Transistör nedir, ne işe yarar ve nasıl çalışır? Transistör bacakları, çeşitleri ve çalışma bölgeleri

Transistör, çok küçük bir değerde gerilim ya da akım ile büyük miktarda akımı ve gerilimi kontrol etmek adına kullanılan yarı iletken devre elemanı olmaktadır. Devrelerde sık sık tercih edilmekte ve işlevsel olarak kullanılmaktadır. Transistörler günümüzde ayrı ayrı olarak kullanıldığı gibi pek çok entegrede gömülü olarak da bulunmaktadırlar.

 Transistör Nedir?

 Transistör akımın devre elemanları tarafından belirlenen, elektriksel olarak kontrol edilmekte olan bir anahtar olarak devrede yer alan akımı açmak ve ya kapatmak için kullanılır. Transistör, küçük olan bir değerdeki gerilim ve akımla, büyük akımı kontrol etmek için kullanılır.

 Transistörler, bu özelliklerinin sayesinde elektronik cihazda elektrik sinyallerinin de gücünü yükseltmek ve ya değiştirmek için kullanılır. Ayrıca akımın diğer devre elemanları aracılığı ile belirlendiği, elektriksel olarak da kontrol edilen bir anahtar şeklinde devredeki akımı açmak ve ya kapatmak için kullanılırlar. Transistörün bulunması elektronik alanda devrim niteliği taşır. Transistörler ile daha küçük ve ya ucuz radyoların, hesap makinesinin, bilgisayarların ve de diğer pek çok elektronik cihazların önü her zaman için açılmıştır.

 Transistör Ne İşe Yarar?

 Transistörler yükseltici şeklinde çalışırken bir ucundan giriş akımı da alır ve diğer uçlarında ise çok daha büyük olan bir çıkış akımı üretirler. Diğer bir deyiş ile akımın seviyesini yükseltirler. Bu akımı yükseltgeme durumu işitme cihazı gibi cihazlarda kullanılmaktadır.

 Bir işitme cihazı, etrafındaki dünyadan gelmekte olan sesleri toplayan ve de onları elektrik akımlarına dönüştürmekte olan küçük bir mikrofona da sahiptir. Bu akım transistör vasıtası ile güçlendirilir ve hoparlöre verilir. Sonrasında sesler daha da yüksek seviyede duyulabilir.

 Transistör Nerelerde Kullanılır?

 Transistörlerin yaygın uygulamaları alanları vardır. Analog ve dijital anahtar, güç regülatörü, sinyal yükselticileri ve de ekipman kontrol cihazlarından oluşmaktadır. Transistörler aynı zamanda da elektronik devrelerin ve de veri elektroniğinin yapı birimleri olmaktadır.

 Tekrar tekrar çalışan mikroişlemciler hemen hemen her çipte bir milyardan daha fazla transistörden oluşurlar. Bilgisayardan, ayarlayıcılara ve de uçaklara kadar yaklaşık olarak her yerde karşımıza çıkar.

 Transistörlerin Yapısı ve Çalışması Nasıl Olur?

 Transistörlerin yapısı ve çalışması incelendiği zaman, transistörler NPN ya da PNP biçiminde yerleştirilmiş olan üç yarı iletken maddelerin bileşiminden oluşmaktadır. Ayrıca beyz kutbu tetiklendiğinde kollektör ve ya emiter arasında direnç değerleri azalır ve de akım geçirir hale gelmektedir. Kollektör ve ya emiter arasından geçmekte ola akımın miktarı da beyz kutbuna uygulanmakta olan akımın miktarına bağlı olmaktadır.

 Transistör Çeşitleri

 Transistör iç yapısı ve ya transistör bacaklarının yapısı şöyledir. Devredeki npn ve ya pnp’den oluşturulmuş olan yapıya BJT denilmektedir. BJT’lerin kollektör, emiter ve ya base olmak üzere toplamda 3 adet bacağı bulunmaktadır. Base kutbu tetiklendiğinde kollektör ve ya emiter arasında direnç değeri de azalır ve akım geçirir bir hale gelir.

 Kollektör ile birlikte emiter arasından geçmekte olan akımın miktarı bese kutbuna da uygulanan akımın miktarına bağlı olmaktadır. Bir diğer transistör çeşidi ise Mosfet olmaktadır. Tüm transistörler elektronların hareketlerini kontrol etme prensibine göre de çalışırlar. FET’lerin bacaklarına isim olarak Source, Drain ve de Gate denir. Bir FET, n-tipi ile p-tipi silikon tabakaları farklı bir şekilde düzenlenir, metal ve ya oksit katmanları ile de kaplanır. Böylece MOSFET adı verilen bir cihaz elde edilmiş olur.