TED’den yol haritası

Eğitim sistemini 8 dönüşüm alanı üzerinden ele alan programda okul merkezli sistem, yoksullar için adil ve kaliteli eğitim, 13 yıllık zorunlu eğitim gibi içerikler yer alıyor. UEP, çok sayıda akademisyen ve eğitimcinin görüşleri alınarak, iki yıllık bir çalışma sonucunda oluşturuldu.
Programı açıklayan TED Genel Başkanı Selçuk Pehlivanoğlu, “Eğitim, ekonomi ve terörün gölgesinde bırakılırsa genç nüfus 10 yılda bir yığına dönüşecek” dedi. Pehlivanoğlu, seçimden sonra UEP’i yeni oluşacak hükümete ve iktidara götüreceklerini söyleyerek, siyasi partilere yeni yasama döneminde ulusal bir eğitim programı oluşturmaları için çağrıda bulundu: “Eğitimin, bir parti ödevi değil, bir ülke ödevi olduğu ve mutlaka ama mutlaka ‘toplumsal mutabakata dayalı, ortak değerler üzerine inşa edilmiş’ bir sistemle yürütülmesi gerektiğine inanıyoruz.”

Pehlivanoğlu, şunları söyledi:

“Bu eğitim sistemine kaç nesil daha feda edeceğiz? Bu programın, iyi niyetle hazırlanmış bir yol haritası olarak değerlendirilmesini istiyoruz. Umuyoruz ki seçim kurtarmak yerine nesil kurtarmak için siyasileri de ikna edeceğiz. PISA, TIMSS gibi uluslararası göstergelerde maalesef ülkemiz sonlarda yer alıyor. Temel sorunlarımızı halletmeden eğitimde bir atılım gerçekleştiremeyiz.

EĞİTİM GEMİSİ DELİK DEŞİK

Ülkemizde ‘iz bırakma sendromu’ yaşanıyor. Sendikalar, partilerin il ve ilçe örgütleri, parti yöneticileri, milletvekilleri, vakıflar, dernekler, hemşeri grupları, eğitim dünyasını abluka altına alırken her iktidar veya bakan döneminde yapılan onlarca değişiklik yüzünden bugün artık herkesin kabul ettiği, ‘delik deşik’ bir eğitim gemisiyle, dev dalgalar arasında yol almaya çalışıyoruz.”

TEKNİK ALTYAPI HAZIR

TEDMEM Direktörü Prof. Dr. Ziya Selçuk ise şunları söyledi:
“Türkiye eğitim sisteminin dönüşmesi kültürel bir mesele. Teknik ve finansal olarak bir şey yapmak çok önemli değil, kültürel bir değişim yapmalıyız. Alınan her kararın çocuğu nasıl etkilediğine bakmalıyız. Türkiye’de eğitimde birkaç ayda reform bekliyoruz. Reformun olması için yapılan etkinliğin uzun yılları içermesi gerekiyor. Hiçbir bakan kendi döneminde reform yaparım, diyemez. Çünkü reform için uzun yıllar gerekiyor. Biz programla modeli olan bir yapıyı öneriyoruz.”

İşte 8 dönüşüm alanı

Merkezi-Yerinden Yönetime Geçiş ve Özerk Okula Doğru Dönüşüm: Üç yönetim birimi öngörülüyor. Milli Eğitim Bakanlığı, İl Milli Eğitim Müdürlüğü ve Etkileşimli Eğitim Bölgesi Direktörlüğü (EEBD) kurulması öneriliyor. EEBD ile ilçe milli eğitim müdürlükleri kaldırılıyor. Eğitim sisteminin merkezine okul yerleştiriliyor.
Eğitim Finansmanında Demokratikleşme: Kamu kaynakları kullanılarak bazı harcamalar merkezi, bazıları da yerel idari birimlere aktarılan kamu kaynakları ile EEBD’ler tarafından yapılacak.
Etkili Eğitim Liderleri Yetiştirmek: ‘Okul müdürü’ kavramı terk edilerek, beklenen görev ve sorumlulukların doğasını ortaya koyan ‘eğitim lideri’ kavramı tercih ediliyor. Eğitim Liderliği Yüksek Lisans Diploması olmayan bir öğretmen, eğitim lideri olamıyor.

Öğrenme Yaklaşımı, Öğretim Programları ve Kaynaklar: Her öğrenci için, veriye dayalı kararlarla seçmeli ders listesi oluşturuluyor. Bu dersleri yürütecek olan öğretmenlerin akredite diploma veya sertifikalara sahip olmaları zorunlu. Öğrenci Gelişim ve Kariyer Merkezleri, öğrencileri bireysel özelliklerine göre ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda yönlendirecek. Okullar bir yıl boyunca açık olabilecek. Anadolu ve Bilim Liseleri olacak. Bilim liselerinin varlığı ile üstün yetenekli öğrencilerin ortalamaya katılması sağlanacak.
Adanmış Öğretmenliğe Doğru: Öğretmenliğin atanma, çalışma ve ilerleme koşulları durumsal müdahalelere açık olmayacak şekilde yasalarla güvence altına alınıyor. Üniversite bünyesinde eğitim fakültelerinden bağımsız, adayların öğretmenlik deneyimi edinmeleri için Öğretmen Akademileri kuruluyor.
Kademeler Arası Geçiş: 13 yıllık zorunlu eğitim süresi öngörülüyor, 1 yıl okul öncesi, 5 yıl ilkokul, 1 yıl ortaokula bağlı İngilizce hazırlık, 3 yıl ortaokul ve 3+1 yıl lise olarak düzenleniyor.
Ürün ve Çıktılarının Ölçme ve Değerlendirilmesi: Bağımsız bir Ulusal İçerik Geliştirme ve Ölçme Merkezi kurulacak. Program kapsamında öğrencilerin yetenekleri, bireysel özellikleri bu merkez tarafından izlenecek. Akademik gelişimin izlenmesi için verilerin tümü Dijital Öğrenci Portfolyosu’nda toplanacak.
İnsan Odaklı Teknoloji Anlayışı: Teknolojinin sadece bir araç olduğunun altı çiziliyor. Kurulacak ‘Eğitim Bulutu’ adı verilen altyapıyla eğitimde kullanılan teknolojilerin verim ve etkinliğinin arttırılması öncelikli konular arasına alınıyor.