Termostat Nedir, Ne İşe Yarar? Termostat Nasıl Çalışır, Çeşitleri Nelerdir?

Termostat hemen her elektrikli makinede bulunan bir parçadır. Özellikle ısıtıcı ve soğutucu etkilere sahip olan makinelerde bulunur. Termostat parçası geçmişte tam işlevsel haliyle ilk kez 1726 yılında bulunmuştur. Günümüzde ise ileri seviye teknolojiler sayesinde üst düzey performansta kullanılmaktadır.

Termostat Nedir?

Termostat makinelerde bulunan kontrol mekanizmasıdır. İçerisinde bulunan küçük bir parça sayesinde istenilen sıcaklık seviyesine ısıyı sabitlemeye yarar. Günümüzde pek çok alan ve makinede kullanılmaktadır. Bina ısıtma sistemlerinden fırınlara, su ısıtıcılarından buzdolaplarına kadar birçok yerde görülebilir.

Çalıştığı zaman yüksek bir sesle kendini belli eden termostat çağımız teknolojisi ile birlikte daha kısık seslerde çalışabilmektedir. Termostat tarafından ısı belirli bir dereceye sabitlenerek istenilen performansın elde edilmesini sağlar.

Soğutma amacı ile kullanılan makinelerde de termostatlar bulunmaktadır. Buzdolapları bu termostatlara örnektir. Çalışan elektrikli aletlerin çalışma ömürlerini etkileyen termostat kullanıcılara da kolaylık sağlamaktadır. Fotokopi makinesi ya da klima gibi yüksek tempo çalışan makinelerde devir daimi hızlı gerçekleştirerek ısınmaya bağlı problemlerin önüne geçilmesini sağlar.

Termostat Nasıl Çalışır?

Termostat monte edilen makinelerde görünmeyen iç kurgu şeklindedir. Kapalı sistem şeklinde çalışmaktadır. Farklı termostat şekillerinin farklı çalışma yöntemleri vardır. Genel anlamda termostatlar ısı ölçücü ve gerektiğinde ısıyı ayarlayıcı şifrelerle uyarı vererek çalışır. Artı kutup ve eksi kutup arasında elektrik akımının devamlılığı sayesinde sıcaklık ya da soğukluk seviyesini korur.

Günümüz teknolojilerinde otomatik termostatlar oldukça yaygındır. Geçmiş sistemlerde termostat ısıyı ayarlamak için manuel olarak makineyi kapatıp açmak gerekebilirken artık bu işlem otomatik olarak kendiliğinden gerçekleşmektedir. Bu işlemlerin tamamlanması için birçok termostat çeşidi kullanılmasına rağmen en çok talep göreni çift şeritli termostatlardır.

Termostat Çeşitleri Nelerdir?

Çağımızın gelişen teknoloji sayesinde hemen her makine ve işe uygun termostat bulmak mümkündür. Bu farklı çeşitler sayesinde performans ve verimlilik de artmaktadır. Kullanım yerine göre termostatlar ev termostat, ticari termostat ve klima termostat olarak sınıflandırılabilir. Gerilim seviyesi ve içyapısı bakımından en çok kullanılan termostat çeşitleri ise şunlardır;

Gazlı Termostat: Makinelerin düğmelerine basılıp ısı ayarı yapıldığında sınır seviyeye gelince termostat devreye girer. Gazlı termostatlarda bu işlem artı ve eksi kutuplara gaz ile devir daim olarak gerçekleştirilir.

Civa Tüplü Termostatlar; Tıpkı gazlı termostatlarda olduğu gibi civa tüplü termostatlar uyarı sistemini civa ile aktif hale getirir. Araştırmalara göre bu tür termostatlar çalışma prensibi olarak olumlu karşılansa da sağlık açısından yeterli bulunmamaktadır.

Bimetal Termostat: Yapılış bakımından ilk icat edilen termostatlarla aynı yapıdadır. İçerisinde herhangi bir gaz ya da madde bulundurmadan sadece tek parça bimetali kullanarak ısı sensörünü aktif hale getirir. Çalışan makine istenilen ısının üzerine çıkınca bu bimetal eğilerek ısıyı sabitler.

Dijital Termostat: Günümüzde en sık kullanılan termostattır. Isı göstergesi dijital bir ekranda verilir. Makine ısı ayarı ve değerleri teknolojik olarak kayıt altına alınır. Sistem uyarısına göre ısıtma ve soğutma işlemi elektronik mandal devresi ile gerçekleştirilir.

Thermalint: Bu termostat çeşidi diğerlerinden farklı bir işlevde ısıtıcı şifreleme ile programlanır. Özellikle su borularının donmasının engellenmesi için kullanılan termostat çeşididir.

Tracingset: Bazı durumlarda termostatlar sağlık makineleri ve kuluçka makinelerinde kullanılmaktadır. Özellikle hassas ısı ayarının gerektiği makinelerde kullanılan termostat çeşididir. Ani ısı yükselmesi ya da düşüşlerinde hızlı tepki verilmesini sağlar.