Tüm diplomalar YÖK sisteminden kontrol edilebilecek

Kurulun diğer bakanlıklar ile imzalayacağı protokollerin ardından da aynı sorgulama tüm kamu görevlileri için yapılabilecek.     

Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın "sahte diplomalarla öğretmenlik yapanların tespit edildiğini" açıklamasının ardından gündeme gelen diploma sahteciliği konusunda, YÖK ve MEB arasındaki işbirliği artırılıyor. MEB, merkez ve taşra teşkilatında muhtelif kadrolarda görevli yaklaşık bir milyon 30 bin personelinin yüksek okul, lisans, yüksek lisans ve doktora mezuniyeti bulunanların diploma bilgilerini doğrulanması için YÖK'e gönderdi. YÖK de bu kapsamda çalışma başlattı.     

Doğrulama işlemi, YÖK Başkanı Yekta Saraç’ın sahte diplomalara ilişkin başlattığı çalışma sonucu, 25 Kasım'da hizmete sunulan "Mezun Belgesi Sorgulama/Doğrulama Sistemi" üzerinden yapılıyor.     

Bu kapsamda YÖK, MEB tarafından gönderilen bilgiler çerçevesinde diplomaların sorgulamalarını yaparak bilgilerin doğruluğunu kontrol ediyor. YÖK, bilgilerin eşleşmemesi veya sorgulanan diplomanın sisteme yüklenmemiş olması halinde, ilgili üniversiteye yazı göndererek arşivinden kişinin diplomasını bulmasını ve sisteme yüklemesini istiyor.     

Çalışma çerçevesinde iki aylık sürede ülke genelindeki tüm üniversitelerden sisteme yüklenen diploma sayısı 6 milyon 398 bin 310 oldu. 2010 sonrası mezun olanların diplomalarının sisteme yüklenmesi işleminde sona yaklaşıldı, önceki yıllara ilişkin diplomaları yükleme işlemi ise devam ediyor.     

Çalışma sonlandığında ülkenin yüksek öğretim sisteminden alınan tüm diplomalar, YÖK’ün sisteminde toplanmış olacak. YÖK’ün kurumlarla paylaştığı verilerde ad-soyad, TC kimlik numarası, baba adı, doğum tarihi, mezuniyet tarihi, diploma notu, diploma numarası, üniversite, fakülte, bölüm ve program adı yer alacak. Bu sayede bakanlıklar ve diğer kurumların memur adayları ile personelin bilgilerini teyit etmesiyle "kötü niyetli" kişilerin sahtecilik yapma şansı azalacak. Diploma sorgulaması yapmak isteyen tüm devlet kurumlarının sahte diplomalı kişileri tespiti kolaylaşacak.     

ÖSYM tarafından gerçekleştirilen Dikey Geçiş Sınavı (DGS) öncesi, başvurularda öğrenci ve mezunlara ait bilgilere de bu sistem üzerinden erişim sağlandı. İleriki dönemlerde yapılacak sınavlar öncesi bu sistemin kullanılması planlanıyor.     

63 kişinin bilgileri savcılığa yollandı

MEB yetkilileri, özellikle Kamu Personeli Seçme ve Yerleştirme Sınavı sonuç belgesi üzerinde yer alan "Lisans" mezuniyeti bilgisinin hangi bölüm ve programa ilişkin olduğunun yer almamasını fırsat bilen sahtecilerin, diplomalar üzerinde tahrifat yaparak mezuniyet bilgilerini değiştirdiğini ve daha düşük puanla öğretmenlik hakkını elde edebildiğini bildirdi.     

Bu kapsamda, kendisini özel eğitim ve rehberlik alanı mezunu gibi gösteren 63 kişinin bilgileri savcılığa yollandı ve bu kişilerin bakanlıkla ilişikleri kesildi.

Bakanlılarla yeni protokoller yolda     

YÖK, askerlik hizmetleri için Asker Alma Dairesi, sağlık hizmetleri için Sosyal Güvenlik Kurumu, yurt ve burs işlemleri için Kredi Yurtlar Kurumu, Dikey Geçiş Sınavı (DGS), KPSS, ALES sınavları için ÖSYM, burslar için Yurt Dışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı, personel alımı için Başbakanlık gibi pek çok kamu kurumu ile veri değişim protokolü imzaladı.     

Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve TÜBİTAK ile protokol çalışmaları ise sürüyor. Tüm kamu kurum kuruluşları ve bakanlıklarla protokol sürecinin tamamlamasının ardından ülke genelindeki tüm memur ve personelin diploma bilgeleri sistem üzerinden sorgulanabilecek. Ayrıca üniversiteler, yüksek lisans ve doktora başvurularında da lisans diplomalarını bu sistem üzerinden kontrol edebilecek.      

Sisteme sadece üniversiteler diploma yükleyebiliyor     

"Yükseköğretim Mezun Belgesi Sorgulama" sistemi, e-devlet kapısı koruması altında bulunuyor. Mezun bilgileri sadece üniversitelerce yüklenebiliyor. Bunun için de her üniversiteye ayrı şifre verildi. Giriş izni verilen her fakülte ve bölüm için belirlenen kodlar kullanılıyor. Yetkilendirilmemiş kişi ve kurumlar, bilgilere erişemiyor. Verilerin doğruluğundan ve güncellenmesinden üniversiteler sorumlu bulunuyor. Çapraz kontrollerin yanında üniversitenin internet IP'si, şifresi ve veri formatı doğrulanmayan bilgiler sisteme kaydedilemiyor. Dolayısıyla üçüncü şahısların bilgilere müdahale etme şansları bulunmuyor.     

E-devlet kapısından T.C kimlik numarası ve şifresiyle giriş yapan kişi, "Yükseköğretim Mezun Belgesi Sorgulama" kısmına giriş yaparak kendi mezuniyet bilgilerini içeren belgeyi bastırabiliyor ve bu belgeyi beyan edeceği kamu kurumu veya özel şirkete verebiliyor. Bu kurum ve şirketler de diplomayla ibraz edilecek bu belgenin doğrulamasını yine e-devlet kapısı üzerinden yapabiliyor.     

Mezuniyet belgesinin sağ üst köşesinde bulunan barkod üzerinde kişiye özel bir numara bulunuyor. Mezun öğrenci, sistemden aldığı barkodlu belgeyi veya barkod numarasını isteyen kişi veya kurumla paylaşarak diplomasının doğrulatılmasını sağlayabiliyor.