Tarama yöntemi nedir ve özellikleri nelerdir? (coğrafya harita)
Güncelleme Tarihi:
Harita, yeryüzünü oluşturan bölümlerin tamamının ya da belli bir parçasının bir oranda küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmasını ifade eden bir kavram olmaktadır. Haritalar oluşturulur iken yeryüzünün şeklinden dolayı ölçek ile beraber izdüşüm işlemleri de yapılmaktadır. Haritalar hazırlanırken kullanılan bazı yöntemler bulunmaktadır. Peki, tarama yöntemi nedir ve özellikleri nelerdir? İşte, haritalarda kullanılan tarama yöntemi hakkında bilgi edinmek isteyenler için gerekli olan detayları derledik.
Haritaların öncelikli işlevi gösterilmek istenilen alana ait olan iklim, yeraltı kaynakları, jeomorfolojisi ve jeolojisi gibi unsurları hakkında bilgi vermesi olmaktadır.
Coğrafyada haritalar bir alan hakkında bilgi veren önemli bir kaynak olarak belirtilmektedir. Çeşitli amaçlarla hazırlanan haritalar doğrultusunda insanlar istedikleri bilgiye daha kolay erişebilmektedir. Haritalar hazırlanırken kullanılan farklı yöntemler mevcut olmaktadır. Bu yöntemler sayesinde haritalar daha kolay okunabilmektedir. Haritalar hazırlanırken kullanılan bu yöntemler mutlaka bir haritada bulunması gereken öğeler olarak ifade edilmektedir. Yüzey şekillerinin gösterilmesi amacıyla bir düzlem üzerine aktarılan yeryüzü şekilleri şu yöntemler kullanılarak çizilmektedir:
- Tarama yöntemi
- Renklendirme yöntemi
- Eş yükselti eğrisi (İzohips yöntemi)
- Gölgelendirme yöntemi
- Kabartma yöntemi
Farklı amaçlar için hazırlanan bu harita yöntemlerden biri de tarama yöntemi olarak ifade edilmektedir. Günümüzde teknolojinin gelişmesi ile eskisine oranla kullanımı fazla tercih edilmeyen bir yöntem olmaktadır. Tarama yöntemi çizgiler kullanılarak yapılan bir harita yöntemi olarak belirtilmektedir. Bu yöntemde çizgilerin şekilleri ve sıklığı yeryüzü şekilleri hakkında bilgi edinilmesini sağlamaktadır.
Tarama Yönteminin Özellikleri Nelerdir?
Haritalar hazırlanırken kullanılan yöntemlerden biri de tarama yöntemi olarak ifade edilmektedir. Bu yöntemde yeryüzü şekilleri kısa, sık, kalın veya ince, seyrek ve uzun gibi çizgilerle taranarak gösterilmektedir. Çizgilerin hakim olduğu tarama yönteminde yeryüzü şeklinin eğimi arttıkça tarama yapılan çizgilerin boyları kısalmakta, sıklaşmakta ve kalınlıkları da artmaktadır. Yeryüzü şekillerinde eğimin az olması ile birlikte çizgiler uzun, seyrek ve ince bir hal almaktadır. Tarama yönteminde çizim yapılmayan alanlar düz olan yerleri ifade etmektedir. Bu yöntem kullanılarak harita yapmak oldukça zor olmaktadır. Bu nedenle günümüzde kullanılmayan ve geçerliliğini kaybetmiş bir harita yöntemi olarak ifade edilmektedir. Bu yöntemde çizgilerin ifade ettiği anlam şu şekilde belirtilmektedir:
- Çizgiler kısa, kalın ve sık ise eğim fazla anlamına demektir.
- Çizgiler ince, uzun ve seyrek ise eğim az anlamına gelmektedir.
- Çizgisiz olan alanlar ise eğimin olmadığını ve arazinin düz olduğu anlamına gelmektedir.