Toplumsal yapı nedir? Toplumsal yapıyı oluşturan öğreler ve açıklayan kuramlar nelerdir
Güncelleme Tarihi:
Hayatın ve ülkelerin düzenli bir şekilde devam edebilmesi için toplumsal yapı çok büyük bir öneme sahiptir. Belli kademelerden meydana gelen toplumsal yapının ne anlama geldiği ise en fazla merak edilen konular içinde yer alıyor. Her bilginin düzenli bir hale gelebilmesi ve işlevsel olması için toplumsal yapı ön plana çıkar. Toplumsal yapı nedir tüm detayları ile sizler için derledik.
Toplumsal yapı, uzun yıllar içinde ortaya çıkan bir yapıdır. Bu nedenle de dünya çapında toplumsal yapı her ülkede farklılık gösterir. Aynı zamanda, vazgeçilmez bir unsur olarak da anlatılabilir.
İnsanlığın en temel taşları içinde toplumsal yapı yer alır. Medeni ve kurallara uygun, özgür bir şekilde yaşamak için toplumsal yapı gereklidir. Bunun gerçekleşebilmesi için toplumsal yapıyı oluşturan pek çok farklı öğe de bu süreç içinde yer alır. Bu doğrultuda her toplumun kendine özgü farklı öğeleri bulunur. Toplumda organize olan ilişkilerin hepsine toplumsal yapı adı verilir.
Toplumsal yapı, toplumun bir aynası gibidir ve toplumun çerçevesini oluşturur. Bu çerçeve toplumdaki kişilerin daha doğmadan önce kültürel bir yapı altında kaynaşması, korunması ve insanlar arasındaki ilişkiler sistematik bir şekilde örgüt haline gelir. Bu sayede ülkenin çehresi oluşur ve insanlar toplumsal yapıya daha kolay ayak uydurarak buna uygun bir şekilde yaşamını sürdürür.
Toplumsal Yapıyı Oluşturan Öğeler ve Açıklayan Kuramlar Nelerdir?
Toplumsal yapı belli başlı bazı öğelerden meydana gelir ve bu öğeler arasındaki ilişkileri ifade eder. Bu sayede anlamı itibari ile toplumda çok önemli bir kavram olarak ön plana çıkar. Toplumsal yapıyı oluşturan öğeler şunlardır;
Aile
Ekonomi
Kültür
Siyaset
Ahlak
Din
Hukuk
Bu şekilde farklı kişi ve gruplar üzerinden her bir öğe değişkenlik gösterir ve toplumsal yapı oluşur. Toplumsal yapıyı açıklayan bazı belli başlı kurallar vardır. Özellikle de yapısalcılık, çatışma kuramı, yapısal fonksiyonalizm, sosyal alışveriş kuramı ve evrim sentez kuramı da bunlar içinde yer alır. Her biri kuramsal olarak araştırma ve inceleme yapılması sonucunda, kaynaştırma yaparak toplumsal yapıyı anlamlandırır. Bu sayede herhangi bir ülkede ya da toplulukta, toplumsal yapı o bölgede yaşayan insanların ihtiyacına en uygun bir şekilde şekillenir.
Toplumsal Yapı Kavramı
Toplumsal yapı, çeşitli toplumların yapısını, toplumsal gelişmeleri, toplumsal olayları, toplumsal ilişkileri ortaya koymaya ve bu konularda konulan yasalara ulaşmaya çalışan sosyolojinin en temel kavramları arasında yer alır.
Toplumsal yapı kavramını Fransa’nın sosyal yapısının, değişen, sosyolojik ve felsefi temellerini yazmak için Durkheim ortaya atmış, bu doğrultuda mekanik ve organik olmak üzere iki sosyal yapı ile iki farklı dayanışma belirleyerek belirlemiştir.
Bir toplumsal sistemin ya da toplumun farklı ögeleri arasında bulunan düzenli ilişkileri açıklayan bir kavramdır. Bu ögeler ise, ilişkiler o bütünün parçalarının uyumlu ve dengeli olmasını sağlar.
Aynı zamanda bir toplumun farklı akrabalık, iktisadi, dinsel, siyasal ve diğer kurumlarının onun toplumsal yapısını oluşturduğu, bu yapının bileşenlerinin de değerler, normlar ve toplumsal rollerden oluştuğu söylenebilir.
Grup oluşturan insanların rol, yetki, statü ve sorumluluklarının yan yana ya da üst üsteliğinden ortaya çıkan tamamını ifade eder.
Kavramın sosyoloji teorileri içinde ağırlıklı olarak iki temel yaklaşımı ele alındığı söylenebilir. Bunlar ise şunlardır;
Yapısal işlevselci kuram, bir olayın ortaya çıkma nedenlerini ve toplum için yapısal sonuçlarını ele alan bir görüştür.
Marksist ve çatışma kuramı ise, toplumsal sistemlerin alt yapı (ekonomi, sınıf ilişkileri, üretim) ve üst yapı olmak üzere iki farklı gruba ayıran, alt yapının üstyapıyı belirleyici olduğu düşünülen bir görüştür.