Uzmanlar LGS örnek soruları değerlendirdi: Analiz becerisi ön planda

Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) bu yıl Liselere Giriş Sınavı (LGS) kapsamında ikinci kez örnek soruları yayınladı. Uzmanlar, örnek soruların ezberi değil, yorumlama gücünü ölçtüğünü söylüyor. Adaylarıysa süreyi doğru kullanmaları gerektiği konusunda uyarıyorlar. 

UĞUR OKULLARI
Genel değerlendirme: LGS örnek sorularının geneline bakıldığında, soruların anlaşılır fakat yoruma dayalı olduğu görülüyor. Tüm derslerin soruları, Milli Eğitim Bakanlığı’nın müfredat ve kazanımlarına uygun. Detaylı bilgi ve düşünme becerisi gerektiren sorular. Soruların geneli öğrencinin sadece bilgisini değil, okuma becerisi, analiz etme, yorumlama ve muhakeme gücünü de sorguluyor. Sorularda verilen ön bilgiler soruların çözümü için öğrenciyi ezberci yaklaşımın dışına çıkarıyor. PISA sınavı sorularını andırıyor.  İlerleyen süreçte eğitim planı içerisine daha fazla yorum yapma, analiz etme, mantık yürütme gerektirecek sorular dahil edilmeli. 

Türkçe: Kasım ayı örnek LGS sorularında bir önceki örnek sorularda olduğu gibi görsel yorumlama, metinden ya da görselden çıkarım yapma, metinler arası ilişki kurma, bilgiden çıkarım yapma gibi ölçme unsurları kullanılıyor. Sorular uzunluğu nedeniyle öğrencilerin zamanı doğru değerlendirmesi önemli. Birkaç kazanımı bir arada kullanma becerisini ölçen sorulara yer verilmiş, soruların genelinde öğrencilerin dikkatini ölçmeye çalışılmış. Dikkati ölçme üzerinde durulmuş. Ezbere dayalı sorulara ağırlık sorulara ağırlık verilmemiş.

Sosyal Bilgiler: T.C inkılap tarihi ve Atatürkçülük örnek soruları Milli Eğitim Bakanlığı’nın sene başında yayımlamış olduğu kazanımlarına ve müfredatına uygun. Sorular, öğrencilerimizin sorumlu oldukları üniteler kapsıyor. Örnek sorulardaki paragraflar genel olarak uzun. Paragrafı yorumlamaya yönelik. Ayrıca neden sonuç ilişkisine dayalı harita bilgisini ölçen ve haritayı yorumlamayı gerektiren bir soru da yer alıyor.

Yabancı dil: Ekimde yayınlanan örnek sorularla benzer. Geçen sene uygulanan sınavla arasında dikkat çeken farklılıklar var.  Yayınlanan birinci ve ikinci  örnek sorular,  3’üncü ünite ‘In the Kitchen’ kapsamında. Soru kökünde olumsuz yapı ve ‘if’ bağlacının kullanılması dikkat çekici. 4’üncü soru tamamen yeni bir tip. İlk defa bir tabloyu diyalog takip ediyor. Burada geçen yıl görsel kullanılmadan sorulan diyalog sorusunun görsel ve veriyle desteklendiği görülüyor.  Sorular bakıldığında öğrencileri süreyi etkili kullanmalı.

Matematik: MEB kazanımlarına uygun, yoruma dayalı sorular paylaşılıyor. Bazı soruların düşündürücü. Süre dikkatli kullanılmalı.  Sorularda görselliğe önem verilmiş. Bu durum yorum yaparken öğrencinin hayal etme gücünü harekete geçiriyor ve sorunun daha anlaşılabilir olmasını sağlıyor.  Soru metninden önce yazılan yönergeler, öğrencilere konu ile ilgili hatırlatmalar yapıyor. Bunun yanı sıra yönergeler öğrencilerin sorunun çözümüne ulaşmasında da yol gösterici. Sorular, öğrencinin hem bilgisini, hem dikkatini ölçüyor. Hem de soruyu doğru yorumlayabilme gücünü ortaya çıkartıyor.

DOĞA KOLEJİ
Matematik: 24 Ekim’de yayımlanan örnek sorularda olduğu gibi kasım ayı örnek sorularının hazırlığında da 8’inci sınıf müfredatına bağlı kalındığı söylenebilir. Yayımlanan örnek soruların içeriğinin yaklaşık yüzde 50 ‘sini kare köklü sayılar oluştururken, geriye kalan bölüm hem birinci eğitim öğretim dönemi, hem de ikinci eğitim öğretim döneminin konularını kapsıyor. Hem 22 Kasım, hem de 24 Ekim tarihinde yayımlanan örnek soruların tamamına yakınının matematik okuryazarlığını ölçmeyi hedeflediğine dikkat edilmeli. Bu da geçtiğimiz yıl olduğu gibi seçiciliği oldukça yüksek bir sınavın öğrencilerimizi beklediğini gösteriyor. Sorular incelendiğinde günlük hayatla ilişkilendirilmiş soruların varlığı özellikle dikkat çekiyor. Bunun yanı sıra soruların dilindeki farklılık ve hikâyeleştirme doğru okuma ve okuduğunu yorumlayabilmenin önemini arttırıyor. Sorular yorumlama gerektirmesi özelliğiyle PISA sınavlarıyla benzerlik gösteriyor. Soruların sadece yüzde 20’si öğrencilerin alışık olduğu yorum gerektirmeyen sorulardan oluşuyor. Soruların aynı zamanda uzun olması öğrencilerin zaman yönetimi becerilerini geliştirmelerini gerektiriyor.

Fen bilimleri: Örnek sorular MEB’in sınırladığı müfredat kazanımlarına uygun olup beklenildiği gibi ayırt edici, bilgi hâkimiyeti ve muhakeme becerisini ölçen sorulardan oluşuyor. Geçtiğimiz yıl yapılan sınavda karşımıza çıkan deneysel düzeneklerin sorgulandığı, grafik, tablo ve görsel okuma sorularının yine örnek kitapçıkta da ağırlıklı olduğunu görüyoruz. Bu durumdan yola çıkarak laboratuvar kullanmanın özellikle deney düzenekli sorularda öğrencilerin başarısını doğrudan etkileyeceğine inanıyoruz. ‘Mevsimler ve İklim’ ünitesine ait üç sorunun bilgi hâkimiyeti ve yorum becerisini ölçen sorulardan oluşuyor. ‘DNA ve Genetik Kod’ ünitesine ait altı soru görsellerle ilişkili ve sayısal düşünme becerisini ölçüyor. ‘Basınç’ konusundaki bir sorunun ise bilgiyi kullanarak yorum yapabilme düzeyinde bir sorudan oluştuğunu görüyoruz. Sayısal düşünme becerilerini artırmanın soruları çözerken avantaj sağlayacağına inanıyoruz.

Türkçe: MEB’in kasım ayında açıklamış olduğu örnek soruların geçen yıl uygulanmış olan LGS’nin gelişmiş bir şekli olduğunu görüyoruz. 8’inci sınıfa gelmiş bir öğrencinin temel dil becerilerini, özellikle okuma-anlama düzeyini ölçen sorulara ağırlık verilmiş. Örnek sorularda tam da beklediğimiz gibi PISA ve ALES sınavlarında gördüğümüz ‘öncüle bağlı sorular’, ‘metin yorumlama’, ‘görsel okuma’, ‘grafik okuma’ ile ‘sözel mantık soruları’ yer alıyor. Paragraftaki cümlelerde boş bırakılan yerleri uygun sözcüklerle tamamlama aynı zamanda paragrafın cümlelerini doğru sıralama soruları da var. Dil bilgisi sorularında örnek olarak noktalama işaretleri ve fiil çatısı konusu görülüyor ki dil bilgisi konularının da yer alacağını ancak soruların ‘senteze’ dayalı olacağını işaret ediyor. Örnek sorulara göre bu yılki sınav, okuma-anlama becerileri, görsel ve grafik okuma becerileri, sözel mantık becerileri üst düzeyde gelişmiş öğrencileri belirleyecek.

T.C. inkılap tarihi ve Atatürkçülük: Öğrencilerimizin harita okuma becerisi gerektiren sorulara da hazırlıklı olmaları gerektiğini görüyoruz. Harita ve görsel içerikli sorular, LGS sınavlarında geçtiğimiz yıllarla kıyasladığınızda örnek sorular içinde öğrencilerimizin alışık olmadığı bir soru tipi. Harita bilgisi yeterli olmayan öğrencilerin bu konuya mutlaka ağırlık vermeleri gerekiyor. Bunun yanı sıra kavram bilgisi, dikkat ve yorum becerisini ölçen iç içe geçmiş soru metinlerine ağırlık verildi. Siyasi gelişmelerin verildiği karşılaştırmalı durum tablolarını yorumlamayı gerektiren ve ayırt edici soruların yer aldığını görüyoruz.

Din kültürü ve ahlak bilgisi: Soruların bilgiye dayalı olmakla birlikte, yorum ve sentez düzeyinde olduğu görülüyor. Sorulardaki paragrafların daha kısa olması tercih edilmiş, dini kavramlar sosyal ve dini hayat ile ilişkilendirilerek soruldu.

İngilizce: Soruların anlamayı destekleyici görsellerle sunulduğunu görüyoruz. Sorularda öğrencilerin anlama ve bilgiyi kullanma becerileri ölçülüyor. Sorularda dil bilgisi yapıları ve günlük hayatta kullanılan ifadeler karşılıklı konuşma metinleri ve paragraflar içinde verilmiş. Boşluk doldurma tarzındaki sorular öğrencilerin söz konusu durumu göz önünde canlandırması ve kolay analiz etmesini sağlıyor. Şimdiye kadar yayımlanan sorular incelendiğinde paragraf sorularının sınavda ağırlıklı olarak yer alacağını düşünüyoruz.