TEOG yerleştirme sisteminde neler değişti?

2014’te ilk defa uygulanan Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş (TEOG) kapsamında liselere yerleştirme sistemi ikinci yılında değişti. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından getirilen yenilikler ‘2015 Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Uygulaması Tercih ve Yerleştirme e-Kılavuzu’ taslağında biraraya getirilerek görüş ve önerilere sunuldu. Gelecek eleştirilere göre bakanlık kılavuza son halini verecek.

İkinci dönem TEOG ortak sınavları da 29-30 Nisan’da yapılacağı için şimdilik aileler, eğitimciler ve öğrenciler planlarını yenilenen sisteme göre yapıyor. Peki taslak kılavuzdaki yenilikler neler, sistemin geçen yıldan farkı ne olacak?

En önemli değişiklik, özel okul kayıtlarının daha erken bir tarihe alınması oldu. Buna göre özel okula göndermekte kesin kararlı aileler çocuklarını bu kurumlara kaydedecek ve devlet okulları için tercih listesi doldurmayacak. Bu durum hem özel okulların, hem de ailelerin kafasını karıştırsa da, herhangi bir değişikliğe gidilmezse yerleştirme sistemi bu şekilde ilerleyecek.

İşte 2014 ve 2015 TEOG yerleştirme sistemindeki farklar:

2014’te sistem nasıldı?

- Özel okul kayıtları e-okulda görülmediğinden öğrenci hem özel okula kayıt yaptırıyor, hem de devlet liselerini tercih edebiliyordu.

- Yerleştirme işlemleri için tercih başvuruları geçen yıl 31 Temmuz-8 Ağustos tarihleri arasında alındı.

- Yerleştirme sonuçları 22 Ağustos 2014’te ilan edildi.

- Tercih başvurusu için herhangi bir kısıtlama yoktu. Yani öğrenci hem özel okula ön kayıt yaptırıyor, hem de devlet lisesi tercihi yapabiliyordu.

- Öğrenciler devlet okulları için A grubu ve B grubu olmak üzere iki ayrı tercih listesi oluşturuyordu. A grubundan okul kodlarına göre en çok 15 lise seçebiliyor, B grubundan ise okul türlerine göre en az dört tercih yapıyordu.

- Geçen yıl A ve B grubu tercihlerinden hiçbirine yerleşemeyen öğrenciler, sistem tarafından otomatik olarak herhangi bir okula yerleştiriliyordu.

- Eski sistemde, öğrenciler her defasında bir okul için olmak üzere 5 defa nakil başvurusunda bulunabiliyordu.

- Aileler tercih listesini onaylatmak için çocuğunun kayıtlı olduğu okul müdürlüğüne gitmek zorundaydı.

2015 TEOG taslak kılavuzundaki yenilikler

- Özel okul kayıtları e-okul sistemine alındı ve daha erken bir tarihe çekildi. Buna göre özel okullara 24 Haziran–10 Temmuz arasında kesin kayıt yapılacak. Bu tarihler arasında özel okullardan birine kayıt yaptıran öğrenci devlet liseleri için tercih yapamayacak.

- Devlet liselerine yerleştirme işlemleri için tercih başvuruları 6-16 Temmuz tarihleri arasında yapılacak.

- Öğrencilerin hangi okula kayıt yaptıracağı14 Ağustos’ta ilan edilecek.

- Yeni sistemde tercih ekranına “Özel okula kayıt yaptırdım, tercih yapmayacağım” ve “Tercih yapmak istiyorum” butonları seçenek olarak eklenecek.

- Bu yıl aileler, tercih listesini onaylatmak için öğrencisinin kayıtlı olduğu okul müdürlüklerine gitmek zorunda değil. Aileler, tercih listesini oluşturduktan sonra herhangi bir ortaokula giderek onaylatabilecek. Tercih dönemi özellikle temmuz ayında tatil dönemine denk geldiği için olumlu karşılandı.

- Yerleştirmelerde puanların eşit olması halinde 8’inci sınıf Ağırlıklandırılmış Ortak Sınav Puanı (AOSP), bunun da eşit olması halinde sırasıyla 8’inci, 7’nci ve 6’ncı sınıflarda Yıl Sonu Başarı Puanı (YBP) üstünlüğü, tercih önceliği, özürsüz devamsızlık yapılan gün sayısının azlığı ve yine eşitlik bozulmazsa öğrencinin doğum tarihine göre yaşça küçük olan dikkate alınarak öncelik verilecek.

- Öğrenciler tüm okul türleri içinden 25 tercihte bulunabilecek.

- Öğrencilerin hangi okula kayıt yaptıracağı ve liselerin boş kontenjanları 14 Ağustos’ta ilan edilecek.

- Nakiller bu yıl il ve ilçe komisyonları tarafından yapılacak ve tek nakil dönemi uygulanacak.

- Hiçbir liseye yerleşemeyenler veya okul değiştirmek isteyenler 5 tercih yaparak il/ilçe nakil komisyonuna başvuracak. Taslak kılavuzda öğrencilerden alınacak 5 tercihin okul kodlarına mı, yoksa türüne göre mi olduğu belirtilmemiş. Öğrenciler bu okullara YEP üstünlüğüne göre merkezi olarak yerleştirilecek.

- Bu durumda nakil komisyonlarının görevi sadece elektronik ortamda başvuruları onaylamak olacak. Ayrıca 24 Ağustos’tan sonra oluşacak kontenjan açıklarının ne şekilde kapatılacağı henüz bilinmiyor. Bunun için aileler ve öğrenciler taslak kılavuzda olması beklenen güncellemelerin yapılıp, son halinin verilmesini bekleyecek.

Özel okullar farklı puan türü hesaplayacak

Kesin olarak özel okullardan birine kayıt yaptırmak isteyen öğrenci ve veli, özellikle 5 Haziran’dan itibaren 2 ayrı başlık altında çeşitlenecek farklı türleri ile karşılaşacak:

1 - YEP ile öğrenci alacak okullar

Milli Eğitim Bakanlığı tarafından her aday için e-okul’da ilan edilen Yerleştirmeye Esas Puan (YEP). Öğrencinin 8’inci sınıfta birinci ve ikinci merkezi sınav sonuçları ile 6-7-8’inci sınıflardaki yıl sonu başarı puanlarından oluşuyor.

2 - Kendi okul puanlarını belirlemek üzere ayrı yönetmelik onaylatan okullar

Bunlar da 8’inci sınıfta merkezi olarak yapılan sınavlardan Türkçe, matematik, fen bilgisi, T.C inkılap tarihi ve Atatürkçülük ya da yabancı dil sınav sonuçlarını kullanarak puanlarını belirleyecek. Bu başlıkta da kullanılan dersler, derslerin sınav sonuçlarının çarpıldığı katsayılar ve ilk sınav ile ikinci sınav ağırlıkları farklı olmak üzere 4 ayrı puan türü görülecek. Biri 400’lük, ikisi 900’lük ve biri 1000’lik sistemde olacak.

Sonuçlar bir ay sonra açıklanacak

TEOG kapsamında ikinci dönem ortak sınavları 29-30 Nisan’da yapılacak. Öğrenciler Türkçe, matematik, fen ve teknoloji, inkılap tarihi ve Atatürkçülük, din kültürü ve ahlak bilgisi ile yabancı dil olmak üzere 6 dersten sınava girecek. Her testte 20 soru yer alacak ve öğrencilere 40 dakika süre verilecek. Sınavlar 29 Nisan Çarşamba ve 30 Nisan Perşembe günleri yapılacak.

MEB’in ‘2015 Ortaöğretim Kurumlarına Geçiş Uygulaması Tercih ve Yerleştirme e-Kılavuzu’ taslağına göre ortak sınav sonuçları 5 Haziran’da açıklanacak.

Güzel sanatlar ve spor liselerine merkezi yerleştirme

Güzel sanatlar ve spor liselerine yerleştirme işlemleri, güzel sanatlar ve spor liselerine giriş mevzuatı esas alınarak, tercihler doğrultusunda merkezi olarak yapılacak. Bu kurumlara giriş için okullarda yapılan ve yönetimleri tarafından ilan edilen özel yetenek sınav sonuçları dikkate alınacak. Yeni getirilecek sisteme göre, bu okulları seçecek öğrenciler, yine yetenek sınavına alınacak ancak yerleştirmeler bakanlık tarafından merkezi yapılacak.

İtirazlar 5-9 Haziran arasında

TEOG puanları 5 Haziran’da açıklandıktan sonra adaylar aynı günden itibaren 9 Haziran akşamına kadar sonuçlara itiraz edebilecek. 24 Haziran’da öğrencilerin Yerleştirmeye Esas Puanları (YEP) da bakanlık tarafından duyurulacak.

Tercih yapmama nedeni yazılacak

Taslak kılavuzda, ortaokul müdürlüklerinin, öğrencilerin tercih yapmama nedenlerini e-okul sistemine işlemesi gerektiği de belirtiliyor. Buna göre ‘özel okula devam edecek, askeri lisede öğrenim görecek veya yurtdışındaki öğrenciler’ gibi nedenler e-okul sisteminde yazılacak.

Tercihler temmuz ayında

TEOG kapsamında devlet lisesi tercih işlemleri, öğrenci velisi tarafından 6-16 Temmuz tarihleri arasında yapılacak. Yerleştirmeye Esas Puan (YEP) ile öğrenci alan okulların yerleştirme sonuçları, 14 Ağustos’ta duyurulacak. Aynı tarihte boş kontenjanlar da ilan edilecek. 17-21 Ağustos arasında İl veya İlçe Öğrenci Yerleştirme ve Nakil Komisyonları tarafından tercih başvuruları alınacak. Bir liseye yerleşemeyen ya da okulundan memnun olmayanlar, komisyonlar tarafından boş kalan kontenjanlar için il veya ilçe sınırları içinde 5 tercih alınarak, YEP üstünlüğüne göre merkezi olarak okullara atanacak. Kesin kayıtlar sistem tarafından otomatik olarak yapılacak. Tek nakil dönemi olacak ve yedek yerleştirme yapılmayacak. Kesin kayıtlar ise 24 Ağustos 2015 tarihinde ilan edilecek.

Veliler okuldan okula koşturacak

TEOG sonuçları 5 Haziran’da açıklandıktan sonra veliler, özel okulların kayıt dönemi olan 24 Haziran-10 Temmuz tarihinden önce okuldan okula koşarak, çocuğunun puanlarını hesaplatması ve istediği koleje yerleşme şansını öğrenmesi gerekecek. Çünkü her özel okul farklı puanlama sistemiyle öğrenci alacak.

Öte yandan öğrencilerin de 29-30 Nisan’da yapılacak ikinci dönem TEOG ortak sınavlarında da hedefe göre testlere ağırlık vermesi başarılarını arttıracak. YEP ile öğrenci alacak okullara girmek isteyenler 6 dersin hepsinden sorumlu olacak, bu nedenle testleri önemsememe gibi bir şansları yok. 4 dersle öğrenci alacak okullarda da farklı uygulamalar görülecek. Çünkü yabancı özel okulların hepsi Türkçe, matematik, fen ve teknoloji dersini dikkate alacak, fakat dördüncü dersler aynı olmayacak.

Devlet mi, özel mi?

Devlet liseleri için tercihler 6-16 Temmuz arasında yapılacak. Özel okul kayıtları 24 Haziran-10 Temmuz arasında olacak. Yani öğrenci ve veliler özel okul konusunda önceden karar verip kesin kayıt yaptırdığında, Anadolu lisesi şansını kaybedecek. Ya da Anadolu lisesi için tercih dönemini bekleyecek. Ancak bu kez de özel okullara kayıt dönemi geçmiş olacak.

Bu durumda birçok kararsız velinin olabileceği tartışılırken, eğitimcilere göre bu dönemde yüksek puan alan öğrenciler özel okulda kesin kararlı ise kayıt işlemlerini bitirecek. Kararsız olanlar devlet lisesi için tercih dönemini bekleyebilir. Bu durumda da özel okul şansını kaybedecek.

Kolejler e-okul’da

Özel okullara kayıt sistemi geçen yıla göre neredeyse tamamen değişmiş durumda. En önemli fark şu: Eski sistemde özel okullara yapılan kayıtlar e-okulda görülmüyordu. Dolayısıyla özel okula kayıtlı öğrenciler merkezi yerleştirme sistemine dahil olabiliyordu. Yeni sistemde özel okulların yaptığı kayıtlar, e-okul sisteminde görülecek.

Her şubeye iki ‘özel öğrenci’

Özel eğitim ihtiyacı olup tercih yapan öğrencilerden özel eğitim değerlendirme kurulu raporu doğrultusunda kaynaştırma yoluyla eğitim alacak öğrencilerin geçiş ve nakilleri ile ilgili iş ve işlemler, engel durumu ve özellikleri ile ikâmet adresleri dikkate alınarak Anadolu liseleri, Anadolu imam hatip liseleri, mesleki ve teknik Anadolu liseleri, çok programlı Anadolu liseleri ile mesleki ve teknik eğitim merkezlerine her bir şubede iki öğrenciyi geçmeyecek şekilde il veya ilçe öğrenci yerleştirme ve nakil komisyonu kararı ile sağlanacak. Özel eğitim ihtiyacı olan öğrencilerin puanları, yerleştirildikleri okulların puanlarını hiçbir şekilde etkilemeyecek.

Nakiller 17-21 Ağustos arasında

Adayların tercihleri doğrultusunda yerleştirme sonuçları 14 Ağustos’ta açıklanacak. Aynı zamanda okulların boş kontenjanları da belli olacak. 17-21 Ağustos arasında ise nakil dönemi başlayacak. Özelden devlete, devletten özele geçmek isteyenler ya da yerleştiği okuldan memnun olmayanlar 5 tercih yaparak nakil başvurusunda bulunabilecek. Nakiller il ve ilçelerde oluşturulacak komisyonlar tarafından alınacak. Bu yıl tek nakil dönemi uygulanacak. Nakil sonuçları ise 24 Ağustos’ta duyurulacak. Aynı gün herhangi bir tercihine yerleşmeyen öğrenci açıköğretim kurumlarına otomatik olarak kaydedilecek.

PYBS başvuru belgelerini alma zamanı

Ortaokul 5, 6, 7 ve lise 9, 10 ve 11’inci sınıf sınıf öğrencileri için Parasız Yatılılık ve Bursluluk Sınavı (PYBS) başvuruları 20 Nisan’da başladı. Başvuru için son tarih ise 30 Nisan olarak açıklandı. Bu adaylar için sınav 13 Haziran saat 14.00’te uygulanacak. PYBS’den yararlanmak isteyen ve TEOG ortak sınavlarına katılacak 8’inci sınıf öğrencileri ise 30 Nisan’a kadar okul müdürlüklerinden başvuru belgesi alacak. TEOG’a katıldığı için 13 Haziran’daki sınavlara girmeyecekler. 8’inci sınıf öğrencilerinin ortak sınavlardan aldığı puanlara göre bursluluğa yerleştirme işlemleri yapılacak. Diğer öğrenciler için 21 Temmuz’da ilan edilecek. Ortaokul 5, 6, 7 ve lise 9, 10 ve 11’inci sınıf öğrencileri 3-14 Ağustos arasında parasız yatılılık için pansiyonlu okul ve bursluluk tercihi yapacak. Yerleştirme sonuçları 25 Ağustos’ta ilan edilecek. PYBS’ye açıköğretim lisesi, mesleki açıköğretim lisesi ve açıköğretim ortakokulu öğrencileri ile birlikte tutuklu ve hükümlü öğrenciler başvuru yapamıyor. Özel okul öğrencileri de PYBS’ye başvuru yapabilecek ancak sınavı kazananların örgün eğitim veren devlet okullarında eğitimlerine devam etmesi gerekecek.