Tercümanlık ve psikolojiyi bir arada çalıştı... Uluslararası derginin editörü oldu

Danışma kurulunda dünyanın önde gelen çeviribilim araştırmacılarının yer aldığı dergide; psikoloji, bilişsel bilim, felsefe, iki dillilik çalışmaları, yapay zeka ve ergonomi gibi alanların kesiştiği “bilişsel çeviri çalışmaları” adı verilen interdisipliner sahada, diller arası iletişimin arkasında yatan zihinsel süreçlere odaklanan deneysel ve kuramsal çalışmalar yayımlanıyor.

DÜNYADA ÇOK AZ KİŞİ ÇALIŞIYOR
Dr. Alper Kumcu Hacettepe Üniversitesi Mütercim Tercümanlık bölümü mezunu. Aynı bölümde sözlü çeviri alanında yüksek lisansını tamamladı. Doktorada ise Birmingham Üniversitesi’nde psikoloji eğitimi aldı ve ülkemizde bilişsel çeviri üzerine çalışan nadir isimlerden biri oldu. Kumcu, “Lisans yıllarımda normalde edebiyatla ilgiydim. Ancak artık içinde bulunduğumuz bu çağ interdisipliner bir çağ. Alanlar birleşince yeni bilgiler ortaya çıkıyor. Beni heyecanlandıran şey bu oldu. Daha önce ortaya çıkarılmamış bilgilerin psikoloji alanını kullanarak çıkacak olması beni çok heyecanlandırdı. Merak duygusu harekete geçirdi. Zaten dünyada bu alanda çalışan çok az insan var. Türkiye’den bir araştırmacının da bu alanda olması ve uluslararası bir derginin editörlüğüne seçilmiş olması çok önemli diye düşünüyorum” dedi.

SOSYAL BİLİMLERDEN POZİTİF BİLİMLERE
Uluslararası hakemli bir dergide görev alan iki editörden biri olma hikayesi ile ilgili Dr. Alper Kumcu şunları söyledi:
“Eskiden çeviri denildiğinde akıllara düz, klasik çeviri geliyordu. Şimdi ise yeni yöntemlerle beyinde çevrinin nasıl yapıldığını gözlemliyoruz. Mütercim tercümanlık yapılırken beyinde neler olduğunu araştırıyoruz. Geçmişte sosyal bilimlerde yer alan çeviri, pozitif bilimlere de açıldı. Artık adı da bilişsel çeviri çalışmaları olarak geçiyor. Dünyada da yeni başlayan interdisipliner bir alan. Bu alanda çalışan dünyanın önde gelen isimleri var. John Benjamins, Hollanda çıkışlı bir yayınevi ama dil bilimiyle ilgili uluslararası çapta etkili dergi ve kitaplar basıyor. Alanında tek olan Translation, Cognition & Behaviour Dergisi 2019’da yayın hayatına başladı. Güz ve bahar dönemi olmak üzere yılda iki kere çıkıyor. Nispeten yeni bir dergi ama hızla büyüdü. Daha önceki editörleri ile ortak hakemlik yapmıştım. Dolayısıyla birbirimizi tanıyoruz. Şimdi onlar işi bırakacaklarını söyledikleri için eğitimim ve yaptığım çalışmalardan dolayı bana teklif getirdiler. Ben de kabul ettim.

İKİ EDİTÖRDEN BİRİYİM
Dergini iki editörü var. İngiltere’de Surrey Üniversitesi’nden Elena Davitti ile bu görevi birlikte yürüteceğiz. Bir dergi editörünün yaptığı her şeyi yapıyorum. Ancak birçok bilimsel süreçten de geçiyoruz. Gelen makaleyi incelemek, seçimini yapmak, hakemini bulmak gibi. Danışma kuruluyla birlikte çalışıyoruz. Hedefim dergiyi dil alanında daha önemli hale getirmek ve ülkemizi uluslararası areneda temsil etmek.”

BİLİŞSEL ÇEVİRİ ALANININ EN YENİ ARAŞTIRMA KONULARI
1- Sözlü çeviride stres. Çevirmenlerin çok yoğun stres altındaki çalışmalarında beyin yapılarının nasıl işlediği araştırılıyor.
2- Toplum çevirmenliği. Göçmen büroları, hastaneler, mahkemelerde ve afetlerde rehberlik gibi alanlarda çalışma şekillerinin beyne etkisi araştırılıyor.
3- Bellek. Alanın şu an en çok çalışılan konular arasında yer alıyor. Çeviri yapan insanların bilişsel özelliklerinin yapmayanlara göre daha çok geliştiği ortaya çıktı.
4- Dil. İki dilli olan bireylerin tek dilli olanlara göre dille ilgili olmayan bölümlerde daha başarılı olduğu araştırıldı.
5- Duygular. Çevirmenin kimliği ortaya çıkaran çalışmalar yapılıyor. Hangi kişilik özellikleri çeviri yapmaya uygun sorusunun cevabı aranıyor.