Ülke ülke yükseköğretime geçiş sistemleri

ABD:
Öğrencilerin üniversiteye gidilecek yeterlilikte olduğunu gösteren SAT (Scholastic Aptitude Test) ve ACT (American College Testing) gibi çoktan seçmeli testlere girmeleri gerekebiliyor. SAT matematik, eleştirel okuma ve yazma gibi üç bölümde seviye ölçüyor. Çoğu üniversite başvuru için kendi SAT puanını yayınlıyor. ‘College Board’un verilerine göre 2016’da sınava girenlerin sayısı 1 milyon 416 bin 755. ACT ise İngilizce, matematik, okuma ve fen bilimleri gibi dört ana kısımdan oluşuyor. 2014’te ACT’ye 1 milyon 840 bin kişi girdi. Üniversite okumak için sadece bu iki sınav yeterli değil, lisedeki not ortalamanıza da bakılıyor. Ancak başvuru için beklenilen puanlara sahip olsanız bile, her şey üniversitelere bağlı. Lisede yaptığınız projeler, ders dışı aktiviteler, referans mektupları, mülakatlar gibi birçok farklı kriter kabul alıp almayacağınızı etkiliyor.

BİRLEŞİK KRALLIK: 
Öğrenciler 10’uncu sınıfta ortaöğretim yeterlilik sınavı olan ‘GCSE’ (Genel Ortaöğretim Sertifikası) için 50 alan arasında kendi isteklerine göre 9‘unu seçiyor. 11’inci sınıfın sonunda zorunlu olarak eğitimini aldıkları bu derslerden ‘GCSE’ye giriyor. Alınan notlar, üniversiteye kabullerde önemli rol oynuyor. Fakat İngiltere’de Cambridge ve Oxford gibi üst düzey üniversitelere girme şansını artırmak için ‘A-Level’ mezuniyet yeterliliğine sahip olmak gerekiyor. Öğrenciler bunun için seçilen üç alanda GCSE’ye girdikleri son ortaöğretim seviyesi olan Key Stage 4’ten sonra 2 yıl daha eğitim alıyor ve sonunda bir sınava daha giriyor. Üniversite başvuruları, UCAS (Undergraduate Courses At University and College) sistemi üzerinden yapılıyor. Buraya öğrenciler notlarını girerek, bir niyet mektubu hazırlıyor ve tercih etmek istedikleri üniversiteleri seçerek başvuruyor. UCAS sistemi bu bilgileri üniversitelere iletiyor. İngiltere’de niyet mektuplarına özel bir önem veriliyor. Sistem niyet mektubunun başkasınınkine benzeyip benzemediğini denetlemek üzere kopya/intihal programları kullanıyor. Program seçme sürecinde birçok faktör daha rol oynuyor. Başvuruları değerlendirildikten sonra öğrenciler mülakatlara davet ediliyor. İlgili alanda portfolyolar, özgeçmişler isteniyor. Örneğin oyun tasarım eğitimi almak istiyorsanız, üniversite bu alanla ilgili okul veya okul dışında yaptığınız çalışmaları sunmanızı bekliyor. Öğrencinin kabul edilip edilmeyeceği kararı tamamıyla üniversiteye bırakılıyor. Aday öğrencinin akademik ve sosyal performansı tüm yönleri ile değerlendiriliyor. Ancak İngiltere, Kuzey İrlanda, Galler ve İskoçya’da üniversiteye giriş sisteminde farklılıklar bulunabiliyor.

ALMANYA:
16 eyalette üniversiteye giriş sistemi farklılık gösterebiliyor. Alman Akademik Değişim Servisi’nden (DAAD) alınan bilgilere göre üniversitelere şahsen başvuru yapılıyor. Üniversiteler kabul şartlarını kamuyla paylaşmıyor. Cüzi bir kayıt parası hariç, ücret ödenmiyor. Bu sebeple yükseköğretim kurumlarının genel olarak, adayların bir önceki eğitim seviyesinde belirli bir başarı seviyesini tutturmuş olmasına önem verdikleri söylenebilir. Üniversite okumak için, bir tür olgunluk sınavı olan ‘Abitur’da başarılı olmak gerekiyor. Bazı branşlar Abitur’dan belirli bir not alınmasını talep edebiliyor. Örneğin tıp, diş hekimliği, veterinerlik, eczacılık bölümlerine başvuruda çok iyi Abitur notu istiyor. Bazı lisanslar da kendi Abitur barajlarını belirleyebiliyor. Ayrıca Abitur’dan geçer not almanın, kayıt yaptırmak için yeterli koşul olduğu programlar da var. Abitur’da en yüksek not 1, en düşük not 6. Geçerli olması için 4’den daha iyi bir not almak gerekiyor. Abitur diploması, Almanya’daki tüm üniversitelere başvuru hakkı veriyor ve bu yeterliliği almak için ülkenin en iyi lise türü olan ‘Gymnasium’dan mezun olmanız bekleniyor. Almanya’da, Türkiye’deki gibi merkezi bir sınavda alınan puana göre yapılan tercih listeleri ve merkezi yerleştirme sistemi bulunmuyor. Her üniversite ve program kendi başvuru ve kabul şartlarını belirleme hakkına sahip.