Tevhidi Tedrisat Kanunu Nedir, Amacı Ve Sonuçları Nelerdir? Tevhidi Tedrisat Kanunu Ne Zaman Kabul Edildi?

TBMM'nin açılması ve yeni gelişmelerin yaşanması ile birlikte Osmanlı Devlet'inde her alanda farklılaşmaya gidilmiştir. Eğitim alanı da bu değişim neticesinde bir hayli etkilenmiş ve eğitim sistemi değiştirilmiştir. Tevhid-i Tedrisat Kanunu, pek çok insanın merak ettiği ve çok fazla araştırdığı konulardan birisidir. Bu kanun ile birlikte eğitim alanında çok önemli gelişmelerin yaşanması durumu söz konusu olmuştur.

Tevhidi Tedrisat Kanunu Nedir?

Tevhid-i Tedrisat Kanunu, ülkemizde mevcudiyeti söz konusu olan okulların Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlanmasını sağlayan son derece büyük öneme sahip olan bir kanundur. Bunun yanı sıra Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile eğitim alanında çok büyük öneme sahip olan değişiklikler yapılmıştır. Bu kanunun çıktığı tarih ise 3 Mart 1924 yılıdır.

Tevhidi Tedrisat Kanunu Amacı ve Sonuçları Nelerdir?

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM)'inde halifeliğin kaldırılması ile alakalı olan tasarının kanunlaşmasının ardından, Tevhid-i Tedrisat Kanunu (Öğretim Birliği) da kabul edilmiştir. Tevhid-i Tedrisat Kanunun amacı, 'Medrese' ve 'Mektep' ikiliğini ortadan kaldırmak olmuştur.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu, 3 Mart 1924 yılında kabul edilmesinin ardında eğitim sistemini çok büyük ölçüde etkilemiştir. Yaratmış olduğu bu önemli etki sayesinde oldukça farklı sonuçlar ortaya çıkmıştır. Kanun, genel anlamda olumlu yönde sonuçlarının ortaya çıkmasına sebebiyet vermiştir. Zaten yeni bir devletin kurulması söz konusu olunca eğitim sisteminin değişmesi de buna bağlı olarak şart hale gelmiştir.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu’nun kabulü sonrasında “Türkiye'de yalnızca Müslüman vatandaşların olmadığı, Müslüman olmayan Türk vatandaşlarının da vicdan özgürlüğü ve dinsel gereksinmeleri olduğu” düşünülerek ilkokul programından Kur’an dersleri, ortaokul ve lise programından da din, Farsça ve Arapça dersleri çıkarılmıştır.

Başlangıçta din dersi isteğe bağlı bir ders haline getirilmiş olup ortaokullarda 1930 yılında öğretmen okullarında 1931 yılında, şehir ilkokullarında 1933 yılında köy ilkokullarında 1939 yılında ise tamamıyla müfredattan çıkarılmıştır. Tüm bu gelişmeler neticesinde 1939-1948 yılları arasında din derslerinin hiç yer almadığı bir örgün eğitim deneyimi yaşanmıştır. Tevhid-i Tedrisat Kanunun diğer önemli sonuçlarını ise şu şekilde sıralamak mümkün;

- Medreseler kapatılmış,

- Eğitimde birlik sağlanmış,

- İmam Hatip okullarının açılması yönünde karar alınmış,

- İlahiyat fakülteleri açılmış,

- İlkokul parasız ve zorunlu olmuş,

- Eğitim sahası çok daha modern bir hale dönüştürülmüş,

- Laik bir eğitim sistemi oluşturulmuş,

- Eğitim sisteminin çağa ayak uydurması sağlanmıştır.

Tevhidi Tedrisat Kanunu Ne Zaman Kabul Edildi?

Tevhid-i Tedrisat Kanunu günümüzdeki karşılığı Öğretim Birliği Yasası, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 3 Mart 1924 yılı ve 430 Kanun Numarasıyla birlikte kabul edilmiş olan ve ülkede faaliyet gösteren tüm eğitim kurumlarının Maarif Vekaleti’ne günümüzdeki tabiri ile Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı’na bağlanmasını öngören bir yasa olma özelliği taşır.

Türkiye Cumhuriyeti’nde eğitimin temel kanunu kabul görmüş ve daha sonraki süreçte çıkarılmış olan kanunlara esas teşkil etmiştir.1982 tarihli anayasada 174. madde ile koruma altına alınmış “inkılap kanunlarından” biri olarak tarihe geçmiştir.

Türkiye Cumhuriyeti eğitim alanında reform yapabilmek adına; laiklik, millilik, modernlik esaslarını uygulayabilmek adına eğitim kurumlarının birleştirilmesine gereksinim duyulması nedeniyle hazırlanmış durumda olan kanun; Türkiye'nin eğitim işlerinde çokbaşlılığın kaldırılmasını sağlamıştır. Hilâfetin kaldırılması yönündeki kanun ve "Şeriye ve Evkaf Vekaleti’nin kaldırılması ile ilgili olan kanun"la aynı gün çıkarılmıştır.

Tevhid-i Tedrisat Kanunu ile birlikte ayrıca tekke ve zaviyelerin kapatılması söz konusu olmuştur. Bu kapsamda dinsel niteliğe sahip durumda olduğu düşünülen Osmanlı harflerinin kaldırılarak Harf Devrimi’nin hayata geçirilmesi gibi diğer bazı büyük öneme sahip olan Atatürk devrimlerinin gerçekleşmesi için de altyapıyı meydana getirmiştir.