Üzengi Nedir Ve Ne İşe Yarar? Üzengi Ne Zaman İcat Edildi Ve Kim Buldu

Üzengi, en önemli binicilik malzemelerinden bir tanesidir. Türklerin ata sporlarından birisi de at binmektir. At binmek için gereken en önemli malzemelerden olan üzenginin icadı hayati önem taşımaktadır.

Üzengi Nedir?

Üzengi genel olarak eyerin iki yanında bulunan ve atın karın hizasına kadar sarkan bir üründür. Üzengi sayesinde hayvanlara binilirken ayakların basması için üzengi işe yaramaktadır. Üzenginin altı düz olurken demir bir halka olarak bilinmektedir. Üzengi sayesinde gerek at gerek ise benzer hayvanlara rahat bir şekilde binilebilir. Hayvanlara binilirken eyerin iki yanında bulunan demir halka üzengi olarak adlandırılmaktadır. Üzengi, insanların kulağında bulunan üzengi kemiğine benzediği için bu malzemeye üzengi adı verilmiştir. Üzengi de binicilikte önemli bir yere sahiptir.

Üzengi Ne İşe Yarar?

Geçmişte ve günümüzde binicilik işlerinde ve yarışlarda üzengi önemli bir yere sahiptir. At zorlu bir hayvan olduğu için ata binmek dikkat gerektirmektedir. Atın kontrol edilebilmesi için ise mutlaka üzengi gerekir. Üzengi sayesinde pek çok binici atın üzerinde daha rahat bir şekilde hareket eder. Biniciler tarafından üzengi kullanılırken kayış ve eyer arasında bağlantı sağlanır. Biniciler için üzenginin uzunluk ve kısalık ayarının yapılması da çok önem taşımaktadır.

Ata sporumuz olan cirit atma sırasında da atın kontrol edilebilmesi için üzengi mutlaka kullanılır. Üzengi sayesinde cirit sırasında sarsıntısız hareket edilebilir. Üzengi, atın ağırlığının diğer kullanılan kılıç ve mızrak ile de dengelenmesini sağlar. Üzengi kullanımı sayesinde sporcunun başarısı da artacaktır. Üzengi kullanıldığında binicinin ve atın yarışlar sırasındaki kabiliyeti de artış gösterir.

Üzengi Ne Zaman İcat Edildi?

Özellikle Türk spor tarihinde önemli bir yeri olan Üzengi tarihsel süreçte ele alındığında ilk defa Çin'de kullanıldığı bilinmektedir. Tarihteki bazı kaynaklara göre üzengi Milattan sonra 4. ve ya Milattan sonra 5. yüzyılda ortaya çıkmıştır. Türk kaynaklarına bakıldığında ise Türkolog Peter Golden, üzenginin ilk kez Kök-Türkler tarafından icat edildiğini belirtmiştir. Macar Türkolog Rona- Tas ise yaptığı çalışmalar neticesinde metal üzenginin Kök Türkler zamanından önce icat edilmediğini öne sürmüştür. Üzengi, Osmanlı Devleti'nde özellikle 15. yüzyıl döneminde önemli bir zanaat olarak bilinmekteydi.

Üzengiyi Kim Buldu?

Binicilik alanında yoğun olarak kullanılan üzenginin icadı en merak edilen konular arasında yer almaktadır. Tarihteki bazı kaynaklara göre üzenginin Milattan sonra 4. ve ya Milattan sonra 5. yüzyılda Çin'de ortaya çıktığı söylenmekteydi. Ünlü Türkolog Peter Golden tarafından yapılan çalışmalar ise üzenginin ilk kez Kök- Türkler tarafından icat edildiğini göstermektedir. Üzengi özellikle 15. yüzyıl zamanında Osmanlı Devleti'nde önemli bir zanaat olarak ön plana çıkmıştır. Osmanlı döneminin yanı sıra Almanya ve Avrupa ülkelerinde de binicilik alanında üzengi yoğun olarak kullanılmıştır.

Üzengi Yapımı İle İlgili Bilinmesi Gerekenler

Üzengi yapılırken dikkat edilmesi gereken detaylar bulunmaktadır. Üzengi yapımı ciddi bir emek, ustalık ve sabır ister. Çelik ve pirinçten yapılan üzengi gümüş ve bakırdan da yapılabilir. Üzenginin kendi içinde doğru bir matematiği olduğu için üzengi yapımı hassas bir iştir. Üzengiye isteğe bağlı olarak çiçek ve benzeri desenler de yapılabilir. Üzenginin üzerine cıva sürülerek parlatması da yapılabilir. Ayrıca üzengi kullanım amacına göre iki farklı türde yapılabilir. Gündelik hayatta ata binenler için kullanılan üzengi ve jokey binicileri için yapılan üzengi çeşidi vardır.