derslere ait soruları şu şekilde yorumladı:

SINAVIN ZORLUK DÜZEYİ ORTALAMANIN ÜSTÜNDEYDİ
Sorular, her ay MEB tarafından yayımlanan örnek sorularla ve çalışma fasikülü sorularıyla benzerlik gösterdi. Soruların; okuma becerisini ölçme, tablo-grafik yorumlama, metin tahlili üzerinden görsel yorumlama, sözcük bilgisini ölçme, cümle düzeni kurabilme, sözel mantık yorumlamaya, yazım-imla kurallarını sorgulama, dil bilgisi kurallarını çözümleme tarzında hazırlandığını gördük. Metin içeriklerinde güncel konulara da yer verildiği gözlemledik. Bu yıl okuma, anlama, yorumlama sorularının yanı sıra dil bilgisi kurallarını sorgulatma sorularına da yer verildi. MEB konu ve kazanımlarına genel anlamda uyulmuştur. Sözel mantık yorumlama soruları örnek sorularda yer verildiği gibiydi. Sınavın genelinde öğrencinin okuma becerisi, analiz etme, yorumlama ve muhakeme gücünü sorgulayan, bilgiden çıkarım yapma, öğrenciye çıkarım yaptıran tarzda sorulara da bulunuyordu. Anlam bilgisi soruları oldukça dikkat gerektiren tarza ve orta uzunlukta hazırlanmıştı. Sorulardan altı yedi tanesinin özellikle seçici olduğunu söyleyebiliriz. Yazım kuralları sorusu oldukça dikkat gerektirdiği için eleyiciydi. Tablo ve grafik yorumlama sorusunda öğrencinin okuma ve yorumlama yeterliliğinin ölçülmesinin yanında matematik bilgisi de ölçüldü. Sınavın zorluk düzeyi ortalamanın üstündeydi.

BİLGİYİ YORUMLAYABİLEN ÖĞRENCİLERİN ÇÖZEBİLECEĞİ BİR SINAVDI
Sınavın, temel bilgilerden ve muhakeme gücüne dayalı, bilgiyi yorumlamaya yönelik sorulardan oluştuğunu gördük. Özellikle ‘Mudanya Ateşkesi’ ve ‘Türk Dış Politikası’ sorularında olduğu gibi kelimeye yönelik kavram bilgisi gerektiren ve kelime düzeyinde ayırt edici, eleyici nitelikte sorular da mevcuttu. Sorular müfredata uygun olup ‘resmen-fiilen-hukuken, hakimiyetini genişletmek, milli egemenlik, muhalefet, güçler birliği’ gibi kavramlar sorularak kavram bilgisinin ne kadar önemli olduğunu hatırlatan bir sınav oldu. Sorularda harita, görsel veya infografik bulunmamaktaydı. Ancak Trablusgarp’ın Kuzey Afrika’da olduğunu bilmelerini gerektiren, coğrafya bilgisini ölçen bir soru yer aldı. Sorular, MEB tarafından her ay yayınlanan örnek sorulardan daha kısa olup 7’nci Üniteden herhangi bir soru sorulmadı. Neden-sonuç ilişkisi kurabilen, kavram bilgisine sahip ve bilgiyi yorumlayabilen öğrencilerin çözebileceği düzeyde bir sınav olmuştur.

ÖĞRENCİLERİN MUHAKEME GÜCÜNÜ ÖLÇMEYE YÖNELİK SORULAR YER ALDI
Sorular genel olarak öğrencilerin okuma, anlama ve yorum yapabilme becerilerini ölçmeye yönelik tarzda hazırlanmış. Önceki yıllara nazaran zorluk derecesinin biraz daha artırıldığını söyleyebiliriz. Öncelikle sorularda öğrencilerin muhakeme gücünü ölçmeye yönelik sorulara yer verildiği görülebiliyoruz. Ayrıca soruların metinlerinin geçtiğimiz yıllara göre daha uzun tutulduğunu da söyleyebiliriz. 2022 LGS’de direkt olarak bilgiye dayalı bir soru sorulmamış olsa da yorum gerektiren sorularda öğrenciden konuya ilişkin bilgilerini kullanarak yorum yapması istendi. Bazı sorularda ise ayet gruplarına yer verilerek öğrencilerin bu ayetlerden hareketle çıkarımda bulunmaları beklendi. Yıl boyunca konu eksiği bulunmayacak şekilde sınava hazırlanan ve sınav esnasında dikkat problemi yaşamayan öğrencilerin zorlanmayacağı tarzda bir sınav olduğunu düşünüyoruz.

BU SENE ÇELDİRİCİ SORULARIN SINAVA DAHİL EDİLDİĞİNİ GÖRDÜK
LGS 2022’de son ünite olan ‘Natural Forces’ ünitesinden soru çıkmadı. MEB’in yayınladığı ve çokça yer verdiği ‘karşılıklı konuşma/ diyalog’ örnek sorularından yalnızca bir adet soruldu. Soru köklerinde yapı olarak olumsuz soru köklerine yer veren 3 adet soru bulunuyordu. ‘own’ sözcüğünün iki soru kökünde sorularak öğrencinin dikkati ve soruyu yorumlama becerisi ölçülmeye çalışıldı. Bir durum bildiren ve/veya durum tespiti yapan ve öğrenciden bu durum ile ilgili bir çıkarım yapmasını isteyen soru tipleri kullanıldı. Bu sene çeldirici soru içeren soruların sınava dahil edildiğini gördük. Tablo okuma sorularına ver verildiğini grafik okuma soru tiplerine bu sınavda rastlanmadığını söyleyebiliriz. Müfredatta önemli yer tutan ve bizlerin de her daim altını çizdiğimiz ‘Sözcük Bilgisi’ oldukça öne çıktı. Ünite kazanımlarında ilintili olarak öğretilen sözcük çalışmalarına ağırlık vermiş olan öğrenciler soruları dikkatle okudukları takdirde rahatlıkla çözebilmişlerdir.

SEÇİCİ OLABİLECEK SORULAR BULUNUYORDU
Sorular dikkatli okumayı, anlamlandırmayı ve odaklanmayı gerektiriyordu. Tüm sorular görsellerle desteklenmişti. Matematik genelinde seçici olabilecek sorular bulunuyordu. Sorular, her ay MEB tarafından yayımlanan örnek sorularla benzerlik gösteriyordu. Problemler gerçek hayata uygun modellerle zenginleştirilmişti. Öğrencilerin doğru çözüme ulaşabilmesi, muhakeme gücünün iyi derecede olmasına bağlı. Sentez ve analiz yapabilen öğrencilerin soruları rahatça çözebileceklerini gözlemledik. Soruların çözümü için gerekli bilgiler sorunun üst kısmında verilmişti. Son ünitedeki Dönüşüm Geometrisi ve Geometrik Cisimler konusundan da soru sorulmuştu. Kitap okuma alışkanlığı olan öğrencilerin okuma, anlama ve zamanı iyi yönetme konusunda daha başarılı olacağı açık.

SORULARIN ÇÖZÜMLERİ ZAMAN ALICIYDI
Bu yıl geçen seneden farklı olarak son ünite olan Elektrik Yükleri ve Elektrik Enerjisinden iki  soru soruldu. DNA ve Genetik Kod ile Madde ve Endüstri ünitelerine ağırlık verildi. LGS’deki fen bilimleri sorularının yıl içerisinde MEB tarafından yayınlanan örnek sorulara ve her ünite için hazırlanan il bazlı sorulara benzerlik gösterdiğini söyleyebiliyoruz. Sorularda bilimsel deney düzeneklerinin kullanıldığı görmekteyiz. Soruların geçen seneye göre daha uzun olduğunu ve görsellerin daha yoğun kullanıldığını gördük. Sorular; öğrencilerin öğrendiği bilgiyi kullanma, verileri karşılaştırma, okuduğunu anlama ve yorumlama yeteneğini geliştirme gibi becerileri ölçmeye yönelikti. Ayrıca bazı sorularda grafikler ve tablolar kullanılarak analitik düşünme becerisini geliştirme de ölçüldüğünü söyleyebiliriz. Bazı sorularda öğrencilerin bilimsel düşünmeleri ve anlatılan olaylar arasında bağlantı kurmaları istendi. Bazı sorularda ise günlük hayatımızdan örneklere yer verilirken güncel konulara da değinildi. (Örneğin ; ekolojik ayak izi sorusu)  Deney düzenekleri içeren sorularda bağımlı, bağımsız ve sabit değişkenlerin doğru tespit edilmesi sorunun çözümünde oldukça önemliydi. (Örneğin; katı basıncı, fotosentez soruları) Sorulardan bazıları uzun paragraflardan oluşmuştu. Bu soruların dikkatli okunması ve soruda tam olarak ne istendiğinin tespit edilmesi öğrencileri doğru cevaba ulaştıracak olan etkendi. Sınavda öğrencileri zorlayan ve çeldiricisi güçlü olan soruların olduğunu görüyoruz. Fen bilimleri sınavının tamamını değerlendirdiğimizde sınavın geçen seneye göre daha zorlayıcı ve soruların çözümünün daha zaman alıcı olduğunu söyleyebiliriz.

BİLFEN OKULLARI 
Bilfen Okulları uzmanları ‘Bu sene Türkçe belirleyici olacak’ diyerek Türkçe’de gelmiş geçmiş en zor soruların yer aldığını vurguladılar. Bilfen uzmanları sınavda yer alan dersler hakkında şu yorumları yaptılar:

DÜZENLİ ÇALIŞAN MATEMATİK SORULARINI YAPTI
Öğrencilerimizden aldığımız geri bildirimler doğrultusunda 2022 LGS Matematik soruları çocukların soruları anlama, anlamlandırma ve yorumlamalarına sorun çıkarmayacak şekilde açık ve net ifadeler içeren soru köklerinden oluştuğunu gördük. Her soruda şekil veya grafik olması soruların yorumlamasını anlaşılmasını kuvvetlendirdi. Önceki yıllardaki LGS sorularına soru kalıpları olarak, aynı zamanda bu sene yayımlanan örnek sorulara da şeklen benzerlik gösterdi.

Geçtiğimiz yıla kıyasla zorluk derecesi yüksek soruların azaldığı bilgisi bizlere ulaştı. Sınavda son üniteye kadar kazanımlardan soru sorulduğu bilgisine ulaştık. Sınavda zamanlamayı doğru kullanan öğrencilerin ön plana çıkabileceği bir sınav olduğu ve matematik dersinin belirleyici olabileceği geri bildirimlerini aldık. 

FEN OKURYAZARLIĞI YÜKSEK OLAN ÖĞRENCİLER AVANTAJLI
2022 LGS Fen Bilimleri sınavı kazanımlara uygun olarak hazırlanmış olup “Ölçme Değerlendirme Merkezi’nin her ay yayımlamış olduğu örnek sorulara hem tarz olarak hem de zorluk düzeyi olarak benzerlik gösterdi. Çeldirici sorularla birlikte her sene olduğu gibi bu sene de deney düzenekleri ile ilgili sorular sınavda fazla sayıda yer aldı. Bu soruların deneyi anlatan kısımları oldukça ayrıntılı ve açıklayıcı yazıldığı için soruların hem metin kısımlarının hem de soru köklerinin uzunluğu dikkat çekti. Bu nedenle fen okur yazarlığı yüksek olan öğrenciler avantajlı hale geldiler.

GELMİŞ GEÇMİŞ EN ZOR TÜRKÇE LGS SORULARIYDI
2022 LGS Türkçe sınavı geçen yıldan farklı olarak bu yıl dil bilgisi kazanımlarını da içeriyor. Sınavda ‘Sözcükte Anlam, Cümlede Anlam, Paragrafta Anlam, Sözel Mantık ve Muhakeme, Grafik Okuma, Cümlenin Ögeleri, Fiilde Çatı, Yazım Kuralları, Noktalama İşaretleri, Anlatım Bozukluğu ve Edebî Türler’ başlıklarından soru soruldu. Sorular, yıl boyunca yayımlanan örnek sorularla paralellik gösterdi. Sınavdaki soruların metinlerinin 2018’den geçtiğimiz yıla kadar düzenli bir şekilde kısalırken bu yıl hem metinlerin uzadığını hem de soruların güçlük derecesinin arttığını söyleyebiliriz.

Sınavın genel olarak öğrencilerin yorumlama gücünü, mukayese yeteneğini ve özellikle de dikkatlerini ölçecek nitelikte çeldiricisi güçlü sorulardan oluştuğunu söyleyebiliriz. Özellikle A kitapçığı 13, 11, 15, 17’inci sorular Türkçe sınavı için ayırt edici niteliktedir.  Sorular, öğrencilerin seçenekleri her yönüyle değerlendirerek analiz etmesini gerektirdi. Özellikle Grafik Okuma sorularının Türkçe becerilerini ölçmekten ziyade matematiksel işlem gerektiren sorular olduğunu görmekteyiz.

Türkçe sınavının; okuduğunu anlayan, yorum yapabilen ve analitik düşünme becerisi yüksek çocukların fark yaratacağı ayırt edici nitelikte olduğunu da söyleyebiliriz. Bu sınav gelmiş geçmiş en zor Türkçe LGS sorularıydı diyebiliriz.

DİKKATLİ OKUMA YAPAN KAZANACAK
Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi sınavındaki sorular kazanımlara uygundu. Sınav okuduğunu anlamaya yönelik sorulardan oluşmuştu. Özellikle şıklar anlam açısından birbirine yakın olduğu için dikkat gerektiren bir sınav olarak değerlendirebiliriz.  Bir ayet, bir hadis ya da dinî bir metin içerisinden doğru çıkarımlar yapabilen öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersi adına bu sınavda başarıyı yakalayacağı kanaatindeyiz.

TARİHSEL BİLGİ BİRİKİMİ ÖNEM KAZANDI
T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük dersi soruları 8’inci sınıf müfredatına ve öğretim programına uygundu. Soruların kazanımlara uygun olarak hazırlandığını gördük. Tarihsel bilgi birikimine sahip öğrencilerin akademik seviyesini ve yorum gücünü iyi ölçen sorulardan oluşan bir sınav hazırlanmış. Sınavda yer alan sorularda verilen bilginin analiz edilerek öğrencilerin düşünme becerisi, alan ve kavram bilgisi, yorumlama, karşılaştırma yapabilme, sonuç çıkarma ve harita bilgisine sahip olma becerilerinin iyi sorgulandığı görülüyor. Bunun yanı sıra öğrencinin tarihi bilgi birikimini ve analiz yeteneğini doğrudan ölçen sorular da yer aldı. Tüm soruların tüm seçeneklerin çeldiricisinin kuvvetli olduğunu söyleyebiliriz. Sınavda 7’nci ünite olan ‘Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası’ ünitesinden herhangi bir kazanıma ait soru yer almadı.

SORULARI DİKKATLİ BİR ŞEKİLDE OKUMAYANLAR ZORLANMIŞ OLABİLİR
2022 LGS İngilizce testi soruları incelendiğinde, soruların MEB ünite takvimine uygun olarak hazırlandığı gözlemledik. Sorular gerek içerik gerek kazanımlar bakımından değerlendirildiğinde diğer yıllarda yayınlanan sorulardan farklı olarak, özellikle okuduğunu anlama, çıkarım yapma, tablo yorumlama ve mantık muhakeme sorularının arttığını gözler önüne serdi.

LGS İngilizce Testinde sorular, MEB kitabında bulunan ilk 9 üniteden hazırlanmış olup, ilgili ünitelere ait kazanımlar sarmal ve homojen bir şekilde test edildi. LGS İngilizce Testinde 10’uncu üniteden herhangi bir soruya yer verilmedi. Sınavda zaman yönetimini doğru yapamayıp, İngilizce sınavına yeteri kadar zaman ayırmayan ve soruları dikkatli bir şekilde okumayan öğrenciler için zorlanmış olabilir.

BAHÇEŞEHİR KOLEJİ
Uzmanlar, 2022-LGS’yi değerlendirerek tüm derslerin, Millî Eğitim Bakanlığı tarafından yayınlanan kazanım dahilinde olduğunu söylenebileceğini, her ay düzenli olarak yayınlanan örnek sorularla paralel bir LGS ile karşılaşıldığını söyledi. Ayrıca okuduğunu anlama ve çıkarım yapma becerisi yüksek öğrencilerin bu sınavda başarılı olacağını sözlerine ekledi.

Uzmanlar sınavın hem sözel hem de sayısal bölümünü şöyle yorumladı:

DİKKAT VE ODAKLANMA GEREKTİREN BİR SINAV
Bu yılki LGS Türkçe sınavı, konu kapsamı bakımından MEB müfredatının tamamını içerdi. Bu yıl Türkçe testi hem metinler hem de seçenekler açısından daha uzun sorulardan oluştu. Sorularda yorumlama becerisi ön plana çıktı. Paragraflarda içerik analizi yapmayı gerektiren soruların çözümünde dikkatin ve odaklanarak okumanın önemi ön plana çıkmış ve bu sorular, sınavın ayırt edici soruları oldu.  Özellikle tablo okuma sorusunda matematiksel düşünme becerisi, okuma anlama becerisinin önüne geçmiş, görsel okuma ve sözel mantık sorularındaki işlem basamakları fazla olduğundan zaman yönetimi ön plana çıktı.

Dil bilgisi soruları; kazanımları kavramış, konuya hâkim olan öğrencilerin yapabileceği nitelikteydi.

Genel olarak LGS Türkçe soruları, önceki yıllarda olduğu gibi kitap okuma alışkanlığını kazanmanın ve soru çözüm tekniklerine hâkim olmanın önemini ortaya koydu.

MUDANYA ATEŞKES ANTLAŞMASI SORUSUNDA KAVRAM BİLGİSİ BELİRLEYİCİ OLDU
2022 LGS soruları; geçen senede olduğu gibi 7’inci ünite olan ‘Atatürk’ün Ölümü ve Sonrası’ ünitesi hariç bütün üniteleri kapsayan bir sınav oldu. Sınav, soruların ölçtüğü kazanımlar açısından dengeli bir dağılım gösterdi. Sınavda 3 tane olumsuz, 1 tane öncüllü soru yer aldı.

2021 LGS’de yer alan kronoloji ve harita yorumlama tarzı soruların bu sınavda yer almaması dikkat çekiciydi. Bilgi ve anlama (kavrama) düzeyindeki sorular çoğunluktaydı.

Sınavda, öğrencilerin T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük dersindeki kavram bilgilerini kullanarak yorum yapmaları beklendi. Örneğin ‘muhalefet’, ‘mütekabiliyet’, ‘güçler birliği’ gibi kavramların anlamlarını bilen öğrencilerin bu sorularda istenen bilgiye daha rahat ulaşmaları beklenir. ‘Türk dış politikasının temel ilkeleri’ ile ilgili soru ise öğrencilerin hem kavram hem de tarih bilgisine sahip olmalarını gerektiriyordu.

Sınavın en belirleyici sorusunun Mudanya Ateşkes Antlaşması ile ilgili soru olduğu düşünülüyor. Bu soruda Osmanlı Devleti’nin resmen ve hukuken sona erdiğini ayırt edebilen öğrenciler soruyu rahatlıkla çözebilmişlerdir. Bunun dışındaki sorular açık ve net olup, LGS’de tartışmaya açık bir soru bulunmuyor. Düzenli ders tekrarı yapan, soru çözme alışkanlığı olan, ders kitabını takip eden her öğrencinin çözebileceği bir sınav oldu.

YORUMLAMA BECERİSİNİN ÖN PLANA ÇIKTIĞI SORULAR VARDI
LGS 2022 İngilizce soruları MEB tarafından yayınlanan örnek sorularla benzerlik gösterdi.  Soruların ünitelere göre dağılımı dengeliydi.

Sınavda, kelime bilgisi ve yapı bilgisi direkt olarak ölçülmedi. Ancak günlük diyalog ve durum belirten paragraflarla dil kullanım becerilerine yönelik sorular bulunuyordu. Soru içerikleri öğrencilerin ilgisini çekecek güncel konulardan oluşuyordu. Öğrencilerin iletişim becerisini ölçen ve en temel okuduğunu anlama becerisiyle rahatlıkla çözebilecekleri sorulara da yer verildi.

İngilizce testinde, okuduğunu anlama becerisiyle düşünme becerilerini de kullanarak çıkarımda bulunmalarını ve mantık yürütmelerini gerektiren iki soru yer aldı. Öğrencilerin, tablo ile ilgili öncülle bağlantılı olarak verilen tüm bilgilere tekrar dönmelerini gerektiren bu iki soru geçtiğimiz yıllara göre farklılık gösterdi. Bu sorular öğrencilerin verilen bilgiyi analiz etmelerini gerektiren, çözümü diğer sorulara göre zaman alacak ve düşündürecek sorulardı. Bu bağlamda İngilizce sorularında okuduğunu anlamanın tek başına yeterli olmadığı aynı zamanda anladığını yorumlama becerisinin de ölçüldüğü bir sınav olmuştur.

MEB ÖRNEK SORULARIYLA PARALEL BİR SINAVDI
Geçen senelerde olduğu gibi tüm sorularda öğrencilerin soruları somutlaştırabilmeleri ve daha rahat yorum yapabilmeleri için şekil, grafik, tablo gibi görseller kullanıldı. Bazı sorularda kullanılan şekiller sorunun çözümünde etkin rol oynadı. Sınavdaki sorular MEB tarafından yayınlanan örnek sorularla geçen yıllara göre daha fazla paralellik gösterdi.

Sınavın geneline bakıldığında geçen senelere göre belirleyici soru sayısı azalmış ancak matematik sınavda eleyici ders olma özelliğini korudu. Bu sınavda geçen seneden farklı olarak 6’ncı ünite kazanımlarını içeren soru soruldu ve böylelikle sınav tüm üniteleri kapsayan bir sınav oldu.

SORU METİNLERİ DAHA UZUNDU
Sorular MEB tarafından yayımlanan kazanımlara ve MEB örnek sorularının mantığına paralellik gösterdi. Sınavın geneline baktığımızda geçen yıllara göre eleyici soruların ve seçeneklerin çeldiriciliğinin fazla olduğunu söylemek mümkün. Soru metinlerinin genel olarak geçen yıla göre daha uzun olduğu görülüyor. Örnek sorularda olduğu gibi okuma, anlama ve çıkarım gücünün ölçüldüğü sorulara, ayrıca grafik yorumlama ve deney sorularına yer verildi. Deney soruları öğrencilerin çıkarım yapma gücünü ölçtü.

Sınavda, ‘DNA ve Genetik Kod’, ‘Basınç', 'Basit Makineler’ ile ‘Canlılar ve Enerji İlişkileri’ ünitelerine ait belirleyici sorular yer aldı. Geçmiş yıllara göre ‘Canlılar ve Enerji İlişkileri’ ünitesinden daha fazla soru sorulduğunu tespit ettik.