Uşi Antlaşması Nedir? Uşi Antlaşması Tarihi, Maddeleri, Önemi Ve Sonuçları Kısaca Özeti

Uşi Antlaşması esasında sıklıkla Lozan Antlaşması ile de karıştırılmaktadır. Oysa Uşi Antlaşması Trablusgarp Savaşını sonlandıran ve Osmanlı ile İtalyanlar arasında imzalanan antlaşmadır.

 Uşi Antlaşması Nedir? 

 Trablusgarp Savaşı devam ederken Balkan Savaşının çıkması Osmanlı İmparatorluğunu güç duruma düşürmüştü. İki büyük savaşı iki cephede sürdürecek gücü kalmayan Osmanlı İmparatorluğu İtalya Krallığı'ndan barış istemek zorunda kalmıştı. 

 Bu görüşmeler her iki tarafın bir araya geldiği İsviçre' nin Leman gölü kıyısında bulunan Lozan kentinde gerçekleşti. Antlaşma işte bu kıyıda bulunan " Uşi semtinde "imzalandı. 1912 tarihli bu Antlaşmaya Uşi Antlaşması denilmesi bu sebepledir. 

 Uşi Antlaşması Kimler Arasında Gerçekleştirilmiştir? 

 Antlaşması Osmanlı İmparatorluğu ve İtalya Krallığı arasında imzalanmıştır. Her iki devlet arasında imzalanan bu antlaşma Trablusgarp Savaşı sonunda imzalanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu İtalya ile savaş halinde iken yani Trablusgarp savaşı devam ederken Balkanlarda da ayaklanmalar ve savaş çıkmıştır. İşte askeri, mali ve siyasi yönden zorda kalan Osmanlı İmparatorluğu İtalyanlarla masaya oturmak zorunda kalmıştır. Osmanlı İtalya Krallığı' ndan barış talep etmek durumunda kalmıştır. Bu tarihi Uşi Antlaşmasına giden yol olmuştur. 

 Uşi Antlaşmasının Tarihi ve Özeti 

 Uşi Antlaşması olarak adlandırılan ve İtalyanca' da " Trattato di Losanna" diye bilinen antlaşma 1912 yılında tam olarak da 18 Ekim 1912 tarihinde imzalanmıştır. 

 Uşi Antlaşmasının önemini anlayabilmek için Trablusgarp Savaşının sebepleri üzerinde durulmalıdır. İtalya, sömürgecilikte diğer Avrupa ülkelerinden daha geride kalmıştı. Bu nedenle sömürge arayışını agresif bir şekilde sürdürmekte idi. Osmanlı İmparatorluğunun toprakları arasında yer alan Trablusgarp ( Bügünkü Libya ) İtalya' nın bu anlamda iştahını kabartıyordu. 

 Osmanlı İmparatorluğunun çöküşe geçmesi ve deniz aşırı kuzey Afrika kıyısındaki bu toprakları koruyacak gücünün azaldığını fark eden İtalya Trablusgarp Savaşının çıkmasına neden olmuştur. Ne yazık ki bu savaş devam ederken bir de Balkanlarda savaş çıkması Osmanlı'yı İtalya'dan barış talep etmek zorunda bırakmıştır. Nitekim 1911-1912 yılları arasında süren görüşmeler Uşi Antlaşmasının imzalanması ile son bulmuştur. 

 Uşi Antlaşmasının Maddeleri 

 Osmanlı İmparatorluğunun imzalamış olduğu son antlaşmalardandır. Uzun müzakere ve tartışmalar sonucunda imzalanan Uşi Antlaşması toplamda 10 maddeden oluşur. Fakat en önemli maddeleri olan üç maddesi şunlardır: 

l Uşi Antlaşması ile Trablusgarp ve Bingazi bölgelerine özerklik tanınmış oldu. Bingazi ve Trablusgarp yeni yasalar ve özel bir düzenle yönetilecekti.

l Osmanlı İmparatorluğu bu bölgelere yani Bingazi ve Trablusgarp' a iki görevli atayacaktı. Bunlardan " Naibü's-Sultan" padişah adına bu bölgeleri koruyacaktı. Adli ve dini işler için için de merkezden padişah tarafından kadılar tayin edilecekti. Her iki görevlinin maaşları ve giderleri ise Osmanlı Maliyesi tarafından karşılanacaktı.

l Uşi Antlaşmasının kritik maddesi olan on iki ada maddesi ise şöyleydi: İtalya on iki adayı geçici olarak elinde tutacaktı. Yani Osmanlı İmparatorluğu Balkan Savaşlarında bu adaları savunmayacaktı.

Uşi Antlaşmasının Önemi 

 Uşi Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğunun imzalamaya mecbur kaldığı ve toprak kaybedip tavizler vermek zorunda bırakıldığı olumsuz bir Antlaşmadır. Yerel halkı direniş için örgütlemek üzere Trablusgarp' ta bulunan başta Mustafa Kemal olmak üzere Fethi Okyar gibi isimler de Uşi Antlaşması imzalanınca İstanbul' a dönmek zorunda kalmışlardır. 

 Uşi Antlaşmasının Sonuçları 

 Uşi Antlaşması ile Osmanlı İmparatorluğu toprak kaybetmiştir. 12 adayı geri vereceğini taahhüt etmişse de İtalya bu adaları geri vermemiştir. Bu adalar 2. Dünya Savaşı sonunda Yunanistan'a verilmiştir.