Üniversitelere rehberlik edecek
Güncelleme Tarihi:
Ülkemizde yükseköğretim alanında kalite güvence sisteminin güçlendirilmesi amacıyla, 2015 yılında Yükseköğretim Kurulu’na (YÖK) bağlı olarak kurulan Yükseköğretim Kalite Kurulu (YÖKAK), YÖK’ün yetki devri çalışmaları kapsamında 2017 yılında idari ve mali açıdan bağımsız bir kuruluş haline geldi. Dünyada geçmişi çok uzun yıllara dayalı kalite kuruluşları bulunuyor. YÖKAK bu anlamda genç ve dinamik bir kuruluş olup, kısa bir sürede dünya ile uyumlu, ülkemiz şartlarını da dikkate alan bir kalite kurulu haline geldi.
Yükseköğretim Kalite Kurulu Başkanı Prof. Dr. Muzaffer Elmas şunları söyledi: “Kurulumuz, Avrupa Kalite Ajansları Birliğine (ENQA), Dünya Kalite Ajansları Birliğine (INQAAHE), ABD’deki Uluslararası Kalite Ajansları Grubuna (CHEA-CHIG), Asya Pasifik Ajanslar Birliğine (APQN) ve İslam Ülkeleri Kalite Ajansları Birliğine (IQA) tam üye olarak bunu kanıtlamıştır.
PANDEMİDE YÜKSEK ÖĞRETİMDE DEĞİŞİM
Özellikle son yıllarda yükseköğretim alanında hızlı bir değişim yaşanmakta ve mevcut yükseköğretim sisteminin dönüşmesini sağlayacak adımlar atılmaktadır. Daha esnek ve değişime kolay adapte olan yapılar, yıkıcı teknolojik değişimin getirdiği yetkinlik ağırlıklı öğrenme, araştırma ve bunların topluma katkısı, etkisi çok önem kazanmaktadır. Pandemi ile birlikte değişen yetkinliklere duyulan ihtiyaç, yükseköğretimde beklentileri de değiştirdi. Üniversite tercihi yapacak öğrencilerimizin de bunu esas alarak üniversitenin ek olarak hangi yetkinlikleri kazandırdığına bakmaları öncelikli olmalıdır. Kurul olarak yaşanan tüm gelişmeleri titizlikle takip etmekte ve kendi süreçlerimize yansıtmaktayız. Kalite Kurulu olarak yaptığımız her değerlendirme; üniversitelerimizin bu hızlı değişimi anlamasını, uyum göstermesini ve sonuçlarını değerlendirerek değişimi yönetmesini sağlayacak sistemler üzerine yoğun çaba sarf etmesine odaklanmaktadır. Bu bakış açısına sahip üniversitelerimiz üniversite kapsamında kazandırmak istediği bilgi beceri ve yetkinlikler, her bakış açısının merkezine alacaktır. Öğretim elemanlarını, altyapısını ve mezunlarını bu bağlamda dikkate alacak ve sürekli gelişecektir.
Pandemi döneminde yapılan uzaktan eğitim sırasında bazı beceri ve yetkinliklerin yeterince kazandırılamadığı görülmektedir. Pandemiden çıkmaya hazırlandığımız bu dönemde; gerek üniversite bazında gerekse bölüm/program bazında kazandırılamayan yetkinliklerin tespit edilerek üniversiteler açıldığında ek kurs, seminer ve uygulamalar yoluyla hem devam eden hem de mezun öğrencilere bu yetkinliklerin kazandırılması sağlanmalıdır. Bu gençlere olan sorumluluğumuz gereğidir.
6 YILLIK RAPORLAR YAYINLANDI
Üniversitelerimiz; dünyadaki gelişmeleri, kalkınma planımızın hedeflerini, Yükseköğretim Kurulu politikalarını, bölgesinin ihtiyaçlarını ve üniversitenin imkânlarını dikkate alarak misyonlarını, vizyonlarını, eğitim-öğretim, araştırma ve topluma katkı politikalarını ve hedeflerini belirlemektedir. Bu nedenle, üniversitelerimizin kendilerine özgü hedeflerini belirlemesi, izlemesi ve sonuçlarını değerlendirerek ilerlemesi adımlarından oluşan iç kalite güvence sistemlerini kurmaları yükseköğretim için en önemli konu haline gelmiştir. Bunu yapan üniversitelerimiz, sürekli değişim ortamında çevik davranabilir ve süreçlerini başarıyla yürütebilirler. Üniversitelerimizin bu hedeflere göre 6 yıllık süreçteki kalite odaklı gelişimini gösteren “Kurum İç Değerlendirme” ve “Kurum Performans Göstergeleri” raporlarına, “www.yokak.gov.tr” web sayfamızdaki raporlar bölümünden erişilebilir.
DEĞERLENDİRME AŞAMALARI
Ulusal yükseköğretim sistemimizde kalite kültürünün güçlendirilmesinin yanı sıra Kurulumuz tarafından yürütülen temel hizmetler; dış değerlendirme, izleme ve kurumsal akreditasyon programlarıdır. Ulusal kalite güvence sistemimiz kapsamında mezun veren bir üniversite, öncelikle dış değerlendirmeden ve bundan 2 yıl sonra ilerleme durumlarının değerlendirildiği izleme süreçlerinden geçmek zorundadır. Bu iki değerlendirme aşamasından sonra belirli bir olgunluğa ulaştığını düşünen üniversitelerimiz ise Kurumsal Akreditasyon Programımıza başvurmaktadır. Ulusal kalite güvence sistemimizin önemli bileşenleri olan bu programlar, hem değerlendirilen üniversiteler hem de değerlendirmelerde görev alan tüm paydaşlar yoluyla yükseköğretim ekosistemimizde hedef odaklılığı sağlamakta, işbirliğini ve birlikte öğrenmeyi güçlendirmektedir. Kalite yapmak ve sonuca bakmaktır.
Gittikçe karmaşık hale gelen dünyamızda, bugüne ve geleceğe yön verme çabasında olanların, kalite süreçlerinden daha çok yararlanma ihtiyacı olacaktır. Kurulumuzun bu değerlendirmelerdeki temel hedefi; üniversitelerdeki mezunların beklenen yeterliliklere sahip olmasını, kolay iş bulabilmesini, Ar-Ge’ye ve topluma katkı sağlamasını, ülkemizde olduğu kadar dünyadaki görünürlüğünün de artırılmasını güvence altına almaktır.
Dış değerlendirme süreçlerimiz kapsamında; üniversitelerimiz, öncelikle Kalite Güvence Sistemi, Eğitim ve Öğretim, Araştırma ve Geliştirme, Toplumsal Katkı ve Yönetim Sistemi alanlarında 22 ölçüt ve 56 alt ölçüt açısından hangi aşamada olduğunu kanıtlarıyla ortaya koyan kapsamlı bir rapor hazırlamaktadır. Böylece kurum kendi kendini tanıyor ve değerlendiriyor ki, bu sürecin en önemli aşamasıdır. Daha sonra YÖKAK tarafından oluşturulan ve aralarında öğrencilerin ve yabancı değerlendiricinin de bulunduğu 8 kişiden oluşan değerlendirme takımları tarafından bu raporlar okunarak ve kendi aralarında yoğun toplantılar yapılarak ön değerlendirme gerçekleştirilmektedir. Sonrasında takımlar, uzaktan veya yüz yüze şekilde ön ziyaret ve saha ziyareti yaparak üniversitenin tüm birimlerini ziyaret etmekte, öğrenciler başta olmak üzere iç ve dış paydaşları ile bir araya gelmekte, kurumun durumunu sahada değerlendirmekte ve sonucunda Geri Bildirim Raporu veya Akreditasyon Raporu hazırlamaktadır.
ÜNİVERSİTELERİMİZ İYİLEŞECEK
Kurumsal akreditasyon programında son olarak YÖKAK’ın ilgili komisyonları ve Kurul’u bu raporu dikkate alarak ve değerlendirme takımı ile bir araya gelerek, üniversitelere 5 yıl süreyle “tam akreditasyon” ya da 2 yıl süreyle “koşullu akreditasyon” kararını vermektedir. Bu aşamalarda çok dinamik bir süreç yaşayan ve yoğun şekilde çalışan kurul üyelerimize, öğrencilerimiz ve yabancı değerlendiricilerimiz başta olmak üzere tüm değerlendiricilerimize teşekkür ediyorum.
Kurulumuz şimdiye kadar, ülkemizde mezun veren tüm üniversitelerimizin dış değerlendirmelerini tamamlamış ve 100 üniversitemizde ise izleme süreçlerini gerçekleştirmiştir. 2020 yılında ilk kez uygulanmaya başlanan Kurumsal Akreditasyon Programı ile Türkiye’deki üniversitelerin ulusal hedeflere katkısını ve dünyadaki görünürlüğünü artırmak amaçlanmaktadır. 2020 yılında başvuru yapan 60’a yakın üniversite içerisinden 11 üniversite (Akdeniz Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Atatürk Üniversitesi, Ege Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Koç Üniversitesi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi ve TED Üniversitesi) Kurumsal Akreditasyon Programı’na dâhil edilmiştir. Bugünlerde değerlendirme süreçleri tamamlanmakta olup diğer üniversiteler de ilerleyen süreçte açıklanacaktır. Açıklanan ilk üniversite olan Ege Üniversitesi, YÖKAK Kurul Toplantısında verilen kararla 5 yıl süre ile “tam akreditasyon” hakkını kazandı.
Tam akreditasyon üniversitelerimizin mezunlarının beklenen yeterliliklere sahip olmasını, kolay iş bulabilmesini, Ar-Ge’ye ve topluma katkı sağlamasını, ülkemizde olduğu kadar dünyadaki görünürlüğünün de artırılmasını güvence altına almaktadır. Bu aşamadan sonra üniversitelerimiz sürekli iyileşerek mükemmelliğe doğru hızla ilerleyecektir.