Güncelleme Tarihi:
İyelik eki kavramını duyduysak bu konunun bir parçası olan üçüncü çoğul kişi iyelik eki terimini de mutlaka duymuşuzdur. Ülkemizde Türkçe ve Edebiyat öğretmenleri yani bu konuda uzmanlaşmış insanlar bu ve diğer konuları çok iyi derecede bilmektedir. Bizler de öğrencilik yaşamımızda bu konuyla karşılaşmaktayız.
Üçüncü Çoğul Kişi İyelik Eki Nedir?
Sahiplik anlamı katan iyelik ekleri isimlere ve isim görevinde kullanılan kelimelerin sonuna gelmektedir. İyelik eklerinin geldiği sözcükler kime ve neye ait olduklarını bizlere göstermektedir. Sahiplik kategorisini temsil eden bu sözcükler isim soylu tüm sözcüklerde ve isim görevinde kullanılan diğer sözcüklerde karşımıza çıkmaktadır.
İyelik eklerine örnek vermek gerekirse in, i, imiz, im, iniz, leri ekleri verilebilmektedir. Örneğin para kelimesini iyelik ekleriyle çekimli hale getirelim. Para, paranız, paramız, parası, paraları, param, paran şeklindedir.
Örnekten de anlayacağımız gibi iyelik ekleri sözcüklere geldiğinde hem sahiplik hem de bu sahipliğin kişi zamiri olarak nasıl olduğunu göstermektedir. Paran dediğimizde senin paran anlamındadır. Yani paran kelimesi iyelik eki tekil ve ikinci kişi olarak var olmaktadır.
Üçüncü çoğul kişi dendiğinde karşımıza leri iyelik eki çıkmaktadır. Çünkü leri iyelik eki çoğulluk ve sahiplik katmaktadır. Örneğin paraları kelimesi onların paraları anlamındadır. Onlar üçüncü çoğul kişidir. Dolayısıyla üçüncü çoğul kişi iyelik eki leri, ları ekleridir.
Üçüncü Çoğul Kişi İyelik Eki Nasıl Bulunur?
Öncelikle bu konuda kişi zamirlerinin iyelik ekleriyle nasıl gerçekleştiğini bilelim. Bu sayede üçüncü çoğul kişi iyelik ekinin de nasıl bulunduğunu kavrayacaksınız. Baba kelimesi ünlüyle biten bir sözcüktür. Örneğin baba kelimesi iyelik ekleriyle şöyle karşımıza çıkmaktadır;
İyelik eklerini sahiplik anlamından yola çıkarak bulabiliriz. Bunun yanında ilgili sözcüğe kimin sorusunu sorarak da cevabı bize iyelik eki eklenmiş kelimeyi verecektir. Kimin sorusu sahipliğin cevabıdır. Bu kimin babası yukarıda verdiğimiz örneğin sorusudur. Senin baban, onların babası, benim babam, bizim babamız, sizin babanız, onların babaları sorunun cevapları olabilmektedir.
İyelik eklerini bulmak için benim, senin, onun, bizim, sizin, onların sözcükleri önemlidir. Bu kelimelerden üçüncü çoğul kişi iyelik ekini ise onların kelimesi karşılamaktadır.
İyelik eklerinin çeşitli görevleri vardır. Sahiplik anlamı katmasının dışında sevgi bildirmekte, ikileme kurmakta, sıfat ve fiile de gelmekte, kalıplaşmış anlatımları kurmakta, yaş kavramı vermektedir. Ayrıca bazı durumlarda iki kez kullanılarak pekiştirme anlamı da sağlamaktadır.
Üçüncü Çoğul Kişi İyelik Eki Örneklerle Konu Anlatımı
Üçüncü çoğul kişi iyelik eki leri, ları ekleridir. Aynı zamanda üçüncü çoğul kişi iyelik ekini bulmak için de anahtar kelimemiz onların sözcüğüdür.
Buradan hareketle çeşitli örnekleri inceleyelim. Aşağıdaki örneklerde kelimelerin üçüncü çoğul kişi iyelik eki almış durumları vardır;
Kalem- Kalemleri- leri- onların kalemleri- onlar- 3. çoğul kişi iyelik eki
Araba- Arabaları- ları- onların arabaları- onlar- 3. çoğul kişi iyelik eki
Elma- Elmaları, ları- onların elmaları- onlar- 3. çoğul kişi iyelik eki
Oraya gidince arabalarına alıcı bir gözle bakalım. Bu cümledeki araba kelimesi onların arabaları anlamı katmaktadır. ları iyelik eki gelmiştir. Üçüncü çoğul kişi iyelik ekine örnektir.
Çadırları sizinkinden daha küçük ve pisti. Bu cümledeki çadırları kelimesine ları yani onların üçüncü çoğul kişi iyelik eki gelmiştir.