URAP: Türk üniversitelerinde Hacettepe zirvede

Türkiye’de lisans mezunu veren 166 üniversitenin akademik performansının sıralandığı ODTÜ University Ranking by Academic Performance Laboratuvarı’nın (URAP) listesinde, Hacettepe ülkenin en iyi üniversitesi olurken, ODTÜ ikinci, İTÜ ise üçüncülüğü elde etti.

Bu yıl, üniversitelerin akademik performansını özetleyen URAP 2019-2020 Türkiye sıralamasında, Clarivate Analytics/InCites ile YÖK’ün yayımladığı veriler kullanıldı. URAP sıralamalarında da binden fazla yazarlı makaleler değerlendirme dışında bırakıldı.    �
URAP Türkiye sıralamasında geçmiş yıllarda olduğu gibi bu yıl da yükseköğretimdeki farklılıklar göz önüne alınarak, devlet-vakıf, tıp fakültesi olan-olmayan, 2000 yılı öncesi-sonrası kurulan üniversiteler kendi grupları içinde ayrıca sıralandı.     

ETKİ DEĞERİ YÜKSEK 25 BİN MAKALE YAYIMLANDI
Bu yıl URAP 2019-2020 Türkiye sıralamasında lisans mezunu veren 108’i devlet, 58’i vakıf olmak üzere 166 üniversite yer aldı. Sıralamada yer alan üniversitelerde görev yapan öğretim üyesi sayısı 80 bin 282, öğrenim gören öğrenci sayısı ise 2 milyon 373 bin 643 olarak hesaplandı. 

Sıralamada yer alan üniversiteler tarafından etki değeri yüksek dergilerde yayımlanan makale sayısı 25 bin 193 oldu. Bu makalelerin yüzde 65’i devlet üniversiteleri tarafından yayımlandı. Sıralamada yer alan üniversitelerin son 5 yılda aldığı toplam 1 milyon 73 bin 559 atfın yüzde 67’si devlet üniversitelerinde gerçekleşti. Öğretim üyesi başına öğrenci sayısı devlet üniversitelerinde ortalama 30.37 iken, vakıf üniversitelerinde 30.20 oldu.

HACETTEPE’Yİ ODTÜ VE İTÜ TAKİP ETTİ  �
2019-2020 URAP Türkiye sıralamasında Hacettepe Üniversitesi ilk sırada yer aldı. Hacettepe’yi, ODTÜ, İTÜ, İstanbul, Koç, Ankara, Boğaziçi, Ege, Bilkent, Gebze Teknik, Gazi, Yıldız Teknik, Sabancı, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Atatürk, Bezm-i Alem Vakıf, Erciyes, Marmara, Dokuz Eylül ve Selçuk üniversiteleri izledi.    �
Türkiye sıralamasında ilk 20 üniversitenin durumu incelendiğinde Koç Üniversitesi, son yıllarda hızla ilerleyerek 5’inci sıraya, Yıldız Teknik Üniversitesi de son dönemde ilerleme göstererek 12’nci sıraya yükseldi.    

‘YAĞMACI DERGİ KARARI, ÇOK YARARLI OLDU’
URAP Koordinatörü Prof. Dr. Ural Akbulut, sıralamaya ilişkin yaptığı açıklamada, bazı üniversitelerdeki akademisyenlerin bir bölümünün, etki değeri çok düşük veya sıfır olan dergilere yönelmesi nedeniyle o üniversitelerin Türkiye ve dünya sıralamalarında alt sıralara düştüğünü ifade eti. Akbulut, bu nedenle URAP’ın etki değeri en düşük makaleleri değerlendirme dışında bıraktığını anlattı. Üniversitelerarası Kurulun yağmacı dergilerdeki makalelerin akademik yükseltmelerde kullanılmamasına karar vermesinin, üniversitelerin geleceği açısından çok yararlı olduğuna işaret eden Akbulut, üniversitelere, Türkiye’deki sıralamalara ve dünya sıralamalarına giren üniversitelerin atıf ve makale sayılarını kıyaslamalarının kendileri açısından yararlı olacağını ifade etti. Akbulut, ayrıca şunları söyledi:

“Türk üniversitelerinin çoğu, son yıllarda sadece URAP dünya sıralamasında değil, tüm dünya sıralamalarında geriye düştü. Bu düşüşün temel nedenlerinden biri etki değeri en yüksek dergilerdeki makale sayılarının yeterince hızlı şekilde artırılamayışıdır. Etki değeri çok düşük veya sıfıra yakın dergilerde makale yazan akademisyenlerin, bu tür dergilere makale göndermemesi, kendi üniversitelerinin sıralamalarda gerilemesini durduracaktır. Atıf alamayan makaleler azaldıkça ilgili üniversitenin makale başına düşen atıf sayısı artacağı için makale başına düşen atıf sayısını artıran üniversitelerin sıralamalarda ilerleme şansı artacaktır.

ETKİ DEĞERİ DÜŞÜK MAKALE SAYISI
Türkiye’de en düşük etki değerine sahip dergilerdeki makale sayısı dünya ortalamasının 2.5 katı. Bu durum 2018’de biraz düzelmeye başlamış olsa da üniversitelerin sıralamalarda ilerlemesini engellemeye devam ediyor.

Hacettepe, İstanbul, İstanbul teknik, Orta Doğu Teknik, Ankara ve Ege üniversiteleri 2010-2015 yılları arasında URAP dünya sıralamalarında ilk 500’e girebilen üniversiteler. Ancak 2016’dan bu yana ilk 500’e girebilen üniversite yok. Bunun da nedeni yine tüm çabalara karşın etki değeri düşük makale sayıları.

Çok sayıda yönetici, üniversitelerinin dünya ve Türkiye sıralamalarında yükselmesini sağlamak için yoğun çaba harcıyor. Diğer ülkelerde, bu tür çabaların karşılıksız kalmadığını gösteren iyi örnekler var. Çin’in 2018-2019 URAP Dünya sıralamasında ilk 100’de 9 üniversitesi bulunuyor. Nüfusu 5,6 milyon olan Singapur’da toplam olarak 4 üniversite vardır. Ülke ve üniversite yöneticileriyle akademisyenlerin ortak çabaları sonucunda bu ülkenin bir üniversitesi (National University of Singapore), URAP 2018-2019 Dünya sıralamasında dünya 30’uncusu ve diğeri (Nanyang Technological University) dünya 57’ncisi olarak ilk 100’e girmeyi başarmış ve diğer ülkelere örnek olmuştur.”