Uzaktan eğitimde yabancı dil

Örneğin, dil öğrenen bir bireyin demans sorunlarına karşı tek dilli bireylere göre daha avantajlı olduğu gözlendi.

BİR DİL NEDEN BİR İNSANDIR?
Dil öğrenen bireylerin farklı kültürlere önyargısız yaklaştıkları, farklılıklar karşısında hoşgörülü ve esnek davrandıkları saptandı. Bu unsurları göz önünde bulundurduğumuzda günümüzde bir yabancı dilin yanı sıra başka yabancı dilleri öğrenmek, bilişsel ve kültürel yararlarının yanı sıra insanlığın bilgi birikimine kolaylıkla erişebilme, dünyayı farklı gözlerle değerlendirebilme ve bilgi birikimine olası katkı sunabilme açısından çok değerli. Türk edebiyatının yanı sıra, dünya edebiyatının başyapıtlarını özgün dillerinde okumak, dil kullanımının ve söz sanatlarının ince ayrımlarını anlayabilmek dünyaya bakış açısını genişleten entelektüel bir keyif sağlar. ‘Bir dil, bir insandır’ ifadesi bu bakımdan geçerli.

DİL UFKUMUZU GENİŞLETMEMİZİ SAĞLAR
Bir dil bize dünyaya bir başka açıdan bakabilme olanağı sunarak ufkumuzu genişletmemizi sağlar. Aynı önermeyi farklı bir dilde çok değişik sözcük ve yapılarla dile getirmek ilginç bir deneyim. Örneğin, İngilizcede kullanılan bir olayı olduğundan hafif gösterme geleneği (understatement), Almancada dönüşlü yapılar, İspanyolcada sobremesa sözcüğü (yemekten sonra masada sohbete dalma) bu ilginçliklere örnek olabilir. Geleceğimizi emanet edeceğimiz gençlerimize diller arasındaki bu ilginç ayrıntıları işaret ederek, dünya çapındaki bilgi birikimini anlamaları, gelişmeleri takip edebilmeleri ve bu birikimine olası katkı sağlayabilmeleri için en az bir yabancı dili öğrenmelerinin önemini anlatarak onlara bir parça ilham vermek ve bu doğrultuda çaba göstermeleri için onları güdülemek önemli.

UZAKTAN ÖĞRETİME HEMEN ADAPTE OLDUK
Küresel bir salgının başladığı geçtiğimiz yılın Mart ayından beri dünyada ve ülkemizde zorlu bir süreç yaşıyoruz. Bu zorlu süreçte elbette diğer üniversitelerimizde olduğu gibi, Anadolu Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu’muzda da, bu bulaşıcı hastalık nedeniyle yüz yüze öğrenime ara vermiş olsak bile teknolojinin bize sağladığı geniş imkânlarla uzaktan dil öğretimini sürdürmeyi başarabildik. Uzaktan dil öğretimimiz halen devam ediyor. Dünya Sağlık Örgütü’nün pandemi ilan etmesinin ardından Yükseköğretim Kurulu’nun (YÖK) aldığı kararlar doğrultusunda Almanca, Fransızca, İngilizce ve Rusça hazırlık programlarımızda ve seçmeli yabancı dil derslerimizde hızla uzaktan öğretime geçmek zorunda kaldık. Bu zor dönemde hem Anadolu Üniversitesi’nin hem de öğretim elemanlarımızın akademik ve uygulama düzeyinde uzaktan öğretim konusundaki bilgi birikimi sayesinde bu süreci göreceli olarak verimli ve sağlıklı yürütebildik. Pandeminin ilk günlerinde, yani bahar 2020 döneminde hazırlık öğretimi yürüttüğümüz tüm dillerde öğretim elemanlarımız hızla ders anlatım videoları hazırlayarak yüksekokulumuzun Youtube kanalına yükledi. Ayrıca Öğrenme Yönetim Sistemi’mizde değişik ders içerikleriyle ek öğrenme malzemeleri, kısa ve uzun sınavlardan oluşan ölçme değerlendirme materyallerinin yanı sıra uzaktan öğretim yoluyla verdikleri canlı derslerle öğrencilerimize nitelikli bir öğretim vermeyi başardılar. Öte yandan 2020-2021 akademik yılı için çok daha önceden yaz aylarında başladığımız hazırlıklarla daha fazla bir süre içinde ve daha planlı hazırlanabilmek fırsatı bulabildik. Donanımlı ve dinamik akademik personelimiz ve yöneticiler olarak bu süreci, yüz yüze öğretim sürecinde alışık olduğumuz o rahat, tanıdık alanımızdan ayrılarak uzaktan öğretim süreci doğrultusunda bilgi, beceri ve deneyimlerimizi arttıracak bir gelişim fırsatı olarak değerlendirdik. Bu görüşle ders içeriği hazırlama ve uzaktan öğretim sürecine hazırlanma motivasyon ve heyecanımız daha da arttı.

UZAKTAN YABANCI DİL ÖĞRENMEK ZOR
Yabancı dil öğrenmenin çok kolay olmadığı gerçeğinden hareketle uzaktan yabancı dil öğrenmenin daha da zor olacağı düşünülebilir. Ancak, öncelikle yabancı dil öğrenmek, sanıldığı kadar zor olmasa da öğrenci açısından öğrenme hevesi, sebat, sistemli ve sürekli çalışmayı gerektiriyor. Bu durum yüz yüze ve uzaktan öğretim süreçleri için geçerli. İçinden geçtiğimiz zorlu günlerde uzaktan öğretimin olumlu ve olumsuz yanlarını öğrencilerimiz ve öğretim görevlilerimizle birlikte yakından gözlemleme fırsatı yakaladık. Öncelikle, öğrencilerimizin tamamının uzaktan öğretim için gerekli olan bilgisayar ve internet erişimleri olamayabileceğini gözlemledik. Bilgisayarları olmayan öğrencilerimiz, kısmen cep telefonlarından erişim sağlamaya çalıştı. Ayrıca, bu durumu bir parça telafi edebilmek için özellikle sınav dönemlerinde üniversitemizin Açık öğretim Fakültesi bürolarını öğrencilerimizin yaşadıkları illerde kullanımlarına sunduk. Uzaktan öğretimin sağladığı ve farkında olduğumuz avantajlarını da daha yakından gözlemledik. Uzaktan öğretim, bir bakıma zaman ve mekan sınırlarını ortadan kaldırarak öğrencilere diledikleri zamanlarda ve diledikleri mekanlarda dil öğrenebilme esnekliği ve hazırlanan ders içeriklerine istedikleri kadar erişimlerini mümkün kılıyor. Hatta canlı dersler bile kayıt altına alınıyor ve dersin kaydını tekrar izleme fırsatını sunuyor.

UZAKTAN EĞİTİM ARTIK HAYATIMIZA GİRDİ
Yine de bilgisayar oyunlarının, sosyal medyanın ve genelde internetin bireyleri bilgi bombardımanına tuttuğu, bilginin çok hızla güncellendiği, dikkatlerimizin konudan konuya hızla değiştiği günümüzde kişilerin dikkati kolayca dağılabiliyor ve belli bir konuda odaklaşmakta zorluk yaşanabiliyor. Bunlar göz önünde bulundurulduğunda öğrencilerimizin yaşayabilecekleri zorluklardan biri de bu dikkat dağıtıcı ortamda düzenli çalışabilmek olabilir. Bu nedenle, öğrencilerin dikkatlerini toparlayarak düzenli ve süreklilik gösteren çalışmaları için ders içeriklerinin yanı sıra dil öğrenmede gerekli olan kısa aralarla kısa sınavlar ve ödevleri düzenli çalışarak zamanında tamamlamaları önemli. Öğrencilerin, boş zamanlarında öğrendikleri dilde film izlemek, şarkı dinlemek ya da ilgilendikleri konuları okumak, ilgili yabancı dilde blog incelemek gibi etkinliklerden ve doğru telaffuz öğrenebilmeleri için sesli sözlüklerden yararlanabilecekleri görüşündeyim.
Çağımızda zorunlu olarak başladığımız ve hepimizi biraz daha olgunlaştırıp, geliştiren uzaktan öğretim sürecinin ardından hayatımızın normale döndüğü ve yüz yüze öğretim yapabileceğimiz günlere ulaştığımızda bile, uzaktan öğretim teknolojilerinin olanakları, bu kapsamda hazırlanmış ders içerikleri artık geriye dönülemeyecek bir şekilde hayatımıza girdi. Kolay ya da zor yanlarıyla birlikte uzaktan öğretimin bundan sonra yüz yüze öğretim süreçlerimizde de yer bulacağını ve hem biz eğitimciler hem de öğrencilerimiz için bir seçenek, destek ders içerikleri olarak eğitimimizin kalıcı bir bileşeni olacağını düşünüyorum.

PROF. DR. ÜMİT DENİZ TURAN KİMDİR?
Hacettepe Üniversitesi İngiliz Dili ve Edebiyatı’nda lisans ve yüksek lisans derecesinin ardından, Amerika Birleşik Devletleri’nde University of Pennsylvania’da doktora öğrenimini tamamladı. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi İngilizce Öğretmenliği Bölümünde çalışan Prof. Dr. Turan, lisans ve lisansüstü düzeylerde dilbilim, ikinci dil edinimi kuramları, Türkçe ve İngilizcenin yapısı gibi farklı dersler verdi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü ve Eğitim Bilimleri Enstitüsü’nde çeşitli lisansüstü ve doktora tezleri yönetti. Yurt içi ve yurt dışında yayınlanmış çeşitli makale, kitap bölümü ve konferans bildirileri bulunuyor. 2016-2019 yılları arasında eğitim fakültesi, yabancı diller eğitimi bölüm başkanlığı ve İngilizce öğretmenliği anabilim dalı başkanlığını görevini yaptı. 2019’dan beri Anadolu Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Müdürü olarak görev yapıyor. Halen Dilbilim Araştırmaları Dergisi’nin alan editörlerinden biri.