Güncelleme Tarihi:
Temel yaşam desteği, kişinin yaşamını kurtarmak amacıyla uygulanan bir müdahaledir. Temel yaşam desteği; solunum durması veya kalp durması sonucunda uygulanması gereken hayati bir müdahaledir. Solunumun durması sonucu kişi hayatını devam ettirecek oksijenden yoksun kalır. Kişinin bilincinin kapalı olması ve kalbinin durması durumunda da yaşantısını sürdürebilmeleri için temel yaşam desteği müdahalesi yapılmalıdır.
Temel Yaşam Desteği Nedir, Ne Zaman ve Neden Uygulanır?
Temel yaşam desteği solunum durması ve kalp durması sonucunda kişinin hayatını kurtarmak için yapılan hayati bir müdahaledir. Solunumu duran kişiye öncelikli olarak hava yolu açıklığı sağlanması gerekmektedir. Solunum yapamayan kişiye yapay solunum desteği verilmesi gerekmektedir. Kalbi duran kişilere ise dış kalp masajı yaparak kalpten kan pompalanmasını sağlamak amaçlanır. Temel yaşam desteği ilaçsız olarak gerçekleştiren bir müdahaledir. Kişinin solunumunun durması veya kalbinin durması durumunda uygulanan bir müdahale olarak da ifade edilebilir.
Temel Yaşam Desteği Basamakları Nelerdir?
Temel yaşam desteği bebeklerde, çocuklarda ve yetişkinlerde farklı şekillerde uygulanmaktadır. Solunumu olmayan hastalarda dışarıdan suni solunum uygulayarak ve kalbi duran kişilerin ise göğsüne bası uygulayarak kalp masajı yapılması gerekmektedir.
Temel yaşam desteği basamakları ise;
Öncelikli olarak hastanın bilincinin kontrol edilmesi gerekmektedir.
Hemen ardından baş geri, çene yukarı manevrasının yapılması gerekmektedir.
Alt çene manevrası yapılır. Aynı zamanda (Jaw Thrust) manevrası olarak da bilinmektedir.
Bak-dinle-hisset yöntemi le solunumun kontrol edilmesi gerekir.
Kalp masajında ellerin pozisyonu önemlidir.
Kalp masajının yeri,
Son olarak koma pozisyonuna getirilmelidir.
Bebeklerde Temel Yaşam Desteği
Bebekler de temel yaşam desteği uygulaması, yaşam kurtarmaya yönelik olarak yapılan bir uygulamadır. 0-1 yaş arası bebeklerde öncelikli olarak güvenli bir alana geçilmesi gerekir. Sonrasında ayak tabanlarına hafif bir şekilde vurarak bilincin kontrolü sağlanmalıdır. Boynunu saran giysiler açılmalıdır. Bilincin olmaması durumunda çevredekilere hemen 112'nin aranması söylenmelidir. Çevrede kimse olmaması durumunda ise ilk yardım uygulamasına geçilmelidir. Ağız içinde bulunan ve solunumu tıkama tehlikesi bulunan yabancı cisimlerin kontrol edilmesi ve çıkarılması gerekir. Bebeğe baş-çene geri pozisyonu verilir. Sonrasında bak-dinle-hisset yöntemi ile 10 saniye boyunca kontrol edilir. Göğüs kemiğinin 4 cm aşağısına iki parmakla bası uygulaması yapılır. Her biri 1 saniye sürecek şekilde 2 defa solunum verilir.
Çocuklarda Temel Yaşam Desteği
1 ve 8 yaş arasında bulunan çocuklara uygulanmalıdır. Tüm uygulamalar gerçekleştirildikten sonra göğüs kafesinin 5 cm aşağısına inerek 30 kalp basısı uygulaması yapılmalıdır. Her 30 kalp masajından sonra ise 2 defa solunum yapılır. İlk yardımcının yalnız olması durumunda 5 tekrardan sonra 112'nin aranması gerekmektedir.
Yetişkinlerde Temel Yaşam Desteği
Yetişkinlerde vücut ağırlığını kullanarak bası yapmak gerekmektedir. Dakikada 100 ile 120 bası olacak şekilde uygulanmalıdır. Sonrasında ise göğüsün gevşemesine izin verilmelidir. Ancak göğüs gevşetilirken dahi hastanın vücuduyla temasın kesilmemesi gerekmektedir. 30 göğüs basısı sonrasında 2 kez suni solunum olacak şekilde devam etmelidir. Temel yaşam desteği uygulamaları esnasında kalp masajı suni solunumdan daha önemli bir yere sahiptir. İlk yardım uygulamasını ambulans gelene kadar devam ettirdikten sonra sağlık personellerine bilgi vererek hastayı teslim etmeniz gerekmektedir.