Üniversiteler AB kriterleriyle denetlenecek

YÖK Başkanı Prof. Dr. Gökhan Çetinsaya, YÖK'ün yükseköğretimde kalite gibi çok önemli bir işlevi olduğunu belirterek, AB standartları çerçevesinde yükseköğretimdeki büyümeye paralel bir şekilde ulusal düzeyde YÖK, MEB ve Mesleki Yeterlilik Kurumu işbirliğiyle Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi (TYÇ) yönetmeliğinin hazırlandığını anlattı.

Yönetmeliğin Bakanlar Kurulu kararıyla önümüzdeki bir iki ay içinde yayımlanmasıyla, üniversitelerin bazı yükümlülükler altına gireceğini belirten Çetinsaya, yönetmelik gereği yeterlilikler, kalite güvencesi, akreditasyon, denklik ve önceki öğrenmenin tanınması gibi süreçlerin daha sistematik bir şekilde takip edileceğini ifade etti. Çetinsaya, bu kapsamda YÖK nezdinde de idari ve fonksiyonel yapının kurulması gerektiğini söyledi.

Kalite sürecinin kurumsallaşması adına bu çalışmaları yürütecek bir komisyon oluşturduklarını aktaran Çetinsaya, "Yükseköğretimde bir büyüme söz konusu. Bu sürecinin kaliteyle taçlandırılması gerekiyor. Bu kapsamda kalite çerçevesinde yapılan tüm çalışmaları bir şemsiye altında toplamak, bir sistem içerisine oturtmak için YÖKAK'ı kurduk" diye konuştu.

Komisyonun 13 kişiden oluşacağını ve başkanlığını da İstanbul Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Metin Toprak'ın yapacağını anlatan Çetinsaya, YÖKAK'ın, TYÇ doğrultusunda, kalite başlığı altında toplanan bütün konularda koordinasyonu sağlayacağını, yükseköğretimin yeniden yapılanma alanındaki ulusal ve uluslararası gelişmeleri izleyeceğini ve uygulamayı yönlendirecek politika tedbirlerini, eylem başlıklarını oluşturacağını söyledi.

Komisyonun, politika tedbirlerini yükseköğretim kurumlarının gündemine nasıl dahil edileceği konusunda da çalışmalar yapacağını anlatan Çetinsaya, şöyle konuştu:
"Yani bu komisyonla biz üniversitelerimizi artık sadece kuruluş aşamasında değil süreç içerisinde de kalite değerlendirmesine tabi tutacağız. Üniversitelerimizi Avrupa Birliği standartları çerçevesinde inceleyerek, verilen izinlere uyup uymadıkları, eğitimleri, yetiştirdiği öğrencileri yani tüm süreci ve çıktısını da sistematik bir şekilde, kriterler çerçevesinde denetleyeceğiz. Komisyon hem Bolonya Süreci, hem de mevcut sistem ve Mesleki Yeterlilikler Kurumu çerçevesinde kalite süreçlerini koordine edecek ve bize anlamlı bir kalite sistemi önerisi getirecek. Böylece biz de yükseköğretimde nihai kalite modelini tespite çalışacağız. Gerekli yasal düzenlemeler konusunda önerilerimizi sunacağız. Bu kapsamda yükseköğretimde kalite sürecini yürütecek olan Mühendislik Eğitim Programları Değerlendirme ve Akreditasyon Derneği (MÜDEK) gibi bağımsız akreditasyon kuruluşlarına lisans verilecek."

“Değerlendirmeden geçenlerin tanınırlığı kolay olacak”

YÖKAK Başkanı Prof. Dr. Toprak ise Türkiye'deki üniversitelerin eğitim ve araştırma faaliyetlerinin Başkanlık tarafından 3 komisyonla takip edildiğini ifade ederek, YÖKAK'ın üniversiteleri ve diğer yükseköğretim kurumlarını yeterlilik, kalite güvencesi ve akreditasyon bakımından uluslararası ölçütler çerçevesinde değerlendireceğini belirtti.

YÖKAK'ın, YÖK'ün akademik dünyaya ve eğitim faaliyetlerine yönelik yetki ve sorumluluklarını YÖK adına takip eden, değerlendiren, önerilerini Başkanlığa raporlayan bir uzmanlar heyeti olarak çalışacağının altını çizen Toprak, ulusal düzeyde, kalite için idari ve fonksiyonel uygun bir yapılanmayla, YÖK'ün sorumluluğundaki kalite, yeterlilikler ve akreditasyon konularında, YÖK'ün bir aygıtı olarak çalışacağını söyledi.

YÖK'ün, üniversiteler kurulurken ön lisanslamayla eğitim izni verdiğini anımsatan Toprak, "Üniversitelerin eğitim sürecinde asgari gerekli koşullarını kaybetmeleri halinde; YÖK'ün, bazı bölüm veya fakültelere öğrenci alım iznini iptal etme ya da kontenjanlarını geçici olarak askıya alma gibi yaptırımları var. Bu kapsamda eğitim sürecinin denetimi için üniversitelerin, program bazında ve kurum bazında yeterliği ve yetkinliği yıllık olarak periyodik takip edilecek" şeklinde konuştu.

Toprak, YÖKAK'ın kendi yönetmeliği çerçevesinde geliştirdiği şablonlardaki kriterlere göre eğitim programlarının eğitimlerini, akademik performanslarını, ölçme ve değerlendirme sistemlerini, iç kalite güvence sistemlerini, başta öğrenci ve öğretim elemanları olmak üzere paydaşlarla ilişkilerini ve paydaş değerlendirmelerini eğitim süreçlerine içerilmesi hususlarının değerlendirileceğini belirtti.

Bu kriterlerin Türkiye'nin de üyesi olduğu Avrupa Yükseköğretim Alanı'ndaki (AYA) ölçütlerle uyumlu olacağını belirten Toprak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"YÖKAK değerlendirmelerinden başarıyla geçen kurum ve programların, diplomaları hem Türkiye'deki hem de yurtdışındaki üniversitelerde tanınırlığı çok daha kolay olacak. Diplomaların tanınması ve denklik işlemleri çok daha sistematik ve merkezi bir veri tabanına dayalı olarak yapılacak. Asgari ölçütleri sağlayamayan programlar veya kurumlar YÖK Başkanlığına bildirilecek."

YÖKAK'ın kurulmasıyla, 2005'te kurulan ancak bugün faal olmayan YÖDEK'in lağvedileceğini aktaran Toprak, YÖKAK ile YÖK'ün üniversitelere kalite konusunda daha kurumsal bazda rehberlik ve danışmanlık yapması imkanı doğacağını sözlerine ekledi.