Telmih nedir? Özellikleri nelerdir? Telmih söz sanatı örnekleri
Güncelleme Tarihi:
Edebiyat alanında birçok farklı söz sanatı olduğu bilinmektedir. Her söz sanatının kendine has özellikleri olduğu da dikkat çekmektedir. Bunlardan biriside telmih olarak bilinen söz sanatıdır. Telmih hakkında merak edilen ve sıkça sorulan birçok soru olduğu görülmektedir. Telmih nedir? Özellikleri nelerdir? Telmih söz sanatı örnekleri hakkında merak edilenleri derledik.
Telmih gibi birçok farklı söz sanatı bulunmaktadır. Söz sanatları hakkındaki özellikleri öğrenmek ise önemli avantajlar sağlamaktadır. Zaten öğrenim hayatı boyunca edebiyat derslerinde telmih sanatından söz edilmektedir.
Telmih Nedir?
Telmih, çağrışıma dayanan bir söz sanatı olarak bilinmektedir. Yani ifade içerisinde geçmişteki bir olaya, ünlü bir kişiye veya farklı şeylere hatırlatma yapılmaktadır. Zaten telmih sanatı hatırlatma sanatı olarakta bilinmektedir. Telmih yapılırken gizli bir hatırlatma yapılır. Bu hatırlatma çok uzun ifadeler ile yapılmaz. Bunun için birkaç kelime bile telmih yapmaya yetebilir.
Özellikleri Nelerdir?
Telmih sanatının sahip olduğu çeşitli özellikler olduğu bilinmektedir. Her özellik telmihi daha iyi anlamaya yardımcı olmaktadır. Çünkü hangi konu olursa olsun konuya ait özellikleri bilmek önemli olarak görülmektedir. Telmih sanatına ait olan özelliklerde telmih'in amacını ve kurallarını ortaya koymaktadır.
- Telmih sözcüğü karşılık olarak 'anımsatma' anlamına gelmektedir.
- Telmih sanatı bilgiye dayalı bir sanattır,
- Telmih yapılan olayın veya durumun şair ve okuyucu tarafından bilinmesi gerekir.
Telmih sanatı her zaman için ilgi gören bir sanat olarak karşımıza çıkmaktadır. Çünkü telmih içerisinde çok önemli bilgiler yer almaktadır. Bu bilgilerin çoğu zaten bilinmektedir. Telmih'in mantığı da bu bilgileri bilmektir zaten. Aksi halde yapılan telmih sanatı anlaşılamaz.
Telmih yapılırken gizli bir hatırlatma yapılır ancak anlatılmak istenen için ipucu verilmektedir. Yani olay veya isim yazılarak telmih sanatı ortaya çıkar. Genellikle en popüler olaylar telmih sanatında kullanılmıştır. Böylelikle okuyucu yapılan telmihi daha kolay bir şekilde anlayabilir.
Telmih Söz Sanatı Örnekleri
Telmih sanatını daha iyi anlamanın yolu ise örnekleri incelemektir. Çünkü her konuda olduğu gibi bu konuda da örnekler üzerinden gitmek çok mantıklıdır. Bu şekilde telmih sanatı daha iyi bir şekilde anlaşılabilir.
Örnek 1:
"İnsanız, en şerefli mahlukuz;
Deyip de pek fazla övünmemiz haksız!
Atamız elma çaldı cennetten;
Biz o hırsızların çocuklarıyız."
Orhan Seyfi Orhon'a ait olan bu dizelerde geçen 'Atamız elma çaldı cennetten' ifadesinde Adem ile Havva'nın cennetten kovulmasına neden olan olay hatırlatılmıştır. Görüldüğü üzere telmih sanatı başarılı bir şekilde bu dizede yer almıştır.
Örnek 2:
Gitmek istediğin yer Kızıldenizse gülüm
Git öyleyse Musa’nın iziydi terk ettiğin
Burada yer alan Hz. Musa ve Kızıldeniz ifadeleri telmih sanatına örnek oluşturmaktadır. Çünkü burada Hz. Musa'nın Kızıldeniz’i asası yardımıyla ikiye bölmesinin hatırlatıldığı görülmektedir. Bu yüzden dizeyi anlayarak ve dikkat ederek okumakta fayda olduğu görülmektedir.