Titrasyon nedir? Düzeneği nasıl yapılır? Kimyada titrasyon deneyi ve düzeneği
Güncelleme Tarihi:
Titrasyon, numunede çözünen bir maddenin, nicel olarak belirlenmesini sağlayan analitik işlemdir. Titrasyon tekniği, numuneye ilave edilen bilinen analit konsantrasyonda bulunan titrasyon çözeltisi(reaktif) arasında oluşan kimyasal reaksiyonları temel almaktadır. Titrasyon şişesinde (Erlen)bulunan asit ya da baz damlatılarak yapılan bir işlemdir. Titrasyon nedir? Düzeneği nasıl yapılır? Kimyada titrasyon deneyi ve düzeneği işleyişi hakkında detayları derledik.
Titrasyon, analitik bir kimyasal işlemdir. Asit- baz arasında uygulanmaktadır. Bir Erlen’ de bulunan stokiyometrik (element ölçüsü) oranında asit ya da baz boşaltılarak ölçümlenebilmektedir. Yunanca, Stoicheion-metron sözcüklerinden türeyen stokiyometrik sözcüğünün Türkçesi element ölçüsüdür. Titrasyon tekniği, Kimya biliminin matematik bölümünü oluşturmaktadır.
Titrasyon Nedir?
Titrasyon bir kimyasal işlemdir. Erlende bulunan asit- baz dengesini sağlamaktadır. Belirli bulunan konsantrayondaki analit ile reaktif çözelti arasındaki kimyasal reaksiyonları ölçümlemektedir. En kolay ifadeyle element ölçüsü olarak tarif edilebilecek Titrasyon işlemi, Matematik işlemlerini Kimya bilimiyle entegre etmektedir. Titrasyon, analit konsantrayon maddesiyle titrasyon çözeltisi arasındaki etkileşimi temel almaktadır. Titrasyon, kimyasal işlem olduğuna göre formülle ifade edilmektedir.
Bu da; Anlit+Reaktif(Titrasyon çözeltisi) = Reaksiyon ürünü(elde edilen yeni ürün) şeklinde ifade edilebilmektedir.
Örnek olarak sirke ele alınacak olursa; Sirkenin ana maddesi asit(CH3COOH)sodyum hidroksit NaOH arasındaki Titrasyon ilintisi görülecektir. Formülü ise; CH3COOH + Na+H2O dur.
Düzeneği Nasıl Yapılır?
Titrasyon sistemi, Laboratuvarlarda yoğun iş yükünü hafifletebilmek için büyük destektir. Basit bir şekilde kurulabilecek olan Titrasyon düzeneği, uygula – karıştır - hesapla komutuyla çalışmaktadır. Günümüzde LIMS bağlantı sistemiyle dijital ortama aktarılarak hem kusursuz sonuçlar alınmakta hem de çalışmalara hız kazandırılmış bulunmaktadır. Titrasyon düzeneğinde en önemli yardımcılar, numune değiştirici enstrümanlar pompalardır.
Hassasiyetle ve sıfır hatayla işlem yapabilme olanağı vermektedir. Bilgi Yönetim Sistemleri sayesinde Bilgisayar ve Laboratuvarlara taşınan Titrasyon tekniği dijital devrim niteliğindedir. Titrasyon işleminde reaksiyon titrasyon şişesinin özelliklerine de bağlıdır. İçi görülmeyen koyu renkli Erlende işlem başarısı sınırlı olabilmektedir. Bu nedenle, işlem hatalarını önleyebilmek için şeffaf, titrasyon şişeleri kullanılması önemlidir.
Kimyada Titrasyon Deneyi
Titrasyon eğrisine, Kimyasal işlemin matematiksel görüntüsü denilebilmektedir. Titrasyon eğrisi Kimyasal işlemlerin hızla değerlendirilmesine olanak vermektedir. İki değişkenli bir sistem olan Titrasyon eğrisi; Bağımsız değişken ve bağımlı değişkenlerden meydana gelen sinyallerin Kimyasal değerlendirmesini göstermektedir.
Titrasyon işleminin kaliteratif ilerlemesini işaret eder. Logaritmik - doğrusal titrasyon eğrileri arasında farklar bulunmaktadır. Ayrıca Titrasyon eğrileri, dört farklı şekilde uygulama - değerlendirme – analiz edilebilmektedir. Bunlar;
Minimum- maksimum eğrisi,
Simetrik eğri,
Asimetrik eğri,
Segmentli eğri şeklinde gösterilebilmektedir.
Matematik ve Kimya bilimi entegrasyonunun en iyi gösteren bilimsel tekniklerden biri de Titrasyon sistemidir. Geçmişte güçlükle ve uzun sürede alınabilen sonuçlar titrasyon yöntemiyle hız kazanmış bulunmaktadır.
Titrasyon deneyi, bilinen ve bilinmeyen derişimli çözeltinin etkileşiminden elde edilen derişimi bulma yöntemidir. Denklemle asit-baz nötrleşme sonucunu göstermektedir. VaCa = VbCb denklemi sayesinde, Ca = VbCb/Va konsantrasyonu bulunabilmektedir.
Titarsayon Düzeneği
Titrasyon düzeneği, bürüte net oranda reaktif ilave edilerek asit baz dengesi sağlayabilme olanağı vermektedir. 200ml ölçekli bir erlenmayerde bulunan konsantrasyonu bilinen analitler ölçümlenebilmektedir.
Titrasyon düzeneği, Pipet pompası, 1 dereceli pipet, dereceli silindir, huni ve yardımcı ekipmanlardan oluşmaktadır. Titrasyon mantığını anlayabilmek ve Kimya işlemleriyle ilintisini öğrenebilmek için yararlı bir deneyimdir. Okullarda ya da Laboratuvarlarda kolaylıkla kullanılabilecek bir düzenek olan Titrasyon düzeneği günümüzde dijital tekniklerle çalışılmaktadır. Otomatik Titratörler sayesinde yapılan işlemler güvenli ve hızlı sonuç vermektedir. Titrasyon sistemleri marka ve modele göre farklılık gösterse de sistem aynıdır. 4 adımla çalışan otomatik Titrasyon aletleri, İlk adımda çözelti ekleme, titrasyon reaksiyonu gözlemleme, sinyal alma ve değerlendirme tekniğiyle çalışmaktadır.