Terminatör olma yolunda önemli adım

Bilim insanları, ABD merkezli dünyanın en saygın bilim dergilerinden Science’ta makalelerinin yer alması için sırada bekliyor. Çalışmalarını Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nde (MIT) sürdüren Dr. Mehmet Kanık, Dr. Cem Taşan ve doktora öğrencisi Sırma Örgüç’ün imzalarının yer aldığı fiber temelli yapay kas makalesi, zorlu inceleme sürecinin ardından, Science dergisinin 12 Temmuz sayısının kapağı oldu. Çoğunluğu MIT’nin mühendislik fakültelerinde olan 11 bilim insanının imzasını taşıyan makale, iki yıllık yoğun multidisipliner Ar-Ge çalışmalarının ardından ortaya çıktı. Araştırmalarda öne çıkan isimlerden biri olan Dr. Mehmet Kanık, alanda 10 yıla varan çalışmalarının sonuçlarını görmekten mutlu olduğunu söylüyor. Bilim insanına göre fiber temelli yapay kaslar protezlerin çok daha hafif ve işlevsel hale gelmesini sağlayacak. Bununla birlikte robotikte de yeni gelişmelerin kapısını açabilir. Dr. Mehmet Kanık, Hürriyet’e şunları anlattı:

İNSAN KASINA BENZEYEN YA PAY KASLAR HAYALİMDİ
“2008’de Bilkent Üniversitesi’nde fiber tabanlı cihazlar ve yeni fiberler geliştirmek üzerine başladığım çalışmalarıma MIT’de devam ediyorum. İnsan kasına benzeyen fonksiyonları olan bir fiber geliştirmek her zaman hayalimdi. Bu amaçla uzun süredir farklı stratejiler deniyor, malzemeler kullanıyordum. Benle aynı hayali paylaşan Prof. Polina Anikeeve’nin MIT’deki ekibine katıldığımda biyolojik uygulamalarda kullanılabilecek yapay kaslar oluşturmak için mükemmel bir motivasyon ve çalışma ortamı buldum. Diğer ekip üyelerinin de yardımıyla, yapay kaslarımızı birkaç yıl içinde ürettik ve karakterize ettik. Bu araştırmayı bitirmek için dört farklı disiplinden araştırmayı bir araya getirerek, multidisipliner çalışma ortamı oluşturdum. Doktora öğrencimiz Sırma Örgüç ve Dr. Cem Taşan ile birlikte Türkiye’den üç bilim insanı olarak makale ve araştırmalarda önemli görevler üstlendik.”

SCIENCE’TA KAPAK OLMAK ÇOK ZOR
Nature gibi Science dergisi de sadece en iyi makaleleri kabul ediyor. Bu nedenle yer almak çok zor. Dünyada alanında en iyi isimlerden oluşan jüriler makalenizi değerlendiriyor. Onlarca soru soruyorlar. Bunlara vereceğiniz cevaplar çok önemli. Makalemiz tüm bu süreçleri geride bırakarak Science’ta kapak oldu. Gurur duyuyoruz.

FİBER TEKNOLOJİ
Yapay kas çalışmaları dünyanın dört bir yanında sürüyor. Ancak bizim geliştirdiğimiz fiber temelli yapay kaslar, insandakilere çok benziyor. Benzer boyut ve ağırlıkta. Polimer tabanlı olduğu için çok hafif ve kendi ağırlığının 650 katını kaldırabilecek kadar da güce sahip. Ayrıca minyatür boyutlarda oldukları ve çok düşük sıcaklık değişimlerinde çalıştıkları için, tepki süreleri milisaniye düzeyinde. Dolayısıyla yüksek hızlı kasılma ve gevşeme gereken uygulamalarda tercih edilebiliyor. Yapay kaslarımızın robotik
ve protez uygulamalarında kullanılabileceğine inanıyoruz. Mevcut protez kollar ortalama 10-15 kilogram. Bunlarda kullanılan ağır motorları, hafif fiberlerle değiştirerek ağırlığı azaltmak mümkün. Ayrıca minyatür yapay kasları kalp damar cerrahisi başta olmak üzere cerrahi uygulamalarda ve tıbbi robotlarda da kullanabilir. Dünya basınında yer aldığımız haberlerde Terminatör filminden esinlenen görseller kullanıldığını gördüm. Yapay kas teknolojisi, bilim kurgu filmlerinden gördüklerimizi gerçek kılabilir.

FIRSAT İÇİN ÇOK MUTLUYUM
Sırma Örgüç (MIT Doktora Öğrencisi): Yapay kasımızın gerilimle programlanabilmesi, yüksek ağırlık kaldırma kapasitesi ve hızlı tepki süresi gibi birçok önemli avantajı var. Fiber tabanlı yapay kasın tüm potansiyelini gösterebilmek için malzeme bilimi, fizik, makine, bilgisayar, elektrik-elektronik mühendislikleri gibi çeşitli alanlardan gelen multidisipliner bir ekibin olması gerekiyordu. Doğru zamanda disiplinlerarası bir gruba katılma şansım olduğu için gerçekten mutluyum.