Türkiye'de eğitime bir bakış

Ekonomİk Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (Organisation for Economic Co-operation and Development) OECD, her yıl 35 üye ülkenin eğitim performanslarını inceleyerek ‘Eğitime Bir Bakış’ raporu hazırlıyor.

Bu raporda, üye ülkelerde tüm eğitim düzeylerinde öğretime katılımdan harcamalara, öğretmen maaşlarından uluslararası hareketliliğe kadar onlarca alan ele alınıyor. Bu yılki raporda ise Türkiye’de eğitim harcamalarına vurgu yapıldı. 2008-2013 arasında ilkokuldan yükseköğretime öğrenci başına yıllık kamu harcamalarını artıran Türkiye’nin, OECD ortalamasının hâlâ gerisinde kaldığının altı çizildi. Eğitime Bir Bakış 2016 raporunda Türkiye ile ilgili öne çıkan satırbaşları şöyle:

GELİŞME YETERLİ DEĞİL
Türkiye’de ilkokuldan yükseköğretime son 10 yılda öğrenci başına düşen kamu harcamaları önemli oranda arttı. İlk, orta, lise ve yükseköğretim düzeylerinde 2008-2013 arasında yüzde 63’lük bir artış yaşandı. Ancak Türkiye, OECD ülkeleri arasında öğrenci başına düşen harcamalarda hâlâ sondan ikinci ülke konumunda.

2013 verilerine göre Türkiye’de öğrenci başına yıllık olarak, ilkokulda 2 bin 894, ortaokul ve lisede 3 bin 590 ve yükseköğretimde 10 bin 637 dolar kaynak ayrılıyor.

Türkiye’de öğrenci başına en çok kaynak tüm OECD ülkelerinde olduğu gibi yükseköğretime gidiyor.

Türkiye, 2008-2013 yılları arasında yükseköğretimde öğrenci başına düşen yıllık kamu harcamalarını neredeyse ikiye katlamasına rağmen, OECD’nin yaklaşık 16 bin dolarlık ortalamasını yakalayabilmiş değil.

MESLEKİ EĞİTİM GÜÇLENİYOR
Mesleki eğitim mezunu genç yetişkinlerin oranında, Türkiye OECD ortalamasını yakalayamıyor. Türkiye’de genç yetişkinlerin yüzde 34’ü lise düzeyinde mesleki eğitim almış olsa da, OECD’de bu oran yüzde 46. Fakat raporda Türkiye’nin özellikle 2005’ten itibaren mesleki eğitime katılımda önemli bir yol aldığı vurgulanıyor. 2005’te yüzde 17 olan bu oran, 2010’da yüzde 22 ve 2015’te yüzde 34’e kadar yükseldi.

ÖĞRETMEN MAAŞLARI ARTTI AMA YETİŞEMEDİ
AYNI rapora göre, Türkiye’de 2005-2014 yılları arasında öğretmen maaşları OECD ortalamalarına göre büyük oranda arttı. Okul öncesi ve ilkokul öğretmenlerinin yıllık kazançları yüzde 21 gelişme gösterirken, ortaokul ve lise düzeyinde bu oran yüzde 18 oldu. Fakat Türkiye’de öğretmen maaşları tüm artışlara rağmen hâlâ OECD ortalamasının altında.

GENÇ TÜRK KADINLARI NEREDE?
OECD’nin raporunda, Türkiye’de 20-24 yaş arası kadınların yüzde 47.6’sının ise ne eğitim ne de işgücüne katılım gösterdiğine dikkat çekiliyor. Bu OECD’nin yüzde 18.5’lik ortalamasının hayli üstünde bir oran. 15-29 yaş grubunda ise bu oran kadınlarda yüzde 43, erkeklerde ise yüzde 15.

OECD GENELİNDE EN GENÇ ÖĞRETMENLER TÜRKİYE'DE
Türkİye, OECD’nin son raporunda 50 yaş üstündeki öğretmen oranı en düşük ülke olurken, en büyük oranı 30-39 yaş arasındaki öğretmenlerin oluşturduğu belirtiliyor. OECD ülkelerinde ise öğretmenlerin çoğu 40-49 yaş arası.