‘Tatil Sonrası Sendromu’na dikkat!

Tatildeki bu keyif ve rahatlıktan sonra, kural ve sorumluluklarla dolu, düzen, program ve çalışma demek olan okul hayatına uyum sağlama sürecinde, çocuklarına yardımcı olma konusunda velilere de önemli görevler düşüyor. Tatil sonrasında yetişkinler işe dönüşte nasıl ki uyum problemleri yaşıyorsa, çocukların da okula dönüşte bu tarz sorunlar yaşaması gayet normal. Ailecek yaşanan bu durumun psikoloji bilimindeki karşılığı ‘Tatil Sonrası Sendromu’. Bunun birçok ailede yaşanan bir durum olduğu hepimizce bilinen bir gerçek. Özellikle de çocuklarda.

Bu geçiş döneminde çocuklar, tatil boyunca anne-babalarıyla neredeyse tüm gün boyunca beraber olmanın verdiği huzuru ve eğlenceyi bırakmak istemeyebilir. Onların, tatil biter bitmez eve kapanarak ders çalışmalarını istemek, bunun için zorlamak veya hemen bir özel ders ya da kursa başlatmak doğru bir yaklaşım değil. Bunun yerine yavaş yavaş çalışma temposunu artırmalarını beklemek çocuklar için daha uygun. Bu ve benzeri durumlar, tatilin getirdiği rahatlığın hemen ardından ebeveynle çatışmaya sebep olabilir. Anne ve babalar, bu sürecin geçici bir durum olduğunu unutmamalı.

Yapılan araştırmalara göre, çocuğun yeni eğitim-öğretim yılına olumlu bir başlangıç yapması, genel davranışlarını olduğu gibi özgüvenini ve akademik başarısını da olumlu yönde etkiliyor.

BİLGİ KAYBI EN ÇOK MATEMATİK VE TÜRKÇE’DE

Okula tekrar dönüş sürecinde çocukların hem duygusal hem de zihinsel olarak hazır olması ve sağlıklı bir başlangıç yapabilmeleri için velilerin yapması gerekenler şöyle sıralanabilir:

- Yaz tatilinde öğrenme kaybı (bir önceki eğitim yılı sonunda sahip oldukları bilgilerle tatil dönüşü bilgileri arasındaki fark) en çok matematik ve Türkçe derslerinde oluyor. Unutulan konulara yönelik hatırlatıcı kaynaklardan yararlanın. Bu, çocukların hazır oluşlarını artırarak kendilerini okula hazır hissetmelerine yardım edecek.

- Öğrenme materyallerini, kitap ve defterleri hazırlayın. Yıl içinde öğreneceği bilgiler hakkında onunla konuşun. Konularla ilgili merak ve ilginizi onunla paylaşın. İçerikleri kavrama yeteneğine olan güveninizi ona açıklayın. Okul yılı boyunca öğrenme sürecini pekiştirin. Öğrenme becerilerinin gelişmesi zaman alıyor, sık tekrar edin. Çocuğunuzu sabırlı, dikkatli ve olumlu olması konusunda yüreklendirin.

YATIŞ KALKIŞ SAATLERİNİ ERKENE ÇEKİN

- Ders temposunu zamanla ve kademeli olarak yükselterek, çalışma veriminin artmasını sağlayın.

- Unutmayın, siz neye önem verirseniz, çocuğunuz da ona önem verir. Sizlerin okulla ilgili değerlendirmeleriniz olumlu oldukça, çocuklarınız da bunu benimseyecek.

- Okula başlamadan, öncelikle çocuğunuzun fizyolojik ve psikolojik bir sorunu varsa bunlara çözüm bulun. Örneğin dişi ya da beslenmeyle ilgili sorunları varsa doktor randevularınızı okul döneminden önce ayarlayın.

- Çocuğu bedensel olarak uyum sağlayabilmesi için kademeli olarak okul dönemi düzenine alıştırın. Okul başlangıcına yaklaşık olarak bir hafta kala, onların yatış-kalkış saatlerini erkene çekin.

NE HİSSETTİĞİNİ SORUN

- Okulların başlangıcına birkaç gün kala çocuğunuza okulun açılmasıyla ilgili ne hissettiğini sorun. Olumsuz tutum sergilese bile duygularını tam olarak ifade etmesini sağlayın. Kendinizden de örnekler vererek benzer durumlarda yaşadığınız duyguları onlarla paylaşın.

- Olumlu bir iletişim dili kullanarak, okula karşı sorumluluklarının neler olduğu konusunda çocuğunuzla konuşun. Öncelikle bu konudaki farkındalığını anlamak için onun konuşmasını sağlayın. Farkına vardığı sorumlulukları için kendisine teşekkür edin. Farkında olmadıkları varsa bunları hatırlatın.

- Öğrenmeyi seven çocuk başarılı da olur. Gerçek amacın öğrenme, ders çalışmanın ise bir araç olduğunu başta kendinizin sonra da çocuğunuzun sürekli aklında kalmasını sağlayın. Öğrenme istek ve heyecanı gibi içsel motivasyon kaynaklarının oluşmasına yardımcı olun. Başarı odaklılıktan ziyade öğrenme arzusunu geliştirmeye çalışın.

- Başlangıçta istekli olmasa da dersin başına oturmak, başlamak yardım edebilir. Bunun olabileceğini çocuğunuza da söyleyin.

- “Okulu sevmiyorum”, “Okula gitmekten hoşlanmıyorum” gibi sözler duyarsanız, nazikçe fakat net bir ifadeyle okula gitmesinin gerektiğini nedenleriyle birlikte anlatmaya çalışın.

SEVGİ SÖZLERİYLE YOLLAYIN

- Okulun ilk gününe sevgi sözleriyle, öperek başlamasını sağlayın.

- Okul alışverişinizi son ana bırakmayın. Okul döneminden önce alışverişinizi tamamlayın. Okul kıyafetleri, kırtasiye ihtiyaçları için çocuğunuzun da fikrini alarak birlikte karar verin.

- Özellikle okulların açıldığı hafta programınızın yoğunluğunu azaltın. Endişelerini giderebilmesine ve okul düzenine alışabilmesine yardımcı olabilmek için zamana ihtiyaç duyabilirsiniz. 

- Televizyon izleme ve bilgisayar oyunlarına ayırdıkları süreleri, farklı aktivitelere yönlenmesini sağlayarak azaltın. Hoşlandıkları aktiviteleri ödev sonrası kendilerine ödül olarak vermelerini destekleyin.

- Okul dönemi başlamadan önce çocuğunuzun sınıf arkadaşlarıyla buluşmasını teşvik edin.

ONU CESARETLENDİRECEK SÜRPRİZLER YAPIN

- Okula yeni başlayan çocuklar için oturma odası ya da mutfak gibi ortak kullanım alanlarında sizin kontrol ve gözetiminiz altında olan bir çalışma köşesi oluşturun. Daha ileriki dönemlerde olan çocuklar, kendi odalarında veya evin uygun bir köşesinde çalışabilir.

- Öğretmeni, okul müdürü ve yardımcıları, psikolojik danışman, serbest zaman etkinlikleri koordinatörü gibi kişilerle iletişime geçin. Diğer velilerin iletişim konusundaki tercihlerini (notlar, e-posta, telefon görüşmeleri) öğrenin.

- Çocuğunuzun okul konusunda endişeleri varsa bunlarla ilgili okul çantasına, kalemliğine onu cesaretlendirecek ve motive edecek notlar koyun.

- Geçmişteki olumsuz deneyimlerin onun hevesini kırmasına izin vermeyin. Akademik başarı veya sosyal ilişkiler konusunda daha önce sorunlar yaşamış arkadaşlarınca dışlanan ya da akran zorbalığıyla karşılaşmış öğrenciler, okula tekrar dönme konusunda sorun yaşar. Böyle problemler varsa okul yönetimini bilgilendirin. Yeni dönemde bu tür sorunlarla karşılaşmayacağını çocuğunuza anlatın. Sorunlarla başa çıkma becerilerini destekleyin.