Güncelleme Tarihi:
Türkiye toprak açısından oldukça zengin olan bir ülkedir. Bu toprakların çok sayıda özelliği bulunmaktadır.
Toprak Nedir?
Toprak, bitki örtüsünün beslenmiş olduğu kaynakların temel deposunu oluşturmaktadır. Bir santimetre toprak ortalama 1000 senede meydana gelmektedir. Toprak üstündeki ölü bitkileri yakmak ise toprağa oldukça büyük zararlar vermektedir ve toprağı büyük ölçüde verimsizleştirmektedir.
Toprak üstündeki ölü bitkiler veya kuru yapraklar fosilleşip bir gübre görevi görmektedir ve toprağın zenginleşerek nem tutması sağlamaktadır. Bu sayede toprağın verimliliğini artırmaktadır. Toprağın üst tabakası başta insanlar olmak üzere ve öbür canlıların beslenmesinde esas kaynak teşkil etmektedir. 1 gram toprağın içinde milyonlarca canlı yer almaktadır ve ekosistemin sürekliliği için bunların tamamının ayrı önemi bulunmaktadır. Toprağın verimliliğini sağlamakta olan ve humusça zengin toprağın 10 santimetrelik üst tabakasıdır. Bilimsel manada toprak bir karışımdır.
Toprak Çeşitleri Nelerdir?
Çok sayıda toprak çeşitleri bulunmaktadır. Bu topraklar ise şu şekilde sıralanmaktadır:
Taşlı topraklar
Kumlu topraklar
Tınlı topraklar
Killi topraklar
Marnlı topraklar
Humuslu topraklar
Kireçli topraklar
Şeklinde sıralanmaktadır. Taşlı toprakların içeriği % 80 taş ve az miktarlarda topraktan oluşmaktadır. Oldukça kolay havalanmaktadırlar. Ancak su tutma kapasiteleri ile beraber besin gereksinimleri azdır. Kumlu topraklar; toprak türleri arasında en bilinen toprak türlerinden biridir. % 80 oranında kum ihtiva etmektedirler.
İşlenmeleri oldukça kolaydır. Su tutmadıklarından dolayı bol sulama gerektirmektedirler. Bu durum da topraktaki besinin yıkanarak gitmesine sebep olmaktadır. Besince fakir ve genelde de asit topraklarıdır. Ayrıca su ile birleşince çamur adı verilen madde oluşmaktadır.
Tınlı topraklar; yarıdan çok daha fazlası kum ve % 30 ile 50 aralığında da kilden meydana gelmektedir. Tava gelmeleri ve işlenme durumları kolay olmasından dolayı tarım için bir hayli elverişli topraklardır. Killi topraklar; içeriğinin yarıdan daha fazlasını kil oluşturmaktadır. Su tutma düzeyleri yüksektir. Bu sebeple geç tava gelmektedir. Tava gelmeden işlenmesi durumunda toprak tekstürü ise zarar görmektedir. Ağır topraklar olmaktadırlar ve işlenmeleri de zordur. Kurak vakitlerde toprak katı bir şekil almaktadır.
Türkiye’de Bulunan Toprak Çeşitleri Nelerdir?
Türkiye genel olarak toprak çeşitliliği en fazla olan ülkelerden bir tanesidir. Bunun nedenleri ise şu şekilde sıralanmaktadır:
Türkiye içerisinde iklim çeşitliğinin oldukça fazla olması
Türkiye’de kısa bir mesafede yeryüzü şekillerinin oldukça çabuk değişmesi iklim çeşitliliğine sebep olmaktadır.
Yeryüzü şekillerinin farklılık göstermesi, arazinin eğimini etkilemesinden dolayı topoğrafya şartlarına bağlı şekilde toprak çeşidini artırmıştır.
Türkiye’de görülen belli başlı toprak tiplerini üç temel başlık altında irdelemek mümkün olmaktadır: Zonal topraklar; iklimin ve bitki örtüsünün oluşturmuş olduğu toprakları ifade etmektedir. Terli topraklar adı da verilmektedir. Zonal topraklarda mevcut toprağın bütün horizonlarına rastlanmaktadır. İntrazonal topraklar; ana kayaç ve topoğrafya koşullarının oluşturmuş olduğu topraklardır. Azonal topraklar ise; dış unsurlar tarafından taşınarak meydana gelmiş topraklardır. Bu topraklarda ise horizonlara rastlanmamaktadır.
Hangi Toprak Daha Verimlidir?
Çernezyom toprakları, Orta Kuşağın yarı nemli olan bölgelerinde uzun boylu çayırların altında meydana gelen topraklardır. Bu topraklara ise Kara topraklar ismi de verilmektedir. Organik madde açısından oldukça zengin olan Çernezyom toprakları Dünya'nın en verimli kabul edilen tarım toprakları arasında yer almaktadır.
Toprağın Özellikleri Nelerdir?
Toprak yapısı, toprağın özelliğini belirleyen en önemli etkendir. Taşlı, iri ve ince taneli, çakıllı, moloz kırıntılı veya masif olarak tanımlanmaktadırlar. Toprağın su ve nem geçirgenliği, solunum becerisi, ısı transferi, gözeneklilik ve kütle yoğunluğu fonksiyonlarıyla yakından ilgili olmaktadır. Toprak dokusu ise, topraktaki farklı boyutlarda olan partiküllerin göreceli oranı veya mineral partikül boyutlarının ölçümünü ifade etmektedir. Toprak dokusal sınıflaması, dokusal nitelikteki yapıyı tanımlayabilmeyi ve fiziksel özellikler üstündeki etkisini görmeyi sağlamaktadır.