Tripitaka nedir? Neyi ifade eder? Tripitakanın ana başlıkları nelerdir?
Güncelleme Tarihi:
Buda, M.Ö 6. yüzyılda yaşamış, en etkili düşünürlerden ve ruhani liderlerden biridir. Nepal'in Lumbini kentinde doğan Buda, erdem, ahlak, Nirvana gibi konular hakkında yaptığı konuşmalarla geniş kitleleri etkilemiştir. Sokrates gibi hayattayken hiçbir eser kaleme almayan düşünürün, konuşmaları daha sonrasında kitap hale getirilmiştir. O kitaplardan biri olan Tripitaka hakkında merak edilenleri detayları ile derledik.
Buda ve Budizm hakkında kaleme alınan eserlerden bazıları şunlardır:
1- R. B Sharma - Budizm ve Felsefe
2- D. T. Suzuki - Zen Budizmi
3- İlhan Güngören - Zen Budizmi - Bir Yaşama Sanatı
4- Jean François Revel - Keşiş ve Filozof - Budizm Üzerine Bir Baba Oğul Tartışması
5-Kerry Brown - Budizm ve Ekoloji
Tripitaka Nedir?
Trpitaka, Buda'nın konuşmalarından oluşan bir seçkidir. Buda'nın ölümünden 3 asır sonra kaleme alınan bu eserde Budizm'in temel ilkeleri, Nirvana'ya ulaşma yöntemleri, ruh ve beden ilişkisi gibi çeşitli konular ele alınmaktadır. Buda, geniş halk kitlelerine seslenen bir düşünür olduğu için, kitabın üslubu sadedir.
Tripitaka Neyi ifade eder?
Tripitaka kelimesinin Türkçe karşılığı Üç Sepet'tir. Bazı çevirmenler bu kelimeyi ''Üç Cevher'' şeklinde tercüme etmiştir. Cevher, bütünlüğü bozulmayan temel yapı, öz ve çekirdek anlamına gelir. İslam tasavvufunda da önemli bir yer tutan cevher kavramı, Budizm'in temel kavramları arasında yer alır.
Trpitika adlı eserde de sık sık cevher ile araz arasındaki farklardan bahsedilir. Araz, dağılmaya, değişmeye, yok olmaya mahkum olan gelip geçici niteliklerdir. İnsanın nefsani ve şehevi tüm istekleri araz olarak nitelendirilir. Gerçek olan ise cevhere ulaşmaktır. Cevherin Budizm'deki karşılığı Nirvan'a, tasavvuftaki karşılığı ise fenafillahtır.
Ancak tasavvuf ve Budizm'in arasında büyük bir fark vardır. Budizm'de, nihai amaç benliği yok etmek, hiçliğe karışmak ve dünyevi tüm istekleri terk etmektir. Tasavvufta ise fenafillah, benliğini Allah'ın zatında yok etmek demektir. Ancak bir sonraki evrede ''Bekabillah'' mertebesine çıkılır. Bu ise Allah'ın zatı ve sıfatlarına sahip olarak sonsuza kadar var olmak anlamına gelir.
Trpitika adlı eserde benliğin yok edilmesinden bahsedilirken, yeniden inşasından söz edilmez. Çünkü amaç önce kendi benliğinden, sonra dünyadan ve en sonunda var oluşun kendisinden soyutlanmaktır.
Tripitaka'nın Ana Başlıkları Nelerdir?
Günümüzde en çok okunan dini eserlerden biri olan Tripitaka, üç ana başlıktan oluşmaktadır.
1- Vinaya Pitaka:
Eserin giriş kısmı Vinaya Pitaka'da, budist sahiplerin, günlük hayatta dikkat etmesi gerekenler, yapması gereken ibadetler ve diğer insanlara örnek olmak için izlemesi gereken yollar detaylı bir şekilde anlatılır.
2- Sutta Pitaka
Eserin ikinci bölümü, Buda'nın konuşmalarından oluşur. Bu bölümde Budizm'in temel öğretileri ve ritüelleri aktarılır.
3- Abhidhamma Pitaka
Kitabın son bölümü olan Abhidhamma Pitaka, Buda'nın kainatın yaratılışı, insan ruhu, reenkarnasyon, Nirvana ve öz benlik hakkındaki fikirlerinden oluşur.