Ünsüz Benzeşmesi Nedir? Ünsüz Benzeşmesi Konu Anlatımı Ve Örnekleri

Ünsüz benzeşmesi diğer bir ismi ile ünsüz sertleşmesi olarak bilinmektedir. Genel tabiriyle ‘fıstıkçı şahap’ kelimeleri içerisindeki sert ünsüzler ile ele alınan ve bu kelimeler üzerinden değerlendirilen bir dil bilgisi kuralıdır.

 Ünsüz Benzeşmesi

 Ünsüz benzeşmesi sert ünsüzler ile biten cümlelerin sonuna yumuşak ünsüzlerin gelmeyeceği anlamı üzerinden ele alınır. Sondaki bu yumuşak ünsüzler onun yerine sert ünsüzlere bırakır ve kelime tamamlanır. Buna dikkat ederek diğer ismi ile ünsüz sertleşmesi ve bilgisi kuralına ele alabilirsiniz. Bir Örnek vermek gerekirse;

 ‘Yap + dı = Yaptı’

 Bu şekilde ele alınmakta ve sondaki yumuşak ünsüz sert ünsüz hale gelmektedir. Özellikle örgün öğretim gören öğrenciler ile beraber sınavlara girecek öğrenciler ve edebiyat ile ilgilenen kişiler için bu büyük öneme sahiptir. Ayrıca ünsüz benzeşmesi cümlelerin ve kelimelerin daha doğru telaffuz edilmesine olanak tanır. Böylece kurulan cümleler daha anlaşılır ve düzgün biçime gelebilmektedir.

 Ünsüz Benzeşmesi Nedir?

 Türkçedeki herhangi bir kelime eğer sert sessiz harflerden biri ile (f, s, t, k, ç, ş, h, p,) sona ererse, daha sonraki gelecek olan ek için yumuşak ünsüzler (c, d, g) ile bitemez. Onun yerine (ç, t, k) sert ünsüzlerle biterek ünsüz benzeşmesi kuralı gerçekleştirilir. Dil bilgisi açısından bu kurala ise ünsüz benzeşmesi ya da diğer ismi ile ünsüz sertleşmesi denmektedir.

 Ünsüz benzeşmesi dil bilgisi kuralı sessiz harflerin yumuşaklık ve sertlik özellikleri üzerinden uyumana göre ele alınmış ve hazırlanmıştır. Böylece Türkçede kelimeler cümle içerisinde çok daha etkin şekilde ve düzgün kullanılabilmektedir. Genelde Türkçedeki bütün farklı kelimeler ünsüz benzeşmesine uyumludur. Zira okunduğunda da zaten kolaylıkla anlaşılabilen en basit dil bilgisi kuralları arasında yer alır.

 Ünsüz Benzeşmesi Konu Anlatımı

 Türkçede yer alan sert sessizler ile sonlanmış olan kelimelerin sonu mutlaka yine sert sessiz ile bitmesi gerekmektedir. Yani sonra herhangi bir şekilde yumuşak sessiz harfler gelemez. Bu bağlamda (c, d, g) yumuşak ünsüzler dönüşümü gerçekleştirmek suretiyle (ç, t, k) şekline dönüşür. Bunu bir örnekle açıklamak gerekirse;

 - c ünsüzü = ç ünsüzüne,

 - d ünsüzü = t ünsüzüne,

 - g ünsüzü = k ünsüzüne,

 Bu dönüşüm ile beraber ünsüz benzeşmesi ünsüz sertleşmesi gerçekleştirilmektedir. Genel olarak Türkiye'de bulunan bütün farklı kelimeler için böyle bir durum söz konusu olduğunda, mutlaka ünsüz benzeşmesi yani sertleşmesi gerçekleşir. Cümle içerisinde bunu anlamak oldukça kolaydır. Hem okuma açısından hem de bir kelime sert sessize bittiğinde yine sert sessizde başlaması üzerinden durum anlaşılabilmektedir.

 Ünsüz Benzeşmesi Örnekleri

 Ünsüz benzeşmesi dil bilgisi kuralı konusunda verilecek birçok farklı örnek olduğunu söylemek mümkün. Özellikle çok sık kullanılan Bir örnek üzerinden açıklama yapmak gerekirse;

 ‘’Simit + ci’’ Bu kelimeden anlaşıldığı üzere t harfi ile biten simit kelimesinden sonra gelecek olan c harfi yumuşak bir ünsüzdür. O yüzden bunun yerine ç harfi gelerek sert ünsüz ile ‘simitçi’ şekilde tamamlanır. Böylece ünsüz benzeşmesi dil bilgisi kuralı gerçekleştirilir. Bu gibi daha pek çok farklı kelime Türkçede yer almakta ve öne çıkmaktadır.

 - Yap + dı = Yaptı,

 - Seç + gin = Seçkin,

 - Türk + ce = Türkçe,

 - Ağaç + da = ğaçta,

 - Unut - gan = Unutkan,

 - At + gı = Atkı,

 Bu gibi daha pek çok farklı örnek verilebilir.