Üniversite sıralamalarının toplumdaki etkileri

Üniversitelerinin kalitesini sürekli artırmayı başaran ülkelerin, gelişmiş ülkeler arasına girme şansı yüksek. Gelişmiş ülkelerin düzeyine çıkmak isteyenler, üniversitelerini dünyanın  en iyileri arasına sokmak için çabagöstermeli. Dünya üniversite sıralamaları, bu açıdan yol gösterici olabiliyor. Milli geliri yüksek ülkelerin sıralamalarda ilk 100 üniversite arasında diğer ülkelerden daha çok üniversitesi olduğu görülüyor. Kişi başı milli geliri 54 bin dolar olan ABD’nin, ilk 100’de 40 üniversitesi var. İlk 100’de 7 üniversitesi bulunan İngiltere’nin milli geliri ise 40 bin dolar. Milli geliri 46 bin dolar olan Almanya’nın ilk 100’de 5 üniversitesi yer alıyor. Avustralya’nın milli geliri 46 bin dolar ve ilk 100’de 5 üniversitesi bulunuyor. ABD’de üç bin üniversite ve 1700 iki yıllık meslek yüksekokulu var. Ülkede 13 milyon yükseköğretim öğrencisi olduğu göz önüne alınırsa, milyonlarca lise mezununun 4 bin 700 yükseköğretim kurumu arasından en uygununu seçmesinin kolay olmadığı anlaşılır.

ÜNİVERSİTE SIRALAMASI REKTÖRÜ KOLTUĞUNDAN ETTİ 

ABD’de US News and World Report Dergisi, 1983’te dünyanın ilk üniversite sıralamasını yayınladı. Sıralamanın hedefi ABD’deki üniversite adaylarının, kendilerine uygun bir üniversite ararken zaman kaybetmeden güvenilir bir kaynak bulmasını sağlamaktı. Bu sıralama, kısa sürede öğrenci ve veliler tarafından ilgi gördü. Sıralama sadece ülkedeki lise mezunları  için değil, ABD’de lisans veya lisansüstü eğitim almak isteyen yabancı öğrencileriçin de güvenilir bir başvuru kaynağı oldu. US News and World Report 2014 üniversite sıralamasını yayınladığında, kurumun internet sayfasını sadece bir gün içinde 2.6 milyon kişi ziyaret etti ve 19 milyon sayfa görüntülemesi yapıldı.

İlk dünya üniversite sıralaması ise, 2003’te Çin’de ortaya çıkan Academic Ranking of World Universities (ARWU) oldu. Ardından QS, THE ve Webometrics 2004’te, Leiden ve Evaluation and Acceditation Council of Taiwan (HEEACT)-(NTU) 2007’de, SciMago 2009’da ve URAP 2010’da dünya üniversite sıralamalarını yayınlamaya başladı. Dünya sıralamaları, ilk yıllardan itibaren özellikle gelişmekte olan ülkelerde çok ilgi çekti. Üniversitelerin çoğu, dünya sıralamalarındaki yerlerini internet sayfalarında ve tanıtım broşürlerinde ilan etti. Malezya’daki Malaya Üniversitesi 2004’te ilk kez yayınlanan QS-THE sıralamasında dünyanın en iyi 89’uncu üniversitesi olunca konu ülkedeki tüm basın organlarında yer aldı. Ancak üniversite 2005 yılında 169’uncu sıraya düşünce, rektör H. Yaacob halk tarafındangünlerce protesto edildi ve istifası istendi. Rektör istifa etmedi ama birkaç ay sonra görevinden alındı. Yeni rektör R. Salim 2006’da işe başladı ancak Malaya Üniversitesi’ni iki yıl içinde QS-THE sıralamasında üst sıralara çıkartamayınca o da görevi bırakmak zorunda kaldı.

BAŞKA ÜLKEDE ÜNİVERSİTE SEÇİMİNDE LİSTELER ETKİLİ OLUYOR

Son araştırmalar, tercih aşamasındaki yabancı öğrenciler için en önemli yol göstericinin bilim alanı sıralamaları olduğunu ortaya koydu. Daha fazla yabancı öğrenci  çekmek isteyen gelişmiş ülkeler, tercihaşamasında üniversite adaylarını nelerin etkilediğini yakından izliyor. ABD ve Avrupa’da, yabancı öğrencilerin başka ülkelerde üniversite eğitimi almak için hangi kaynakları kullandığı araştırılıyor. Merkezi ABD’de olan ve eğitim alanında araştırma yapan Hobsons firması, 2015’te 210 ülkeyi kapsayan bir araştırma yaptı. Araştırma, 210 ülkede yaşayan ve başka ülkelerdeki üniversitelere gitmek isteyen 45 bin üniversite adayına uygulanan ankete dayanıyor. Bu çalışma, yabancı öğrencilerin üniversite tercih nedenlerini anlamak amacıyla İngiliz üniversiteleri için yaptırıldı. Bu rapora Londra merkezli uluslararası yükseköğretim derecelendirme kuruluşu Times Higher Education’ın internet adresinden ulaşılabilir.

Hobsons firması, yabancı öğrencilerin başka ülkede üniversite seçerken en fazla, bilim alanı sıralamalarından yararlandığını açıkladı. Araştırma, 210 ülkedeki öğrencilerin yüzde 23’ünün başka ülkede üniversite seçerken URAP’ın alan sıralamasından yararlandığını gösterdi. Araştırmaya katılanların yüzde 40’ı ARWU, yüzde 32’si THE, yüzde 28,’i QS, yüzde 21’i US News, yüzde 9’u HEEACT, yüzde 7’si Webometrics, yüzde 4’ü Leiden ve yüzde 2’si SciMago’dan yararlandığını bildirdi. Sıralamalar, üniversite adayları ve diğer ilgililer için sanılandan fazla önem taşıyor.