Güncelleme Tarihi:
Sıfatlar yapılarına göre 3 farklı şekilde ele alınır ve uygulanır. Bunlar içerisinde basit sıfatlar, türemiş sıfatlar ve birleşik sıfatlar yer alır. Özellikle türemiş sıfatlar ele alınan anlamı ile beraber farklı ekler üzerinden kullanılır. Böylece sıfat tamlaması oluşması ile beraber isim ve fiil üzerinde gerçekleştiğini söylemek mümkün. Türkçe dilbilgisi açısından da en önemli konular arasında yer almaktadır.
İsim ya da fiil kök ve gövdelerine getirilen isim yapım ekleri ile oluşmuş sıfatlar türemiş sıfat olarak ifade edilir. Yani burada hem isim hem de fiile üzerinden kök ya da köklere gelen ekler ile beraber türemiş sıfatlar oluşur. Böylece isimden isim ile beraber aynı zamanda fiilden isim oluşumu gerçekleşmektedir. Sonuç olarak kullanılan ekler isim ya da fiilleri yine aynı şekilde isim yapma özelliği taşır. Böylece öne gelecek olan bir tamlama ile beraber sıfat tamlaması oluşmaktadır. Bu konuda bir örnek vermek gerekirse şu şekilde kelime grubu ele alınabilir;
‘’Kiralık ev’’
Görüldüğü gibi burada kira kelimesini gelen, ‘lık’ eki ile beraber türemiş sıfat oluşmaktadır. Yani isim üzerinden yine aynı şekilde ek ile beraber isim oluşumu gerçekleşir. Böylece hem günlük yaşamda kelime grubu olarak hem de cümle içerisinde değerlendirilir. Tabii eğitim açısından da öğrenciler konusunda dil bilgisi açısından önemlidir.
Türemiş Sıfatlar Örnekleri ve Cümleleri ile Konu Anlatımı
Türemiş sıfatlar öne çıkan örnekleri ve örnek cümleleri ile beraber çok daha etkin bir şekilde anlaşılabilir. Ancak genel bir tanım açısından ele alınmak gerekirse, isim ya da fiillerin kök veya gövdelerine gelen isim yapım ekleri ile beraber oluşan sıfatlardır. Yani bu şekilde sıfat tamlamaları oluşur. İster isim ister fiil olsun kök ve gövdeleri ile beraber yine aynı şekilde isim oluşur. Bu konuda ele alınabilecek olan birçok farklı örnekler ve cümleler değerlendirilebilir.
‘’Ben bu sene yıllık izin kullanacağım.’’
Görüldüğü gibi yukarıda verilen örnekte ‘yıllık izin’ bölümü türemiş sıfattır. Özellikle yıl kelimesi üzerine gelen, ‘lık’ eki ile beraber türemiş sıfat oluşur. Böylece isim yapım ekleri ile beraber bunu cümle içerisinde bu şekilde kullanma şansı elde edilir. Tabii böyle arka arkaya verilecek birçok farklı örnek cümle olduğunu ifade etmek mümkün.
Örnek cümleler:
Bunun çok fazla tuzlu su içerdiğini düşünüyorum.
Bu işsiz adamlar bütün sene böyle dolaşıyor.
Sana göre yarınki maç ne olur?
Bu ölü balığı ne yapalım?
Böylesi genişçe bir oda içerisinde kalmayı tercih ederim.
Bu kış havasında kısacık kol üzerinde giysi tercih etmiş.
Ben bu İncecik ip ile ne yapacağım ki?
Yarın sütçü kadın bize birkaç kilo süt getirecek.
Ben genelde ekşimtırak erik sevmem.
Bu şekilde genel olarak yukarıda verilen örnek cümleler de olduğu gibi türemiş sıfatlar değerlendirmek mümkün. Özellikle günümüzde şiirler üzerinden çok fazla kullanıldığını ifade etmek gerekir. Aynı zamanda günlük yaşamda birçok durumu tanımlamak amaçlı türemiş sıfatlar yaygın biçimde kullanılır. Böylece hem tek başına hem de cümle içerisinde amaca uygun olarak kullanma şansı verdiğini ifade etmek mümkün. Özellikle öğrencilerin bilmesi gereken en önemli dil bilgisi kuralları arasında geliyor.